Longreads: als het ietsje (of veel) langer mag zijn

maandag 1 januari 2024

Superhelden, en andere kortjes


Superhelden
     Standaard-journalist Dominique Deckmyn (DS, 29/12) ontdekte een lichtpuntje in het rampenjaar 2023: films over superhelden hebben niet veel succes meer. Ik ben evenmin als Deckmyn een fan van die superhelden – behalve van Batman. Maar toch voel ik de kwestie anders aan. Deckmyn schrijft dat hij ‘aan de Superman-films uit de jaren 70 en 80 best pret beleefd heeft.’ Ik vond die films toen al ouderwets. Verder schrijft Deckmyn dat de ‘donkere, post-ironische superheldenfilm’ hem nooit gelegen heeft. Ik heb dit jaar uit nieuwsgierigheid gekeken naar Zack Snyders Man of Steel (2016). Meer dan drie kwartier heb ik het niet volgehouden, maar had ik die film in 1978 gezien, dan had ik die wél aardig gevonden geloof ik.
 
     Aan de andere kant: Wonderwoman (2017) heb wel helemaal uitgekeken – gefascineerd zelfs. Op mijn blog noteerde ik dat het ‘een van de belachelijkste films van de laatste jaren’ moest zijn. Die was nog ouderwetser dan die Superman-films van 40 jaar geleden.  Er was niets donkers of post-ironisch aan. Maar de Amerikaanse kritiek vond die goed. Onbegrijpelijk.

Trump
     Volgens regisseur Chris Columbus heeft Donald Trump zelf geëist om een cameo te mogen doen in Home Alone 2, anders mocht er niet gefilmd woden in het Plaza Hotel waar hij eigenaar van is. Volgens Trump is men hem komen smeken om die cameo te doen. Wie moeten we nu geloven? 

Trump (2)
      De Amerikaanse professor Lawrence Douglas had in een boek voorspeld hoe Trump zou reageren op een verkiezingsnederlaag. En hij had dat op voorhand voorspeld, wat heel bijzonder is. Gewoon achteraf voorspellen zoals iedereen kan ik ook. Ik ben dus geneigd om aan de woorden van de professor enig geloof te schenken. Nu probeert hij te voorspellen hoe de Republikeinse concurrenten van Trump zullen reageren als die laatste veroordeeld wordt in de strafzaken die lopende zijn. Misschien zullen ze daar gebruik van maken. ‘Dat zal omzwachteld gebeuren,’ zegt de professor, ‘zoals: Jammer dat hij veroordeeld is, maar nu zullen we toch echt een alternatief moeten zoeken.
’ De professor betreurt een dergelijke omzwachteling. Hij zou het wenselijk vinden dat de aanval wat meer moreel onderbouwd zou zijn.’
     Dat laatste begrijp ik niet. Wie wil de professor met zo’n morele onderbouwing overtuigen? De Democraten? De Republikeinen die nu nog niet door hebben dat de ex-President een bad guy is? Of de Republikeinen die de ex-President op handen dragen juist omdat hij een bad guy is? Nee, dan is de omzwachteling mij liever. Ik heb vaak meegemaakt hoe geslepen cynici die techniek met succes hanteerden, op vergaderingen bijvoorbeeld. Geen gepreek, maar een voorgewend realisme en fatalisme. ‘Ik had het liever anders gezien.’ ‘Niets beter dan dat om iemand een mes in de rug te planten.
     Ik heb in deze kwestie al herhaaldelijk gepleit voor het mes in de rug. Hopelijk is het geen boter aan de galg.  

Eigendomsrecht
     Ondanks alle onzin die er in onze Grondwet is geslopen, merk je nog altijd de oude liberale kern. Ruben Moojman in  De Standaard (29/12) opende zijn commentaar met de letterlijke weergave van artikel 16: ‘Niemand kan van zijn eigendom worden ontzet dan ten algemenen nutte (…) en tegen billijke vergoeding en voorafgaande schadeloosstelling.’ Hoe mooi is dat? Een overheid die een wet maakt om vast te leggen wat zijzelf niet mag doen.
      Moojman gebruikt dat artikel uit de Grondwet om te pleiten tegen de inbeslagname van de Russische tegoeden in ons land. Hij heeft gelijk. Wij zijn niet in oorlog met Rusland, al beweert Poetin het tegendeel. Poetin is Oekraïne binnengevallen, en wij verlenen steun aan het land dat aangevallen werd. Dat is alles. Er is geen oorlogsverklaring.
      En nog mooier is het argument dat Moojman gebruikt: rechtszekerheid, dat wil zeggen, een duidelijke regel, en geen uitzonderingen, ook niet als het over Russen, kapitalisten of Joden gaat.

