Roken

     Mijn moeder rookte vroeger vijf of zes sigaretten per jaar. Ze deed dat op feestjes, niet omdat ze het lekker vond, maar omdat het elegant was. Om dezelfde reden draaide zij bij mooi weer het autoraampje naar beneden zodat ze bij het rijden haar ellenboog op het portier kon laten rusten. Maar de tijden zijn veranderd. In De Standaard (24/5) las ik:

Uit onderzoek van de Universiteit van Parijs blijkt dat rokers steeds meer gepercipieerd worden als dom, immoreel, onhygiënisch en ongezond.

      Toen laatst een verbod op terras-roken werd ingevoerd, publiceerde Geraard Goossens dag na dag foto’s van elegante rokers op zijn FB-pagina, met de commentaar: ‘Want het leven is nog altijd meer dan afwassen, polarisatie en intolerantie alléén.’

*

     Roken is ongezond, daar gaat niets van af. Ik ben er dan ook mee gestopt 40 jaar geleden, alhoewel ik een zekere sympathie voor rokers behouden heb. Soms hoor je de vraag of het wel verantwoord is om in films en toneel rokende mensen op te voeren. Dat zou het roken kunnen aanmoedigen. Toen Tom Lanoyes meeslepen toneelstuk ‘Wie is bang’ voor het eerst werd opgevoerd, was er een scène waarin Els Dottermans een sigaret opstak. Die sigaret is later weggevallen en de opvoering die ik met mijn leerlingen gezien heb, was volledig veilig. Was het stuk beter met die sigaret? Ik denk bijna van wel.
     In nieuwe films die gaan over oude tijden wordt er vaak veel te weinig gerookt. De gewoonte is zodanig ingeburgerd dat het niet meer opvalt. Het is het tegendeel dat opvalt. In de reeks Peaky Blinders zie je Tommy voortdurend met een sigaret, die hij eerst op een typische manier met zijn lippen bevochtigt. Dát valt op.
      In elk geval, met historische personen heb ik liever dat de geschiedenis niet te veel vervalst wordt. Churchill zonder sigaar, vind ik moeilijk. Ik las onlangs een commentaar op FB over de film Hannah Arendt. Een kijker had zich gestoord aan Arendts eeuwige sigaret. Ik niet. Maar zou ik ze gemist hebben? Dat is een andere vraag. Ik zag onlangs The Passion of Ayn Rand, en daarin zag je Hellen Mirren slechts af en toe met een sigaret, terwijl roken voor Rand een onderdeel van haar ideologie was. Heeft het mij gestoord? Eigenlijk alleen achteraf, toen ik die commentaar over Hannah Arendt las en over de kwestie begon te na te denken.