Kortjes

 De literaire canon
     De canon van 50 belangrijkste Nederlandse auteurs is weer aangepast. Men doet dat om de vijf jaar. Ik heb gezien dat Vondel, Multatuli, Couperus, Nescio en Elsschot er nog altijd in staan. En uiteraard enkele van de middeleeuwers. Dan ben ik al lang tevreden. 

Frank Vandenbroucke en de artsen
     De filosoof Karl Popper schreef in de jaren 50 al dat België een goede gezondszorg had, zeker vergeleken met het National Health Service in Groot-Britannië. Voor een leek in de materie, zoals ik, lijkt het dat de wij in ons land ergens een goed evenwicht hadden gevonden tussen vrijheid van artsen en patiënten enerzijds en staatsinterventie anderzijds. Als ik het goed begrepen heb, wil Frank Vandenbroucke nu veel meer staatsinterventie. ‘Meer macht … aan zichzelf,’ schrijft De Standaard (8/6).
    In ben in zulke zaken ronduit vooringenomen. Als Vandenbroucke zegt dat hij maximumnormen wil opleggen voor ereloonsupplementen, denk ik: ‘Waar moeit die zich mee? Hij moet die toch niet terubetalen vanuit zijn budget?’ Maar ik wil mijzelf ook niet te veel moeien. Ik heb echter wel een raad voor de artsen. Als ze op televisie komen, zoals een van hen enkele weken geleden, mogen ze niet klagen ‘dat ze niet rond komen.’ Ze moeten een minder lachwekkende formulering zoeken. 

Scepticisme
     In commentaren over maatschappelijke problemen zie je vaak donkere diagnoses gevolgd door rooskleurige oplossingen. Dat vloekt met mijn sceptische natuur. Mijn normale reactie is om problemen te relativeren en om oplossingen te beschouwen als wensdenken.

Gewetensnood over New York
     Als de linkse socialist Zohran Mamdani tot burgemeester van New York verkozen wordt, kom ik in gewensnood. Kan ik dan eigenlijk nog met goed fatsoen een citytrip maken naar New York? Ik kom er niet elk jaar, maar ik hou van de gedachte dat ik er elk jaar zou kúnnen komen. 
     PS. Een lezer meldde mij dat Zohran Mamdani de zoon is van filmmaakster Mira Nair. Ik geef toe dat zoiets mijn oordeel gunstig beïnvloedt. Zo voelde ik ook plaatsvervangende trots dat P.J. O’Rourke getrouwd was met de dochter van filmregisseur Sidney Lumet, tevens de kleindochter van Lena Horn.

Paul De Grauwe en het defensiebudget
     Bij de tegenstanders van het verhoogde defensiebudget lees je vaak dat de ‘Navo vele keren meer uitgeeft aan bewapening dan Rusland,’ en men geeft dan miljardencijfers die ik niet kan onthouden. Het viel mij daarom mee dat Paul de Grauwe, ook een tegenstander, niet meedoet aan die vervalsing. In De Standaard (18/6) zei hij:

 Het globale Europese defensiebudget bedroeg in 2024 326 miljard euro. Dat van Rusland 145 miljard euro. Dat moet je natuurlijk corrigeren naar koopkracht. Maar dan nog blijft de vaststelling dat Europa minstens evenveel uitgeeft aan defensie als Rusland.

     Het is bewonderenswaardig dat De Grauwe geen optelling maakt van het Amerikaanse en het Europese budget (‘de Navo’) en dat hij vervolgens de cijfers ‘naar koopkracht’ corrigeert. Wel moet ik helaas concluderen dat Europa militair veel minder sterk is dan Rusland gezien, ik citeer,  ‘de ongelooflijke inefficiëntie van 27 nationale legers met elk hun eigen wapentuig en commandostructuur.’ Daar komt nog bij dat Rusland een minder groot budget nodig heeft omdat het bereid is om heel veel soldaten te verliezen. Iedereen weet dat Europeanen daar niet toe bereid zijn. Ze hebben dus veel meer materiaal nodig om een vijand geloofwaardig af te schrikken. 

