Open VLD: links of rechts

Links en rechts binnen Open VLD
     Alhoewel mijn mening niet gevraagd is, herken ik mijzelf in veel van de resultaten van het recente grootschalige opinieonderzoek van De Standaard en Co. ‘Bij de Vlaams-nationalisten,’ schrijft Valerie Droeven in De Standaard, ‘zitten de meeste kiezers die ook een stem op de liberalen overwegen.’ Dat ben ik. Ik ben wel geen Vlaams-nationalist, maar stem als liberaal voor N-VA. Open-VLD zou mijn tweede natuurlijke keuze zijn. Daarna wordt het moeilijker. Welk soort Open-VLD-kiezer zou ik zijn? Volgens de peiling ‘positioneert 27 procent van dat soort kiezers zichzelf economisch én cultureel rechts. Maar een bijna even grote groep ziet zichzelf als economisch rechts, maar cultureel links.’
      De twee begrippen zijn problematisch. Ben ik cultureel rechts of links? Op de enige kwestie die er toe doet – immigratiebeperking – ben ik zéér rechts. Ik heb begrepen dat er bij de peiling ook gevraagd werd of ‘het homohuwelijk in heel Europa moet worden ingevoerd.’ Ik ben voor het homohuwelijk in ons land, maar de andere Europese landen moeten dat maar voor zichzelf beslissen. Ben ik met dat antwoord nu cultureel rechts of links?
     De peiling levert nog een interessant resultaat op. 

Zeker over economische standpunten gaapt een kloof tussen Open-VLD en haar kiezers, ‘schrijft Droeven. ‘Op die thema’s is de koers van die partij een pak rechtser dan haar kiezers. 

     Dát, geloof ik, is waar, maar ’t is naast de kwestie. De belangrijkste kloof is niet die tussen de kiezers en de partij, maar tussen het programma en het beleid van de partij*. In Vlaanderen zit het zo. Economisch gezien is het liberale programma rechts, is de liberale kiezer centrum-rechts, en is het liberale beleid centrumlinks. Die laatste tegenstelling, tussen programma en beleid, werd 40 jaar geleden al opgemerkt door professor De Grauwe, die aantoonde dat het altijd de regeringen mét liberalen waren die de belastingen verhoogden.
      Ondertussen is ook de kloof tussen partij en kiezers die Droeven opmerkt niet onbelangrijk. Het bemoeilijkt de oppositierol die Open-VLD kan spelen tegen een centrumrechtse regering. Met haar programma in de hand zou de partij zich kunnen laten opvallen met zéér rechtse en neoliberale voorstellen en kritieken. Dat is wat ik voorspeld had. Nu is er eindelijk een door mij gewenste regering met Bart De Wever, dacht ik, en toch zal ik verplicht zijn om de liberale oppositie gelijk te geven. Maar als waarzegger ben ik waardeloos. Die zéér rechtse, neoliberale oppositie van Open-VLD is er niet gekomen. De liberale kiezer zit daarvoor te veel in het centrum.
     (DS 24/5) 

*   Het mooiste voorbeeld: de Brusselse Open VLD-minister Sven Gatz keurde mee een ‘belangenconflict’ goed waarmee zijn Gewestregering de beperking van de werkloosheid in de tijd probeerde te blokkeren.