Gaza en politieke spelletjes, e.a.

Gaza en de politieke spelletjes
      Natuurlijk hebben mensen als Sammy Mahdi en Bart De Wever ook écht wel een mening over Gaza, maar tegelijk speelden ze een politiek spel om hun machtspositie binnen de regering te versterken. Dreigen met een wisselmeerderheid in het Vlaamse Parlement, een hautain ik-laat-mij-niet-opjagen houding die onderstreept wordt met vakantiefoto’s … Hoe weet een leek als ik nu hoe het voor een politicus eigenlijk hoort? Ach ja, nu ik eraan denk, van de journalisten natuurlijk. Zoals brandmeester Koperbuik zei: ‘Die zien dat direct.’
      Maar dan heb ik een andere vraag. Die journalisten beweren altijd dat centrumrechts beter zwijgt over migratie, want anders spreidt het het bedje voor extreemrechts. Extreemrechts vindt dat trouwens ook. Ik hoor het De Winter nog zeggen: het origineel is beter dan de kopie. Maar geldt dat ook voor de semi-oppositie die Sammy Mahdi heeft gevoerd? Heeft hij het bedje niet gespreid voor de Gaza-radicalen in de oppositie, PVDA en Groen? Die kunnen nu met enige geloofwaardigheid zeggen dat wat nu op tafel ligt too little, too late is. PVDA en Groen hebben hún thema - het is in elk geval meer hún thema dan dat van CD&V - bijna twee maanden als hoofdnieuws in de krantenkoppen gezien. 

Culturele boycot
     Een Gaza-radicaal in de Vlaamse regering is Caroline Gennez. Op het theaterfestival in Gent riep ze op voor een échte culturele boycot van Israël. Haar spreekgestoelte was omhangen met een Palestijnse vlag. Ik had die liever om haar schouders gezien, zoals échte militanten dat doen.
     Nu, een militaire boycot kan ik begrijpen, een economische boycot, ja goed, maar een culturele boycot is altijd verkeerd. Karel van het Reve heeft meer dan wie in ons taalgebied bijgedragen aan de kritiek op de Sovjet-Unie. Tegelijk was hij ook altijd vierkant tegen een culturele boycot. Gennez is voor het opstarten van een culturele samenwerking met de Palestijnse Autoriteit op de Westelijke Jordaanoever. Daar ben ik honderd procent voorstander van. Ook al worden er wel wat mensenrechten geschonden door die Autoriteit. Ik zou als Hamas-Palestijn niet graag in een Israëlische gevangenis terechtkomen, maar ik zou nog minder graag terechtkomen in een Palestijnse gevangenis op de West Bank.

Verantwoordelijk voor je FB-pagina
     Gisteren heb ik ik formeel verklaard niet verantwoordelijk te zijn voor de commentaren die onder mijn facebook-berichten verschijnen. Ik wil die noch modereren, censureren of blokkeren. Lezer H.C. plaatste een reactie – waar ik niet verantwoordelijk voor ben – dat ik er niet zo gemakkelijk vanaf kom. ‘Onverantwoordelijken willen we niet. Als beheerder kan, moet, je voor orde en waarheid zorgen.’  H.C. vindt, geloof ik, dat ik alle fascistische en racistische commentaren van mijn pagina zou moeten verwijderen.
     Maar de beslissingsstress die dat meebrengt, heeft H.C. dááraan gedacht? Moet ik alleen fascistische boodschappen verwijderen, of ook communistische? Hoe zie ik het verschil tussen goedbedoelde flinkrechtse en fascistische commentaar? Hoe kan ik weten dat een boodschap geen verborgen racisme bevat? Ik zie af en toe antisemitische commentaren onder mijn posts verschijnen. Zijn die ernstig of sarcastisch bedoeld?
     Misschien ook schrik ik voor die censuur terug om aan onze autoriteiten het slechte voorbeeld niet geven. Als ik begin met te beslissen wat iemand wel of niet op mijn pagina plaatst, gaan de autoriteiten misschien gaan beslissen wat iemand wel of niet in de openbaarheid mag brengen. Maar eerlijk, het is toch vooral die beslissingsstress.

