Mamdani, etc.

Mamdani
     Mijn liberale hart bloedt omdat de hoofdstad van de Vrije Wereld nu een socialistische burgemeester heeft, maar er is niets aan te doen. Hij wil geloof ik groentewinkels die gerund worden door het stadsbestuur, zoals Labour in de jaren 60 cinemazalen wou die gerund werden door de staat. Johan Sanctorum betuigt zijn sympathie voor die ‘atypische outsider die het stoffige democratische partij-establishment opzij zet’ :

Het punt is gewoon dat Amerika wel eens een echte linkse politicus kan gebruiken, die betaalbare huurprijzen, dito openbaar vervoer en kinderopvang belangrijk vindt, in de duurste stad ter wereld. Pak New-York van Wall Street af én van de politieke elites, en geef het terug aan zijn bewoners: ziet iemand een probleem?

       Dat de meestal rechtse rebel hier links uit de hoek komt, verrast mij niet, maar wel dat uitgerekend hij zo’n archetypische fils-à-papa als Mamdani de hemel in prijst. De zoon van een Columbia-professor en een filmregisseuse! Heeft in zijn leven nog nooit gewerkt. Zijn vrouw geeft workshops in keramiekbewerking! In New York! Nou vraag ik je! Voor mij zijn dat allemaal geen bezwaren, ik heb niets tegen professors en filmregisseuses. Maar dat is toch precies het soort ‘elite’, dacht ik, waar Sanctorum zo’n afkeer van heeft.
     Leuk vond ik het stuk van Steven De Foer in De Standaard. Twee weken geleden had hij zich in New York ondergedompeld in de enthousiaste menigte van Mamadani’s campagnemedewerkers. Het leverde een enthousiaste reportage op voor de weekendkrant. Maar de dag na de verkiezingen heeft De Foer de Amerikaanse kranten gelezen, en gemerkt dat niet iedereen even enthousiast is voor de sinterklaaspolitiek. Neem dat plan om metro’s en bussen sneller én gratis te maken. ‘Het ene lijkt moeilijk met het andere te verzoenen’ schrijft De Foer, ‘want sneller openbaar vervoer vraagt extra investering.’
     Ik leer dingen bij. ‘Gezinnen met kinderen geven volgens The New York Times gemiddeld een kwart van hun inkomen uit aan kinderopvang.’ Een kwart, dat moet voor heel New York samen een aardig bedrag zijn. En dat moet allemaal betaald worden door de gezinnen in New York die geen kinderen hebben? Of door de inwoners van New Jersey misschien? Dat die New Yorkers zelf naar New Jersey verhuizen als het daar zoveel beter is.
     En dan die blokkering van de huurprijzen. Veel elitaire New Yorkers profiteren nu al van gereguleerde prijzen waardoor ze niet naar New Jersey moeten verhuizen. Die hele rent control-geschiedenis gaat tegen de economische logica in. Als de huurprijzen hoog zijn, is dat omdat er op de huurmarkt een te grote vraag en een te klein aanbod is. Met de hoge huurprijzen schrik je mensen af die naar New York willen verhuizen, beperk je de vraag, en rem je verdere prijsverhogingen een beetje af. Omgekeerd zijn hoge huurprijzen een reden voor projectontwikkelaars om woningen bij te bouwen, wat het aanbod verhoogt – en uiteindelijk de prijs dan weer drukt.
     Nu, het zal mij allemaal niet te beletten om naar New York te reizen als ik daar zin in heb. Ik heb het ook nooit gelaten om in Oostenrijk te gaan skieën toen het radicaal-rechtse FPÖ in de regering zat, alhoewel mij nu plots te binnen schiet dat ik niet kan skieën. Wat mij wel nog interesseert is de vraag wie die mensen zijn die op Mamdani hebben gestemd? Andere zonen en dochters van professoren en filmregisseuses? Of latino’s die werken in de keukens van de horeca? De twee natuurlijk, maar in welke verhouding? Ik zal het binnen enkele weken eens aan Grok vragen. Tegen dan zal men dat wel hebben uitgerekend.

*Die filmregisseuse is Mira Nair. Ik heb van haar alleen Vanity Fair gezien, en ik vond dat een behoorlijke verfilming van Thackerays klassieker. 

