Eén dag De Standaard

     Voor mijn verjaardag heb ik een abonnement op De Standaard gevraagd. Omdat Jan graag over sport leest hadden wij Het Nieuwsblad, maar nu Jan uit het huis is, werd het tijd voor verandering. Mijn vrouw heeft de omschakeling van abonnementen geregeld, en nu ligt het eerste nummer op de ontbijtafel: dinsdag 16 mei 2023.
     Ik ken nogal wat mensen, voornamelijk via Facebook, die die krant niet meer willen lezen of anders er zich dagelijks aan ergeren. Ik neem aan dat ik ook heel wat ergernis kan verzamelen als ik de kranten van een hele week naast elkaar zou leggen. Maar wat gebeurt er als ik, als centrumrechtse betweter, één dagblad van voor- tot achterkant lees, het ene artikel al wat vluchtiger dan het andere? Dan valt dat, zoals te verwachten was, nogal mee. Ik lees over allerlei zaken die mij interesseren: over de energieprijzen, de loonevolutie, de complexiteit van de werkloosheidregels, en over Turkije, Oekraïne, Twitter, de rechtbankuitspraak over 3M, DNA-analyses, het Emile Verhaeren-museum*, de Chinese elektrische auto, Jeanne Du Barry **, en zelfs nog een kort stukje over Michael J. Fox met een mooie foto (waar is de tijd dat Michael in Familie Ties de opstandige neoliberale zoon speelde van twee begripvolle progressieve ouders?). En er staat nog veel meer interessants in de krant.
     Maar nu mijn ergernissen. Ik weet het, lezer, het zijn vaak kleinigheden.

Belgische energieprijzen. Op de frontpagina wordt beweerd dat ‘de Belgen door de overdreven berekening van de loonindexering een kunstmatig voordeel deden met de hoge inflatie.’ Dat spreekt alles tegen wat ik van de loonindexering afweet. Zoals het er staat: een raadsel. 

Commentaar van Bart Sturtewagen. Gaat over de moeilijke positie van Bart De Wever, tussen Vivaldi en Vlaams Belang. De analyse beperkt zich tot de electorale berekeningen, en daar kan ik niet goed tegen, maar ’t is anders een evenwichtig en subtiel stuk.

Cursief van Hans Cottyn. Al die korte zinnen na elkaar! Misschien moet ik aan de stijl gewend geraken.

Nieuwe ceo Twitter. De Republikein Ron Desantis wordt terloops ‘extreemrechts’ genoemd. Zo’n kwalificatie hoort thuis in een opiniestuk, een commentaar, of desnoods in een ‘analyse’ - waar het wordt toegelicht. Het hoort niet thuis in een informatief stuk.

De boze burger. De toon is wat betweterig. Punt 2 behandelt de aandacht die de kiezers geven aan het thema ‘migratie’. De journalisten maken daar de ‘migratiecrisis’ en ‘asielcrisis’ en zelfs ‘opvangscrisis’ van. Dat geeft de verkeerde indruk dat de burger zich vooral opwindt over het tekort aan opvangplaatsen. De blijvende migratiestroom is echter, als ik mij eens modieus mag uitdrukken, een ‘structureel’ en ‘systemisch’ probleem.

De boze burger (2). Punt 4 vat samen wat de gemiddelde Vlaming van de belastingen vindt. Ik erger mij niet aan de berichtgeving, want die is nuchter en correct, maar wel aan de gemiddelde Vlaming zelf die vindt dat de belastingen in het algemeen naar omlaag moeten, maar dat die op de rijke medemens omhoog moeten. H.L. Mencken wist al wie die rijke medemens was: ‘the one who earns $ 100 a year more than his wife’s sister’s husband.’ 100 dollar was natuurlijk nog veel geld in de tijd van Mencken.

Vandeurzen. Dat lijkt mij een goed stuk. Het tussenkopje ‘Machtstrijd met N-VA’ dekt niet goed de inhoud van de daaropvolgende alinea’s.

Uitkeringen aan samenwonenden.  Het stuk bestaat voornamelijk uit interviews met woordvoerders van ABVV en van het Brussels Platform Armoede. Zij pleiten ervoor, om samenwonenden een even grote uitkering te geven als een alleenstaande. Ik vind dat voor zulke stukken ook een tegenstander van een dergelijke maatregel moet worden geïnterviewd***. 

Sociale media. Interessant stuk, gebaseerd op een boek van een zekere Ben Smith. Ik erger mij aan een van de citaatkoppen, namelijk ‘dat rechtspopulisme altijd net één Ikea-tafel verderop zit van de pogressieve internetscene.’ Rechtspopulisten versus progressieven … Is dat geen woordkeus die de polarisering aanwakkert die Ben Smith beweert te bestrijden. Maar ik heb geen alternatief. Bovendien, zoals ik al zei, interessant stuk.

Johnny Depp. Een stuk over privé-schandalen (Depp, Woody Allen, Polanski, Luc Besson), met wat #MeToo erbij. Ik moet niet doen alsof ik mij eraan erger, want ik lees die roddelstukken graag.

