N-VA met Vlaams Belang, en andere kortjes

 

N-VA en Vlaams Belang?
      In mijn postbus krijg ik volgende kop van Knack aangereikt: ‘Wil N-VA nu regeren met Vlaams Belang: ja of nee?
     We gaan dat varkentje eens gauw zelf wassen, zie.  

1. Is de kans groot dat N-VA en Vlaams Belang samen een absolute meerderheid van zetels behalen in het Vlaamse Parlement?
   Nee
2. Wil N-VA, als die meerderheid zich toch voordoet, regeren met Vlaams Belang?
   Liever niet, om een ‘Catalaans scenario’ te vermijden.
3. Bestaat de kans dat de Vivali-partijen, desnoods met nog wat versterking van CDH en PVDA-PTB, nogmaals proberen N-VA te isoleren en nogmaals elke opening naar confederalisme weigeren.
   ’t Is onwaarschijnlijk, maar mogelijk.
4. Zou N-VA in zo’n geval overwegen met Vlaams Belang te regeren, mét een Catalaans scenario?
   Ik denk het wel. Maar zie vraag 1.

     Ben ik iets vergeten? Wat zou er in godsnaam in dat stuk van Knack staan?

De 31-ste beschouwing over Geert Wilders.
    Bieke Purnelle heeft 30 politicologische en sociologische beschouwingen gelezen over de kiezers van Geert Wilders en voegt daar een 31ste aan toe (DS 1/12). ‘Als mensen stemmen voor een politicus of voor een partij met uitsproken xenofobe standpunten, dan is dat wellicht omdat ze die standpunten delen, niet zozeer en zeker niet uitsluitend omdat ze dom, bang, arm, boos of al die dingen tegelijk zijn.’
     Mijn zeer slechte karakter blijkt nu hieruit dat mijn eerste reflex erin bestaat om weer dwars te gaan liggen en plots veel waardevols te ontdekken in de gangbare politicologische en sociologische beschouwingen. Ik moet even diep ademhalen en tot vijf tellen. En dan gewoon toegeven: Purnelle heeft gelijk!
     Hoe moeten brave zielen van groen-linkse strekking nu leven met zo’n inzicht? Moeten ze de 25 procent rechts-populistische kiezers afschrijven als deplorables,  en zich richten op de 75 procent anderen?
     Dat zou mooi zijn, maar helaas, die 25 procent en die 75 procent liggen niet vast. Purnelle heeft het onderzoek van Hilde Coffé uit 2005 gelezen. ‘De standpunten van Vlaams Belang,’ schrijft ze, ‘blijken minder af te wijken van de gemiddelde Vlaamse kiezer dan de standpunten van Groen. De these dat Vlaanderen een sterke rechts-conservatieve onderstroom heeft, vertaalt zich dus niet alleen in peilingen, stembusuitslagen en gebral op de sociale media.’ 
     Je zou er, als brave ziel van groen-linkse strekking, wanhopig van worden.

Simpel
     Wie niet wanhopig wordt, is Caroline de Gruyter. Vorige week besloot ze een interessant stuk (DS 25/11) over extreemrechts en Europa met een ferme stelling die eigenlijk amper uit de voorafgaande uiteenzetting volgde – maar wel uit een interview met Larry Bartels* dat ze een of twee dagen daarvoor had afgenomen. ‘De opmars van extreemrechts stoppen,’ schrijft zij, ‘is helemaal niet zo ingewikkeld. Als middenpartijen ophouden met extreemrechtse standpunten te kopiëren, kan extreemrechts niet aan de macht komen**. Zo simpel is het.’
      Maar zo simpel is het helemaal niet. Er is in Europa al vele decennia een instroom aan de gang van migranten uit Afrika, het Midden-Oosten en Centraal-Azië, vaak uit moslimlanden. Ofwel is dat een in zijn geheel genomen gezonde, gewenste toestand, ofwel is het een misschien betreurenswaardige, maar in elk geval onvermijdelijke evolutie. In beide gevallen moet men geen grote veranderingen doorvoeren. Het komt erop aan de situatie te managen, te zorgen dat er genoeg opvangplaatsen voor asielzoekers zijn enzo, en het brede midden te overtuigen dat de toestand gewenst dan wel onvermijdelijk is.
      Er is nog een derde mogelijkheid: de instroom van immigranten is ongunstig voor onze samenleving én er kan iets aan gedaan worden. In dat geval moet men een anti-migratiebeleid voeren zonder te letten wat extreemrechts daarover voorstelt. Zeggen ze iets goeds: kopieer het. Zeggen ze iets fouts: bestrijd het. Dat is op zijn manier ook ‘simpel’.

Zwevende midden
     Mensen als De Gruyter en Bartels hebben geloof ik een verkeerde kijk op het zwevende midden. Die 25 procent die hard rechtse kiezers, en die 25 procent die hard linkse kiezers, zo denken zij, die zijn moeilijk van hun plaats te krijgen. Daar krijg je niet veel beweging in.  Maar het brede midden van zwevende kiezers, die kun je in de richting duwen die je wil. Als de middenpartijen die kiezers in het midden willen houden, dan moeten ze alleen maar op de knop Midden drukken. Soms panikeren de leiders van de middenpartijen. Ze denken dat hun kiezers om een of andere reden aan het opschuiven zijn. Maar dan denken ze verkeerd. Zolang de partijen zelf niet opschuiven zullen hun kiezers ook niet opschuiven.
     Ik vind dat een onderschatting van de zwevende kiezer – alsof die minder nadenkt dan de anderen. Het is juist omgekeerd. De honkvaste kiezer zoals ik, moet in het stemhokje niet nadenken. De honkvaste kiezer moet geen partijprogramma’s lezen en geen stemtest doen. Het is de zwevende kiezer die die dingen doet en daarbij soms voor verrassingen staat. Ik heb enkele vrienden die bij de vorige stemtest tot hun groot verdriet bij Vlaams Belang uitkwamen. Ze hebben natuurlijk toch op een middenpartij gestemd, maar niets garandeert dat ze dat blijven doen.
      Met de opkomst van het rechtspopulisme staan de middenpartijen voor een dilemma. Als ze voor bepaalde programmapunten extreemrechts kopiëren, maken ze indirect reclame voor die stroming en kunnen ze eigen kiezers verliezen. Maar als ze, tegen de grondstroom van hun publiek in, de programmapunten van extreemrechts niet kopiëren, dan kunnen ze evengoed kiezers verliezen. 
     In zulke gevallen kun je maar best niet electoraal, maar principieel kiezen voor de beste oplossing – en natuurlijk ook voor de beste manier om die te verkopen, want het blijft politiek natuurlijk.

De onechte zoon van Brezjnev
     Er moet ergens een fragmentarisch gedicht bestaan, een soort essay in verzen, dat geschreven is door zekere Mantzov, of Mnatzov, wat in werkelijkheid een pseudoniem is gebruikt door een onechte zoon van Leonid Brezjnev. Het gedicht is eigenlijk voor publieke opvoering bestemd. Om de twee regels dient het te worden onderbroken door een stuk bestaande muziek – soms klassiek en soms modern – dat de tekst illustreert. Het gedicht bevat een definitief bewijs dat het communisme het slechtst mogelijke politieke en economische systeem is. Of het best mogelijke – daarover was mijn droom niet helemaal duidelijk.

* Over Larry Bartels: zie mijn stukje hier.

** ’t Is waar hoor. En als Donald Trump geen rechts-populistische standpunten had ingenomen, dan hadden de Amerikanen nooit een rechts-populistische president gehad.