Longreads: als het ietsje (of veel) langer mag zijn

zondag 8 juni 2025

Ben ik een terrorist?



      Ik heb mij lang geleden voorgenomen om zo weinig mogelijk te discussiëren over woorden en semantiek. Het is beter om te discussiëren over feiten, cijfers en oorzakelijke verbanden. En het is ook voor mij moeilijk om de juiste woorden te kiezen. Als ik over Vlaams Belang praat twijfel ik tussen de woorden ‘rechts-extremistisch’, ‘extreemrechts’, ‘radicaalrechts’, ‘stevig rechts’ of ‘populistisch rechts’. Elk woord legt een andere nadruk en heeft een andere gevoelswaarde. Ander voorbeeld: moet men Hamas een ‘extremistische’ of een ‘terroristische’ organisatie noemen? De twee termen lijken mij correct.
      Het wordt wel hoe langer hoe moeilijker om mij aan mijn voornemen te houden om semantische kwesties uit de weg te gaan. Ik raak er maar niet aan gewend dat het grote aantal burgerslachtoffers in Gaza als genocide wordt omschreven. Het begrip wordt door radicale anti-zionisten bewust gebruikt om propagandistische redenen maar ondertussen is de term zo ingeburgerd dat haast alleen nog de overtuigde zionisten bezwaar aantekenen. Voor de buitenstaander blijft dan alleen nog de gevoelswaarde over. Men vindt het vreselijk dat Palestijnse burgers omkomen; het is dus genocide. Men vindt het vreselijk hoe de Chinese staat de culturele en relgieuze vrijheid van de islamitische Oeigoeren onderdrukt; het is dus genocide. Desnoods spreekt men van ‘culturele genocide’, zoals er ook een ‘cultureel racisme’ schijnt te bestaan.
     Vreselijk is het om vast te stellen dat dergelijke losbandige omgang met de taal ook opduikt in officiële documenten. Een voorbeeld is de Prevent Duty Guidance van de Britse Home Office die als cursusmateriaal gebruikt wordt voor o.a. politiemensen.
      De cursus bevat de volgende passage (in de verklarende woordenlijst):

Terroristische ideologieën. Extreem-rechts. We definiëren extreemrechts terrorisme als de actieve of verbale steun (vocal support) van ideol1gieën die discriminatie of geweld tegen minderheden voorstaan. De drie meest voorkomende categorieën zijn: cultureel nationalisme – blank-etnisch nationalisme – blanke superioriteit …. Cultureel nationalisme: ‘De westerse cultuur wordt bedreigd door massa-migratie en een gebrek aan integratie van sommige etnische of culturele groepen ...’

        Hier worden twee begrippen verkeerd gebruikt. Ten eerste wordt extremisme gelijkgesteld aan terrorisme. Dat is helemaal fout. Wie zijn steun uitspreekt (vocal support), desnoods luidruchtig, voor een bepaalde ideologie is géén terrorist. Een terrorist is alleen hij die vanwege zijn ideologie aanslagen pleegt of gewelddaden mee organiseert. Ten tweede wordt de definitie van extremisme nodeloos opgerekt zodat ook heel verdedigbare opvattingen er onder vallen, zoals kritiek op het multiculturalisme en op de gebrekkige integratie van nieuwe migranten. Volgens die definitie zijn laat ons zeggen Paul Collier en ikzelf ook extremisten, en dus volgens de eerdere begripsverwarring ook terroristen.
      Nu kun je zeggen, Clerick, zo is dat allemaal niet bedoeld. Je moet dat niet zo letterlijk nemen. De cursisten krijgen gewoon een aantal tips om terroristische netwerken op het spoor te komen. Iemand die voortdurend op de sociale media schrijft dat de Westerse cultuur bedreigd wordt, maakt statistisch veel meer kans om tot een terroristisch netwerk te behoren, dan iemand die alleen posts plaatst met foto’s van poezen. Je moet, beste Clerick, die woorden niet als rigoureuze definities opvatten.
      Ja, dat zou je kunnen zeggen, vooral als je zelf niet onder die definities valt. 


3 opmerkingen:

  1. Semantiek en het gebruik van woorden met een duidelijke betekenis is toch essentieel. Zo lees ik in de media herhaaldelijk dat een overheid tegen een “vermeende” overtreding of overtreder is opgetreden, terwijl “vermeend” hier net twee tegengestelde betekenissen heeft. De journalist wil misschien het vermoeden van onschuld benadrukken; de lezer heeft er het raden naar.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Destijds was een masterthesis een oefening om rond een onderwerp de bestaande kennis op logische en bevattelijke manier in kaart te brengen, terwijl een doctoraat op gefundeerde (falisfieerbare) wijze nieuwe inzichten moest bijbrengen. Vandaag zie ik dat een doctoraat gedevalueerd is tot wat vroeger een masterthesis was. Tegelijk wordt nu een veelvoud aan doktoraten gepubliceerd, want dat is gunstig voor de ranking van profs, faculteiten en universiteiten.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. ‘Vreselijk is het om dergelijke losbandige omgang met de taal vast te stellen’
    Niks nieuw, is van alle tijden. Wie de publieke opinie het meest bepaalt, maakt daar altijd gebruik van. Zelfs in familieverband. Zo heeft het woord ‘racisme’ dertig jaar geleden een nieuwe betekenis gekregen onder linkse druk. Het was niet langer gebonden aan ras, het werd als een scheldwoord, verwijt ingezet om politieke tegenstanders de mond te snoeren. De definitie volgens het woordenboek is niet langer van tel. Vandaag volstaat het om de grenzen te willen sluiten voor verdere immigratie om al als racist gebrandmerkt te worden. Zo ook hebben de politieke redacties van onze gazetten en zenders jarenlang enkel het woord ‘extreemrechts’ gebruikt, ‘extreemlinks’ bestond voor hen niet. We voeren in de opinieoorlog een ongelijke strijd tegen de voorstanders van open grenzen. De funeste maatschappelijke gevolgen van jarenlange massale immigratie worden ons onthouden, mogen we niet weten. Alles wordt in stelling gezet, tot de reclamewereld toe, om ons de omvolking te doen slikken. Het woord ‘omvolking’ is trouwens een taboewoord geworden. Wat we allemaal in het straatbeeld zelf kunnen vaststellen, mag niet luidop worden gezegd. Waar dit allemaal gaat eindigen? Dit kan niet anders dan uiteindelijk tot een tegenreactie leiden om schrik van te hebben.

    BeantwoordenVerwijderen