Het vest van Jeff Bezos
     Toen ik beelden zag van Jef Bezos in zijn trouwkostuum, wist ik met grote zekerheid dat er iets fout aan was, en met nog grotere zekerheid dat Geraard Goossens die fout op zijn FB-pagina zou uitleggen. Nu weet ik wát er fout was. Het vest was hoog uitgesneden, wat prima is voor een zakenkostuum, maar bij een smoking zoals Bezos er een droeg, hoort een laag U-vormig uitgesneden vest. Hoe het moet, zien we in de grandioze openingsscène van The Godfather. Dat is een bijkomende reden waarom gangsters en zakenlui niet zomaar inwisselbaar zijn.  

De meerwaarde-belasting
     Eindelijk – eindelijk is er nu een liberaal oppositiegeluid van de liberalen, dankzij de meerwaardebelasting. ‘De enige belasting die nog niet bestond, wordt nu ingevoerd,’ zei Alexia Bertrand, woordvoerster van Open-VLD. Ze heeft gelijk. De meerwaardebelasting is een anti-middenklasse maatregel, wat jammer is voor de middenklasse, en het is een anti-investeringsmaatregel, wat jammer is voor iedereen.  Maar Bouchez heeft ook gelijk als hij in de meerwaardebelasting de prijs ziet die hij moet betalen voor andere hervormingen waar hij wél achter staat.
      Links vreest nu twee dingen: dat de meerwaardebelasting niet genoeg zal opbrengen en dat de 1 procent rijksten eraan zullen ontsnappen. Rechts moet vooral vrezen wat Lieven Sieoen – overigens een voorstander – schreef in zijn commentaar: ‘Het is een kraantje in de muur dat in de toekomst eerder opengedraaid zal worden dan weer dichtgezet.’
      (DS 2/7). 

Musk
     Men kan voor of tegen Musk zijn, maar je moet hem nageven dat hij principes heeft. Door zijn ruzie met Trump riskeert hij allerlei contracten en belastingsvoordelen te verliezen omdat hij zich verzet tegen handelstarieven en tegen de ontsporende begroting. Zelfs de linkse Democratische senator Elizabeth Warren zegt dat Musk voor één keer gelijk heeft. En ik zeg dat Elizabeth Warren voor één keer gelijk heeft.
     Maar dat hij met zijn eigen America Party veel succes zal hebben, geloof ik niet. In de boedelscheiding heeft hj alle onpopulaire standpunten meegenomen. Ook al heeft hij gelijk, ver zal hij er niet mee geraken.
    (DS 2/7)

Vlaams Belang en het onderwijs
     Miranda Ulens van het ABVV is van oordeel dat het discours van Vlaams Belang radicaliseert en aan invloed wint. ‘Maar niet iedereen schuift mee,’ schrijft ze. ‘Er zijn politici, journalisten, leerkrachten en burgers die wél weerstand bieden.’ Over de politici, journalisten en burgers wil ik niets zeggen, maar over de leerkrachten had Ulens beter gezwegen. Die moeten zich in elk geval in de klas niet bezig houden met strijd te voeren tegen de invloed van het Vlaams Belang.
     (DS 2/7)

De populisten en de grote steden
     ‘Waarom populisten steden haten,’ vraagt The Guardian-journalist Andy Becket zich af. Hij ziet nochtans niets dan voordelen in die grote steden: het zijn centra van vernieuwing, diversiteit, discussie, compromis-cultuur, ondernemerschap, pragmatisme en welvaartscreatie. Er zit veel waarheid in dat lijstje. Als Becket nu ook een lijstje zou aanleggen van de ‘grootstedelijke problemen’ zou hij misschien begrijpen waarom er niet alleen een populistisch discours bestaat maar dat het ook aanslaat bij zoveel mensen.
     (DS 2/7)

België warmt op
     Op snikhete dagen hebben we de indruk dat de zomers nu gemakkelijk 5 graden warmer zijn dan ‘vroeger’. Het is dan beter niet naar enkele uitschieters te kijken, maar naar de jaargemiddelden. Dan blijkt onze indruk niet helemáál fout. 20 jaar geleden was 10,5 graden een typisch jaargemiddelde. Rond 1850 was het nog 9,5 graden. Nu schommelen we al enkele jaren rond de 12 graden. Het is wel een geruststelling dat de wereld niet alleen uit landen als België en Spanje bestaat. Onze opwarming sinds 1850 – met 2,5 graden – is het dubbele van het wereldgemiddelde. Dat laatste is sinds 1850 slechts gestegen met 1,2 graden.