Longreads: als het ietsje (of veel) langer mag zijn

vrijdag 11 maart 2022

'Laffe schijtluis'


     Ik heb, in de zeven jaar dat ik op Facebook vertoef, nog nooit iemand ‘ontvriend’. Ik heb er helemaal niets op tegen dat anderen dat doen, maar zelf doe ik er niet aan. Als iemand iets schrijft waar ik het niet eens mee ben, verplicht mij dat om na te denken. Soms vind ik geen tegenargument en zwijg ik. Soms vind ik wel een tegenargument en dat plaats ik dan zo snel mogelijk om te zien of daar een nieuwe reactie op komt. Misschien blijkt wel dat mijn tegenargument toch niet zo goed was als ik dacht, of dat ik iets over het hoofd heb gezien. Dat kan altijd.
     Het is altijd zo geweest: ik discussieer graag, liever dan bijvoorbeeld in de tuin te werken. Stel ik echter vast dat mijn opponent niet eerlijk discussieert, dan zwijg ik weer, een beetje verongelijkt. Mijn opponent denkt dan misschien dat  mijn valabele argumenten uitgeput zijn. Dat zijn ze in zeker zin ook. Als met een argument geen rekening wordt gehouden is het in zekere zin ook niet valabel.
     Iets anders is de kwestie van onbeschofte reacties. Daar reageer ik meestal niet op, of alleen strikt inhoudelijk. Temperamenten zijn nu eenmaal verschillend. En achter een toetsenbord nemen mensen soms een andere persoonlijkheid aan dan ze face to face aannemen. Ik heb in mijn jonge jaren een zekere M. gekend. Dat was een hele lieve, attente jongen. Maar zette je hem achter een typmachine, dan kwamen op het blad papier, in het kader van een polemiek, de grofste beledigingen terecht. 
     Er zijn natuurlijk reacties die zó onbeschoft zijn dat niet reageren in de buurt komt van eerloosheid. Maar ik zie op tegen de moeite van dat reageren. Ik zou dan moeten nadenken of een bepaalde onbeschoftheid de grens van het toelaatbare overschrijdt, of ze is uitgelokt, en hoe ik in andere gevallen op een vergelijkbare onbeschoftheid heb gereageerd – want ik wil rechtvaardig blijven. Dat heb ik er allemaal niet voor over.
     Gisteren had ik enkele notities geplaatst over de oorlog in Oekraïne. Ik was blij dat het Westen eendrachtig antwoordde op de Russisiche agressie, maar tegelijk vroeg ik mij af hoe ver die reactie kon gaan. Het instellen van een No Fly-zone boven Oekraïens grondgebied, met Navo-straaljagers die Russische bommenwerpers uit de lucht schieten, dat leek mij een te groot risico, met name vanwege de kans op een nucleaire vernietigingsoorlog. Daar zouden de Navo-landen zelf, en hun burgers – waaronder ikzelf en mijn gezin – het slachtoffer van kunnen worden. Iemand noemde mij toen op FB een ‘laffe schijtluis’. Ik heb die jongen niet geblokkeerd, en, als het een FB-vriend was geweest, had ik hem niet ontvriend. 
     Het zit namelijk zo. De woordkeuze was misschien wat heftig, maar er zat een flard van waarheid in. Je eigen veiligheid en dat van je gezin vooropstellen kan misschien verstandig en voorzichtig zijn, maar het ís ook een beetje laf. Ten tweede ken ik die jongen niet die mij die ruwe woorden toevoegt. Misschien is het een held achter het toetsenbord, maar voor hetzelfde geld staat hij op punt om naar Oekraïne te vertrekken om daar deel te nemen aan de gewapende strijd. Of misschien heeft hij in het verleden, met gevaar voor eigen leven, iemand uit het water gehaald, uit een brand gered of tegen een mesaanval beschermd. Dan heeft hij enig recht van spreken.
     En dan is er nog de utilitaire afweging. Het kan bijna niet anders of de heftige FB-er heeft aan die belediging meer plezier* beleefd dan ikzelf eronder geleden heb. Ik zal niet ontkennen dat sommige beledigingen mij verdriet kunnen doen. Onlangs noemde iemand mij, met opgaaf van redenen, een ‘tsjeef’. Ik vond dat onrechtvaardig, maar het prikte toch even. Maar er zijn er ook veel beledigingen die van mij afglijden als water van een eend. Ik zou mijzelf belachelijk vinden als ik dan in die gevallen een verontwaardiging voorwendde die ik niet voel. 


