Too f*** busy

     Dorothy Parker (1893-1967) was lid van een select clubje van dagbladschrijvers, recensenten, cabaretiers en theatermensen, dat in de twintiger jaren bijna dagelijks samenkwam in het Algonquinhotel in New York, om daar te drinken en luidruchtige commentaar te geven op de stand van zaken. Aangezien ikzelf een paar nachten in dat hotel heb geslapen (hier), en ook wel eens commentaar geef op de stand van zaken, zie ik mijzelf soms een beetje als een Algonquinman. Maar ja, ik drink niet.
    Mrs. Parker dronk wél, en sliep daarna met heel veel verschillende mannen. Als ze te laat was met een recensie, had ze een goed excuus klaar: ‘I was too fucking busy, or vice versa.’ Haar betrekkingen met haar beste vriend en zielsverwant daarentegen, de eveneens stevig drinkende en hoererende Robert Benchley, bleven kuis tot het einde. Zij spraken elkaar nooit anders aan dan ‘Mrs. Parker’ en ‘Mr. Benchley’.
     Ze was wat de Engelsen noemen een ‘wit’, en de Fransen een ‘bel esprit’: een geestig iemand. En als ze met scherpe tong, en later op de avond met dubbele tong, een sneer liet vallen, werd die opgeschreven door één van haar vrienden-columnisten en stond de gevatte inval de volgende dag in de krant. Je vindt ze nu op het internet (hier, hier en hier).
      Zoals iedereen van haar generatie wou ze de ‘Great American Novel’ schrijven, maar die kwam er niet. In de plaats daarvan schreef ze filmscenario’s, een dertigtal korte verhalen en een groot aantal spitse verzen die de indruk geven zo uit de mouw te zijn geschud. Misschien was dat wel zo. Ik stel het me voor als volgt. De dichteres nam een eenvoudig thema – zelfmoord, ongelukkige liefde, de ontoereikendheid van het bestaan – bedacht twee korte regels, en de volgende twee regels schreven zichzelf nadat ze passende rijmwoorden had gevonden. Neem nu haar gedicht ‘Comment’

     “Oh, life is a glorious cycle of song,

     a medley of extemporanea,
     And love is a thing that can never go wrong,
     and I am Marie of Romania.”

      Is dat niet eenvoudig? Ondanks het moeilijke woord ‘extemporanea’? Je moet er natuurlijk maar op komen. En probeer het maar eens te vertalen. Gert Jan de Vries maakte een mooie versie.

      Het leven is één prachtig liedjesfestijn

      Een medley van virtuoosheden
      En liefde is eindeloos, feilloos en fijn
      En ik ben Silvia van Zweden.
 
     Dat is knap. Degelijk rijm, dezelfde amfibrachische versmaat als het origineel. Maar je mag zeggen wat je wil, ‘virtuoosheden’ en ‘Silvia’ scanderen minder lekker dan ‘extemporanea’ en ‘Marie’. En die Zweedse koningin van nu is een stuk minder sprookjesachtig dan die Roemeense koningin uit een tijd dat vorsten nog iets te betekenen hadden. Ook vind ik de Nederlandse bewerking uitvoeriger dan het oorspronkelijke gedicht, al bevat ze dan minder woorden. En tenslotte, ’t is onrechtvaardig, vind ik het woord ‘medley’ beter klinken in de versie van Dorothy dan in de versie van Gert Jan. Vertalen is, geloof ik, verdomd moeilijk.
     Een erg bekend gedicht van Mrs. Parker is ook ‘Résumé’.

     Razors pain you,
     Rivers are damp,
     Acids stain you,
     And drugs cause cramp.
     Guns aren’t lawful,
     Nooses give,
     Gas smells awful.
     You might as well live.”

      Hoeft het gezegd dat haar talloze zelfmoordpogingen allemaal mislukten?