Wat ik onder welbevinden op school versta*

     U vraagt mij wat ik denk van leerlingenwelbevinden op school. Dat is een controversieel onderwerp. En als een onderwerp controversieel is, heb ik er een mening over. Oké dan, dít is wat ik denk van welbevinden op school.
     Als u onder welbevinden op school verstaat, de eeuwige verwennerij, de nooit aflatende betutteling, de eindeloze debilisering, waarbij leerstof door spelletjes, en aandachtig opletten door groepswerkgetater en debatjes wordt vervangen; als u onder welbevinden verstaat dat de klas eruitziet als een cyberkroeg met bartafeltjes en zithoeken, waar niet het bier en de sterkedrank, maar de punten rijkelijk vloeien; als u bedoelt dat de kinderen pantoffeltjes aantrekken vooraleer te lezen uit boekjes die ‘aansluiten bij hun leefwereld’; als u bedoelt dat pen en potlood wijken voor hersenloos getik en geschuif op een iPad; als u bedoelt dat het schoolkind ‘gecoacht’ wordt als was het een voetballertje of een danseresje, in plaats van onderricht te worden in een schools vakgebied; dat dat schoolkind niet met vaste hand wordt geleid naar en op het nauwe pad der kennis, maar losgelaten en losgeslagen vanzelf vaardigheden en vaardigheidjes dient te verwerven; dat het niets moet wéten omdat het alles kan opzoeken; dat huiswerk en examens worden afgeschaft om bij teleurstellende cijfers de erbij horende teleurgestelde blikken en traantjes te vermijden – als u dát bedoelt met welzijn op school, dan ben ik er helemaal tégen.
     Maar als u onder welbevinden op school verstaat, de vreugde van het leren, de trots op het geleerde, het zelfzekere meesterschap als gevolg van geduldig oefenen; als u onder welbevinden verstaat de opwindende ontdekking van wat zich búiten de eigen leefwereld bevindt, van wat níet komt aanwaaien: de wetten der natuur, de kennis van het menselijke lichaam, de boeiende rijkdom van het verleden, de schoonheid van de oude literatuur; als u onder welbevinden verstaat dat in een ordelijke klas al eens gelachen wordt;  dat anekdotes tot het vaste repertoire behoren en niet als ‘onwetenschappelijk’ worden weggezet; als u bedoelt dat de leraar Latijn zijn lange zinnen zó voorleest dat je ze haast begrijpt als je ze alleen maar hoort, en dat de lerares wiskunde de oefening zó uiteenzet dat het lijkt alsof je de oplossing zelf ook had kunnen vinden; dat vreemde talen worden aangereikt in grappige stukken proza, boeiende verhalen en ontroerende maar soepel lezende gedichten en dat daarbij in een brede boog wordt heengelopen om ‘zakelijke teksten’, vooral als die een ‘actuele’ of, erger nog, een ‘jongeren’-problematiek behandelen – als u dát bedoelt met welbevinden op school, dan ben ik er helemaal voor.
      Dat is mijn standpunt. Ik zal er niet van afwijken. Ik zal geen compromissen sluiten.

 

 

* In dit stukje pas ik de drogreden ‘If by whiskey’ toe. De drogreden werd oorspronkelijk toegepast door Noah Sweat om, met veel gedruis van woorden, te verbergen dat hij geen standpunt innam over de mogelijke legalisatie van whiskey in Mississippi. De drogreden kan ook gebruikt worden, zoals hierboven, om te verbergen dat men geen argumenten aandraagt. Die worden dan vervangen door een nuancering van het standpunt, of door een opsomming van allerlei kleine standpuntjes, die elk op zich niet worden ondersteund.