* Zoveel plezier zelfs dat hij de scheldwoorden nog een keer herhaalde op mijn weblog.

12 opmerkingen:

  1. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ik vind dit alleszins een moedig stukje, dat ook getuigt van zelfrelativering.

    De inhoud van uw vorige stukje was inderdaad nogal laf. (een lafheid die ik overigens met u deel). Maar of deze lafheid verstandig is? Het doet me denken aan de verstandige houding van Chamberlain en Lebrun toen Hitler Polen binnenviel (met exact dezelfde casus belli als Poetin, trouwens). Ze deden toen wel stoere verklaringen, en zonden troepen naar Frankrijk. Maar die bleven wel braafjes achter de Maginot-linie. Anders zouden we die dictator wel eens boos kunnen maken, en wat dan? Peace for our time. Maar een paar maanden later viel die dictator wel Nederland binnen. En België. En Frankrijk. De met lafheid gekochte peace was van korte time.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Terechte opmerking. Ik verander 'is misschien verstandig' in 'kan misschien verstandig zijn'. Overigens heb ik de laatste dagen vaak gedacht aan de Engelse en Franse reactie op de Duitse inval in Polen: een oorlogsverklaring, zonder oorlog te voeren. Anderzijds was het in 1939 natuurlijk veel te laat om Hitler te stoppen.
      En bovendien, zoals ik een vorig stukje schreef, het is niet gemakkelijk om uit te maken met welke situatie de huidige toestand kan vergeleken worden: die van voor de Eerste Wereldoorlog, waar de-escalatie de juiste houding ware geweest, of die van voor de Tweede Wereldoorlog, waarbij men juist een escalatie met Hitler niet uit de weg had mogen gaan? Of met geen van die twee huidige situaties. Een verschil is in elk geval dat Rusland nu relatief minder sterk is - economisch en militair - dan Duitsland-Oostenrijk en Duitsland toen. Een ander verschil is het bestaan van kernwapens.

      Verwijderen
    2. In 1939 had men een heel ander beeld van oorlogvoering dan vandaag met een sterke klemtoon op infanterie, artillerie en zwaar bewapende vestingen en verdedigingslinies. De nucleaire wapens die enkele jaren nadien werden ontwikkeld veranderden alles: ze zijn niet tegen te houden, veroorzaken totale vernietiging en lokken reprimandes uit waardoor hun impact wereldwijd is. Momenteel zijn die wapens in Rusland wellicht in handen van een narcist, die mogelijk speelt met de idee van een rol te spelen in zijn eigen versie van de Götterdämmerung. Het kan ook zijn dat het alleen maar bluf is in de handen van een gehaaide autocraat. Wie zal het zeggen? Maar wie geen angst voelt bij dit schouwspel is niet goed bij zijn hoofd.

      Verwijderen
    3. Jawel Marcus, ik voel ook angst. Allen is angst steeds mijn slechtste raadgever gebleken. Met of zonder angst, op je bakhuis krijgen of op je bek gaan doet altijd even veel pijn.

      Verwijderen
    4. Angst is een slechte raadgever, dat klopt. Maar angst kan inspireren tot voorzichtigheid en dat is een zeer goede overlevingsstrategie.
      Het gaat hier overigens niet over een knokpartij in een kroeg maar wel over een conflict dat kan uitgroeien tot een wereldcatastrofe.

      Verwijderen
  3. Hoeveel walging en woede Poetin ook oproept, toch blijft de rede verkieslijk boven het sentiment. Politieke en ideologische hartstochten zijn gevaarlijk.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Beste Philippe,

    We hebben alvast een paar dingen gemeen. We kunnen gaan niet snel iemand 'ontvrienden' of blokkeren omdat er eens harde woorden vallen. Evenmin blijven we beiden verstoken van relativeringsvermogen, zeker als het over onszelf gaat. En ook is bij mij de fiets vaak een bron van hersenspinsels.