Cleopatra. Over het gelijknamige docudrama. Het bijschrift bij de foto vind ik vooringenomen. ‘Het protest over de huidskleur van Cleopatra heeft minder met historische nauwkeurigheid dan met eigen wensbeelden te maken.’ Wensbeelden? Volgens de experten, lees ik in het artikel, was Cleopatra niet zwart, maar misschien ook niet kaukasisch. Niet zwart ... hebben critici dan geen punt? 
     De vergelijking wordt gemaakt met Jesus Christ Superstar waarin Jezus vertolkt werd door een blonde Texaan. Daar zagen dezelfde critici van nu geen been in, schrijft de cultuurredacteur. Ik vind dat geen goede vergelijking aangezien die film uitkwam in een andere tijd (1973) en omdat het Jeszusbeeld aansloot bij een iconische traditie. Ook ging het om een ander genre – een musical – waarbij, wat mij betreft, gerust voor een zwarte Jezus kan worden gekozen, zoals men overigens toen gekozen heeft voor een zwarte Judas. Overigens heb ikzelf geen probleem met een Cleopatra van kleur. Ik zou zelfs geloof ik een zwarte Ann Boleyn aanvaarden in een musical, ballet, opera of toneelvoorstelling. Maar niet in een film of televisiereeks. Dat ruikt teveel naar opzet. ‘So fühlt man Absicht, und man ist verstimmt.’

Twittercensuur in Turkije. Geen ergernis: goed stuk. Woord en wederwoord: zowel de versie van Musk als die van zijn critici wordt weergegeven.

Oekraïne. ‘Rusland is het initiatief onverbiddelijk kwijt.’ Ik lees dat graag, zulke stukken, die optimistisch zijn over een Oekraïense overwinning. Maar dan besluipt mij de angst: is het stuk niet te optimistisch?

Loonevolutie.  Op pagina 19 krijg ik de oplossing voor het indexraadsel van de frontpagina. ‘De reële lonen van de Belgische werknemers liggen dit jaar 5,3 procent hoger dan vorig jaar. Het effect van de loonsverhogingen bedraag 9 procent, maar de inflatie vreet daarvan 3,7 procent weg.’ Prima, die cijfers kloppen: 9 – 3,7 = 5,3. En wat verder wordt de reële loonstijging verklaard ‘doordat op 1 januari heel wat lonen fors verhoogd zijn, net op het moment dat de inflatie aan kracht is gaan inboeten.’ Dus de reële loonstijging van dit jaar, maakt de reële loondaling van vorig jaar goed. Aha. Dat hadden ze dan meteen mogen zeggen.

Duurzame initiatieven. Het stuk gaat over drie Brusselse initiatieven: Urbike, het uitwisselingprogramma van Passa Porta en Brussels Beer Project. Hier ben ik zelf wat vooringenomen. Ik betwijfel of die kleinschalige initiatieven een gezonde economische logica volgen, maar als ze dat zonder subsidie doen, prima. Misschien heb ik ongelijk. Brussels Beer Project wil om ecologische redenen geen bier meer uitvoeren naar het buitenland****. Ook prima, zolang ze andere bedrijven maar niet beletten om wel bier uit te voeren. Natuurlijk moet De Standaard over zulke initiatieven berichten. Maar ik zou ook af en toe de mening van onafhankelijke economen  over zulke kwesties vragen.

Chocolademakers worden rijker, cacaoboeren armer. Het stuk bestaat uit een interview met een Oxfam-woordvoerder die de vrije markt verantwoordelijk stelt voor sociale achteruitgang in Ghana en Ivoorkust en die voorstelt om met minimumprijzen en premies te werken. Ik zou daar graag een andere opinie naast zien, alweer volgens het principe woord en wederwoord. Ook roept het artikel meer vragen op dan het beantwoordt. Waarom hebben de boeren een zwakke onderhandelingspositie tegenover de chocoladeproducenten? Hebben ze elkaar dan niet nodig? Zijn de recente pogingen tot productiviteitsstijging echt mislukt en is die mislukking werkelijk de reden van de productiedaling? Waarom stijgen de loonkosten van de boeren? Hoeveel arbeiders stellen die boeren gemiddeld te werk? Hoe hoog zijn de winsten van de vermaledijde aandeelhouders nu precies? 

Onderwijsfront. Een schooldirecteur is enthousiast over een online dashbord waarmee je alles wat in je school gebeurt beter kunt volgen: ‘kenmerken van je leraren, je ouders, je leerlingen, je in- en uitstroom, het aantal C-attesten.’ Het gevolg van dit alles zou zijn dat ‘de leerkrachten meer gaan onderzoeken en overleggen’ en dat ‘de leerlingen beter gaan presteren.’ Ik verwacht daar allemaal niet veel heil van. Hopelijk laat De Standaard ook uitvoerig de andere kant van het onderwijsfront aan het woord: die van ‘gewoon lesgeven.’ 

 

* ‘Verhaeren verliest eigen museum.’ Wel wat jammer nu de Franstalige dichter juist een plaats in Vlaamse canon gekregen had.

** Ik bracht Jeanne Du Barry, de minnares van Lodewijk XV, al ter sprake in twee van mijn stukjes (zie hier). Volgens de overlevering sprak ze, toen haar koninklijke minnaar toen de koffie liet overlopen, de historische woorden: ‘Eh, la France, ton café fout le camp.’Fouttre is een vulgair woord dat ik hier niet durf vertalen. De recensent van De Standaard vind de film maar niks, maar ik ga toch kijken.

*** Een tegenstander van gelijke uitkeringen voor alleenstaanden en samenwonenden zou bijvoorbeeld kunnen wijzen op de kostprijs. Mocht ik als verantwoordelijke minister 30 % meer budget krijgen voor uitkeringen, dan zou ik die wellicht niet helemaal besteden aan een opslag voor de samenwonenden, en dan de alleenstaanden in de kou laten staan.

**** ‘Bier naar Tokio exporteren veroorzaakt 18 keer meer CO2-uitstoot dan vervoer naar Mechelen.’ Zou dat juist uitgerekend zijn? En hoe verhoudt die transport-CO2 zich tot de hele productie-CO2?