Morele ambitie
      In Leuven hebben enkele studenten een ‘cirkel voor morele ambitie’ opgericht.  Ze volgen daarmee de oproep van Rutger Bregman ‘om de wereld drastisch te veranderen*.’ Dat doe je volgens Bregman het best door je niet voor ‘suffe jobs’ te engageren, maar door je ‘carrière te wijden aan de grote problemen van onze tijd, of het nu gaat over klimaatverandering of kindersterfte, belastingontduiking of de volgende pandemie.’ Dat is een mooie oproep van Bregman. Maar ik hoop dat hij niet vergeet dat veel van die altruïstische carrières – niet allemaal natuurlijk – gefinancierd zullen moeten worden door mensen die ‘suffe jobs’ uitoefenen. 

Gaza en Soedan
      Patrick Loobuyck (DS 6/11) vraagt zich af waarom we in het Westen meer manifestaties zagen rond Gaza dan rond Soedan. Hij ziet de oorzaak in onze morele en politieke verwevenheid met Israël. Een andere oorzaak lijkt mij  de menselijke behoefte om in een conflict een boosdoener te kunnen haten. In de Gaza-oorlog kon men zelfs kiezen tussen twee boosdoeners: Israël en Hamas. Ideologische modes, het aantal slachtoffers, en de aanwezigheid van een belangrijke moslimaanwezigheid, zorgden ervoor dat de keuze vooral op Israël viel. Naast de behoefte aan haat is er ook een nobeler behoefte aan hoop. In dit geval kon men hopen dat men door Israël op de knieën te krijgen, het bloedvergieten kon laten ophouden.
     In Soedan is dat allemaal veel moeilijker. De rebellen, het regeringsleger en de overwegend zwarte slachtoffers zijn allemaal Soennietische moslims. Je moet al naar buitenlandse wapenleveranciers gaan kijken om boosdoeners te vinden om te haten. Maar die wapenleveringen zijn de kwestie niet. Als men de mensen uitroeit met primitieve machetes of met moderne wapens maakt voor de slachtoffers geen verschil.

Sokken kopen
     In zijn literair gepolijste bekentenissen op FB vertelt Pierre Plum vandaag dat hij geen weerstand kan bieden wanneer hij in Delhaize drie paar sokken in de aanbieding ziet: ‘drie mooie kleuren, beige, grijs en geel.’ Zijn vrouw zegt hem dan telkens dat hij thuis al een hondertal sokken heeft, maar hij neemt ze toch mee omdat ze zo voordeling zijn, en ook omdat hij zich niet wil laten bevoogden. Terzijde: mijn vrouw klaagt dat ik te weinig sokken koop.
     Maar sokken zijn inderdaad ideaal voor iemand die aan de koopziekte lijdt. Ze nemen weinig plaats in, en de aankoop voel je amper in je portemonnee. Toen ik nog een kind was, hadden we een poetsvrouw die aan de koopziekte leed. Op de vrijdagmarkt kocht ze iedere week een paar sokken voor mij als cadeau. Het waren sokken van slechte kwaliteit, dus waren ze snel versleten en kon ik altijd een paar nieuwe gebruiken.

1000 seconden
     Mijn ontbijt klaarmaken ’s morgens kost mij twintig minuten: 15 gram proteïnepoeder en 3 gram canderel mengen in 250 gram skyr, dan een appel versnipperen, daarna die snippers mengen in het geheel, en daarna nog eens 15 gram eiwitrijke granola door het geheel mengen. Als ik het ’s middags doe, kost het mij minder dan 10 minuten, maar ’s morgens kost het dus 20 minuten. Dat is meer dan 1000 seconden. In die tijdspanne maakte televisie-kok Herwig Van Hove een voorgerecht, een hoofdmaal en een dessert klaar, en hij werd daarbij nog om de haverklap afgeleid door Felice Damiano!

`Opluchting
     Gelezen bij de conservatieve filosoof Michael Oakeshott: ‘It is a blessed relief to gaze in a shop window and see nothing we want.’ Dat heb ik ‘s morgens bij het doorbladeren van de krant. Het is een opluchting als er niets in staat dat bij erg interesseert. 

De paus en de superbonus
     Ook in De Standaard: ‘Paus Leo XIV veroordeelde het feit dat één persoon meer dan 1.000 miljard dollar kan verwerven.’ Het gaat natuurlijk om Elon Musk. Kan iemand aan de Paus het systeem van aandelenopties eens uitleggen? Anders verwijs ik hem naar een stukje dat ik aan de kwestie heb gewijd**.