ChatGPT
    Een van mijn goede voornemens voor het nieuwe jaar is om beter te leren werken met ChatGPT. Het is, naar het schijnt, de toekomst. In De Standaard lees ik een interview met academicus Sam Hamels. Als hij een paper moet schijven, maakt hij eerst een schema in bulletpoints, en ChatGPT vormt die netjes om in tekst – waarvan hij vervolgens ‘de stijl optimaliseert’. En als hij een paper moet lezen doet hij het omgekeerde. Hij vraagt ChatGPT om de paper om te zetten in essentiële bulletpoints, zodat hij de hele tekst niet moet lezen. En dat terwijl de auteur van die paper hoogstwaarschijnlijk ook zijn best heeft gedaan om ‘de stijl te optimaliseren’. Is er eigenlijk een reden waarom die paper-schrijvers hun bulletpoints niet rechtstreeks naar elkaar doorsturen?

Woke, VB, N-VA en Tom Lanoye
     In zijn commentaar van vandaag (DS 30/12) schreef Brinckman over de excuses die de politieke partijen kunnen inroepen als ze een slecht verkiezingsresultaat zouden boeken. ‘De N-VA kan vergoelijken dat de woke-discussie beter gecoverd werd door Vlaams Belang. Want het klopt.’ Is dat zo? Kan iemand dat dan eens melden aan Tom Lanoye, voor als hij nog eens met lezingen over woke door het land trekt? Dat hij niet alleen tegen N-VA en De Wever moet tekeer gaan, maar over de partij die de woke-dicussie volgens Brinkman het beste covert, die er, er in marketing-taal het ‘eigenaarschap’ van heeft.

Geld, politieke invloed en democratie
    Een steeds weerkerend argument tegen economische ongelijkheid is dat wie rijk is meer politieke invloed heeft, en dus de democratie buiten spel zet. Maar voor zover ik kan oordelen komt die politieke invloed, via lobbygroepen, eerder van de bedrijven dan van de rijken, wat niet hetzelfde is.
 
     Neem bijvoorbeeld de ontwikkeling van A.I. In De Standaard (30/12) stond een groot stuk over de AI-bedrijven en de politiek. Het Amerikaans Congres wil aan de ontwikkeling van A.I. allerlei regels opleggen. Dat is een democratisch recht van het Congres. Maar is het nu een inbreuk op de democratie als A.I.-bedrijven die regelgeving proberen te beïnvloeden?
     En dat beïnvloeden lijkt trouwens niet zo makkelijk te gaan. ‘Het Congres kan het bloed an Mark Zuckerberg drinken,’ zegt onderzoekster Marietje Schaake. Daar staat Zuckerberg dan met al zijn rijkdom. Zelf maakt onderzoekster er bezwaar tegen dat het Amerikaans Congres advies vraagt aan bijvoorbeeld Sam Altman van OpenAI. Maar is zo’n bezwaar redelijk? Heeft het iets met de rijkdom van Sam Altman te maken ? Komen de democratische rechten van de Amerikaans kleinverdieners door dat advies in het gedrang? Kan men het probleem oplossen door de winsten van A.I.-bedrijven zwaarder te belasten? Of door een limiet te stellen aan wat die bedrijven hun ceo’s mogen betalen?
     Het lijkt mij dat bedrijven ook bij een gelijkere verdeling van de rijkdom een rol te spelen hebben in de regelgeving die hun sector aangaat. Als je dat onbillijk vindt, moet je niet de rijkdom gelijker verdelen, maar moet je de bedrijven nationaliseren. 

3 opmerkingen:

  1. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hoe kan het dat de rijksten, de bovenste procentjes, meer invloed hebben op de politieke besluitvorming dan de armsten die met heel veel meer zijn? Een stem is een stem. Men kan met meer reden het omgekeerde beweren: het zijn de minst begoeden die de democratische dans leiden en zorgen voor herverdelingen allerhande en voor een veel te hoge belastingdruk voor zij die (veel) werken en (een groot) vermogen hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. De kiezers kunnen alleen maar volksvertegenwoordigers en senatoren verkiezen en bepalen dus de samenstelling van het parlement, in theorie de wetgevende macht. In werkelijkheid komen wetten meestal tot stand op initiatief van de regeringsleden, die op hun beurt steeds meer aangestuurd worden door de leiding van de politieke partijen. Regeringsleden hoeven niet verkozen te zijn, kijk maar naar Vivaldi. Op de rechterlijke macht, die steeds meer activistisch van inslag wordt, heeft het kiespubliek geen invloed, de partijleidingen echter wel.
    "Power talks to power." De partijleidingen worden via allerlei vormen van lobbying beïnvloed door kapitaalkrachtige organisaties en personen en dat heeft ongetwijfeld zijn weerslag op het bestuur. De herverdeling die sinds de tweede oorlog aan de gang is, is ongetwijfeld het gevolg van het succes van partijen met sociaaldemocratische impact, katholiek zowel als socialistisch en van het gewicht van de vakbonden. Alle partijen zijn ondertussen in meer of mindere mate sociaaldemocratisch gaan besturen in ons deel van de wereld.
    Groeten, Marcus

    BeantwoordenVerwijderen