    Het is trouwens niet omdat ik je een 'laffe schijtluis' noem, dat ik je houding niet respecteer. Misschien zou ik beter wat omzichtiger moeten omgaan met mijn woordkeuze, een beetje minder vaak cassant. Maar 't zit in de aard van het beestje. Zodra er ergens heibel is moet mijn betere helft mij steevast aan de arm hangen om te vermijden dat ik mij in de melee zou gooien. Iets met onrecht en verdragen, weet je...

    In je zeer gewaardeerde respons zit veel waarheid. Het is een beetje laf om de eigen veiligheid te verkiezen boven die van gebombardeerde kinderen. En het is een beetje onbezonnen om een nucleaire blast te riskeren. Feit is dat we beiden aan de juiste kant van de geschiedenis willen staan. Mensen als ik desnoods heroïsch als gesneuveld, mensen als jij die naderhand de bloemen brengen aan het huldemonument.

    Tot lees Laffe Schijtluis,
    Overmoedige Kemphaan.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Een mooi staaltje van de-escalatie, voorwaar!

      Verwijderen
    2. Rijkelijk laat, maar beter dan nooit. Ik heb het wel gehad met dit soort gedrag en discussie.
      Om maar te verwijzen naar Doorbraak, dat ooit eens een beloftevolle publicatie en forum was. Er zijn nogal wat onnozele bijdragen* geweest op Doorbraak, en dit doet z'n reputatie geen goed. Het forum is ontspoord tot een klein groepje rand-geobsedeerden, met allerhande complottheorieën opgeraapt in schizofrene uithoeken van het Internet.

      *onnozele bijdragen, zoals, ooit een zekere Jacobs die absoluut wilde bewijzen dat global warming niet bestaat of dat Tesla een mislukking was. En Trump aanhangers die nooit inzagen dat Trump, weliswaar democratisch verkozen, bereid is de democratie overboord te gooien. Of een Sanctorium die zelden een goede analyse maakt, zowat de tegenknie van Ceulaers bij de Morgen - beiden gespecialiseerd inhoudsloos gezwets. Of verdedigers van onbehouwenheden zoals de choco-mousse kinderen...

      Verwijderen
    3. Ik deel uw opvatting over Doorbraak. Een paar fanatici halen het niveau van dat forum enorm naar beneden en dat is jammer. De bijdragen van JS, die altijd kan rekenen op veel bijval, zijn inderdaad uiterst wisselend van kwaliteit en getuigen niet altijd van even goede smaak, maar er zijn gelukkig andere auteurs - Koenraad Elst bijvoorbeeld - die dit compenseren.

      Verwijderen
  5. Ik denk dat het helpt in deze crisis gefocust te blijven op onze eigen Westerse waardigheid en sereniteit, wetende dat we de volgende tijden een toenemende hoeveelheid wreedheden te verwerken gaan krijgen. We staan als politieman tegenover een bullebak, een maffiabaas zonder grenzen van fatsoen. Het helpt (mij alleszins) daarop bedacht te zijn, al biedt die houding natuurlijk geen garantie op een overwinning in de oorlog. Volgens mijn bescheiden mening heeft het geen zin mee te gaan in elke schreeuw, zich op te winden over elke onredelijke eis, te denken aan toegevingen "om erger te voorkomen". Dat is de betekenis van "keep calm and carry on". Zelensky wil niet toegeven op de territoriale integriteit van zijn land, en als hij dat in zijn positie niet wil, zou het onkies zijn van ons om hem daartoe aan te sporen. Hij heeft immers principieel gelijk: toegeven aan de bullebak wakkert enkel zijn honger aan. Op sommige momenten is compromisbereidheid het verkeerde medicijn. Capituleren, zo werkte de wereld ten tijde van Lodewijk XIV (die overigens ook sprak van een bedreiging van Parijs door de nabije Spaanse Nederlanden), maar precies op dat punt heeft de wereld in de de 20ste eeuw een verandering doorgemaakt. We mogen echt niet terug naar imperialistische tijden waar grootmachten beslisten over het lot van de "tweederangsnaties" in hun invloedssfeer.

    BeantwoordenVerwijderen