Tom Heremans over tv-serie All’s fair
      En weer heeft Tom Heremans mij met een vernieitgende recensie overhaald om naar een serie te kijken waar ik nog nooit van had gehoord: All’s Fair, of op toch minstens naar één aflevering te kijken***. Een van de makers van de reeks is Ryan Murphy, en Heremans schrijft:

 ‘Wat hij uitspookte met de reeks Monster (over seriemoordenaars Jeffrey Dahmer, de gebroeders Menendez en Ed Gein), grenst aan het onwelvoeglijke: zo uitzinnig smakeloos dat je er niet kunt van wegkijken.’

     Met de Dahmer-reeks ben ik na één aflevering gestopt, maar de Menendez-reeks vond ik prachtig. Ik heb die twee keer gezien, en ik kon er inderdaad niet van wegkijken.

Controle op de tram
     Ik heb slechte ervaringen met opiniestukken die geschreven zijn door hetzij studenten, hetzij doctorandi, hetzij onderzoekers in de filosofie. Tom Hannes is zo’n onderzoeker, en wel aan de Technische Universiteit van Eindhoven. Hij heeft vernomen dat er strenger zal worden opgetreden tegen zwartrijders op de tram. Hij verwijst naar het VRT-radiojournaal en schrijft dat ‘na miljoenen controles 4 procent van de passagiers was betrapt zonder geldig vervoersbewijs.’ Miljoenen controles… Die zin heeft iets grappigs, want na honderdduizend controles zou het aantal betrapte passagiers ook 4 procent geweest zijn. Hannes weet dat natuurlijk, en verduidelijkt in de volgende zin: ‘Miljoenen controles leveren een aardige steekproef op,’ maar het kwaad is dan geschied. Hij had die ‘miljoenen’ en die ‘4 procent’ niet in één zin naast elkaar mogen plaatsen.
     Ach, ik ben die jongen aan het jennen, want ik wil eigenlijk helemaal niet nadenken over zijn vraag ‘of die controles wel dienen om het het openbaar vervoer te verbeteren’ dan wel ‘om het conservatieve mensbeeld te verspreiden door wantrouwen te zaaien.’ Wel vind ik volgende redenering onwaardig voor een onderzoeker in de filosofie:

Ik weet niet hoe eerlijk of solidair het is om te fulmineren tegen 4 procent zwartrijders op De Lijn en te zwijgen over de ettelijke miljoenen overheidssubsidies die de verlieslatende luchthaven van Antwerpen dagelijks krijgt.

      Dat is het niveau van de tooghanger die een boete voor overdreven snelheid heeft gekregen. ‘Dat ze eerst eens iets doen aan …’

De beste mop
       Een collega van mijn vrouw is de kleindochter van Jef Houthuys. Die Houthuys was voorzitter van het ACV in de tijd dat die functie ongeveer op dezelfde hoogte stond als die van premier, en hij figureert in de beste mop die Humo ooit publiceerde. De tweede beste mop was ‘Tsjoe en Lai zijn overleden’, maar de beste mop was de commentaar bij een foto van Jef Houthuys en zijn collega van het ABVV, André Vanden Broucke. De twee vakbondsleiders hadden een overjas aan en een sjaal tegen de kou. Ze waren joviaal aan het kletsen, waarbij Vandenbroucke een guitig-belerende vinger omhoogstak. De commentaar luidde ongeveer: ‘Seppe en Dré zijn twee werkmakkers. ‘En als we nu eens de baas zijn zin gaven?’ zegt Steppe. Dré antwoordt olijk: ‘En als ik je nu eens je oog uitstak.’
     Ik wilde die mop aan mijn vrouw vertellen, vanwege die collega van haar, maar merkte dat ik de familienaam van de ABVV-man vergeten was. Ik heb dan maar aan Grok gevraagd wie de opvolger van Georges Debunne was. Dit was het antwoord:

De opvolger van Georges Debunne als algemeen secretaris van het ABVV (Algemeen Belgisch Vakverbond) was Louis Van Geyt niet — dat was de PVDA-voorzitter — maar Claudette Eyskens ook niet — nee, dat klopt niet. Laten we dit precies zetten: Feitelijk antwoord: Georges Debunne was algemeen secretaris van het ABVV van 1976 tot 1982. Zijn opvolger als algemeen secretaris was André Vanden Broucke.

      André Vanden Broucke! Op de valreep!

* Over Bregman, zie mijn longread hier.

** Over de bonus van Musk, zie mijn stukje hier.

*** Over de verschillende smaak van Heremans en mij, zie mijn stukje hier.