Basisinkomen
     Ik ben al lang een aanhanger van het universeel basisinkomen in de stijl van Charles Murray. De Standaard (4/9) brengt een interessant verslag van experimenten die op die manier de armoede wilden bestrijden. Men heeft op verschillende plaatsen gedurende lange tijd aan duizenden proefpersonen maandelijks geld gegeven. Helaas, het resultaat was niet wat men ervan verwachtte. Mijn medestanders zoals Rutger Bregman zijn nu ontgoocheld. Ze hadden gehoopt dat het basisinkomen allerlei problemen zou oplossen: de mensen zouden uit de schulden geraken, gezonder gaan eten, tijd krijgen om zich bij te scholen, een job kunnen zoeken waar ze meer arbeidsvreugde uithalen.
      Uit de experimenten blijkt iets anders. Het enige effect is dat de proefpersonen enkele uren minder gaan werken, meer geld uitgeven en vaak nieuwe schulden maken. Sociale werkers zouden daaruit kunnen concluderen dat die armen niet in de eerste plaats geld nodig hebben, maar meer sociale werkers om hen te helpen geld uit te geven.
     De fout van mensen als Bregman is dat ze te veel verwachten van het basisinkomen. Eigenlijk is het systeem maar goed voor één ding: om uitkeringen te vervangen door een inkomen dat onbeperkt met arbeid kan worden gecombineerd. Nu kun je slechts een werkloosheidsuitkering of een leefloon krijgen op voorwaarde dat je niet werkt. Met een basisinkomen mag je zoveel werken als je wilt. Maar om het systeem een beetje eerlijk te houden, moet je het dan wel aan iedereen geven, wat voor velen een broekzak-vestzakoperatie zou zijn: wat je aan belastingen meer betaalt krijg je als basisinkomen terug.
      Uit de beschrijving van de mislukte experimenten krijg ik de indruk dat de doelgroep bestond uit de working poor, mensen die nu al aan het werk zijn maar weinig verdienen. En als ze gratis geld krijgen, gaan ze minder werken. Het is dus niet uitgesloten dat een basisinkomen voor iedereen tot een algemene verlaging van het aantal gewerkte uren zou leiden. En dat de kloof groter zou worden tussen de mensen die een rustig leven willen en zij die liever rijk willen zijn.
     Heeft iemand die reportage gezien gisteren op Het Nieuws over die vrouw die heel haar leven Tupperware-bokaaltjes verkocht heeft? Ze werkte tot drie uur ’s nachts en moest dan nog aan haar verslagen beginnen. Nu is ze 85 en verkoopt ze haar stock vanuit haar garage. ‘Veel geld verdiend,’ zei ze. ‘Ik heb drie appartementen aan zee. En dit huis.’ 

De Zweedse canon
     De Zweden hebben nu ook hun canon. Ze nemen alleen zaken op die meer dan 50 jaar oud zijn: de Zweedse bijbelvertaling, de 18-eeuwse tegelkachel, Igmar Bergman, Pipi Langkous. Ik heb dat allemaal uit een artikel in De Standaard, en die hebben dat weer uit een artikel in de The Guardian. Van één zinnetje werd ik zowaar nostalgisch: ‘Het grootste deel van de Zweedse culturele wereld was van meet af aan gekant tegen het idee van een canon.’

Mia Doornaert
     De nieuwste column van Mia Doornaert over de islamisering, bevat weinig nieuws over het onderwerp. Maar haar inleding over Joshua Livestro is pittig. Ze heeft het onder andere over zijn cliché dat Roosevelt en Churchill ‘Oost-Europa in de schoot van Stalin geworpen hebben.’ Ik heb mij ook altijd aan dat cliché geërgerd. Ik weet niet wat het ergste is, het gebrek aan taalgevoel of het gebrek aan geopolitiek realisme. 

De toeristentram in Lissabon
     Mijn vrouw is geen betweter zoals ik. Ze neemt haar kranten door, zonder commentaar te geven. Maar vandaag was dat anders. ‘Ik lees hier dat de burgermeester van Lissabon het tramongeluk de grootste tragedie in de geschiedenis van de stad noemde. En de aardbeving van 1755 dan?’
     Zelf hoop ik dat die aardbeving, en het belang ervan op de intellectuele geschiedenis van Europa, nog altijd leerstof is op het middelbaar onderwijs.