Preuve par Sartre

De Beauvoir, Sartre en Che Guevara

     Ik heb op dezelfde kostschool gezeten als Hugo Claus, maar wel vele jaren later natuurlijk. Onze meester daar in het vierde leerjaar was erg geleerd. Hij las dikke biografieën van ‘grote mannen’ zoals Pieter Paul Rubens en Joris van Severen. Dat doe ik nu ook. In de godsdienstles sprak hij over Jean-Paul Sartre. Die had zowaar geprobeerd te bewijzen dat God niet bestaat. Dat bewijs, beweerde meester Bernard, daar was eigenlijk geen speld tussen te krijgen, behalve op de eerste bladzijde. Daar had Sartre een foutje gemaakt en daardoor was de hele verdere redenering ongeldig.
     Later kwam ik te weten dat die Sartre niet alleen niet in God geloofde, maar ook erg politiek geëngageerd was. Tijdens de tweede wereldoorlog had hij niet veel gezegd toen Duitse soldaten door de straten van Parijs liepen en dat was verstandig, want met die Duitsers viel niet te spotten. Maar na de tweede wereldoorlog heeft hij dat goedgemaakt door des te harder te roepen als er Amerikaanse soldaten door de Parijse straten liepen. ‘Wij zijn opnieuw bezet,’ zei ook zijn vriendin Simone de Beauvoir.
     Sartre werd een linkse rakker, een vriend van de communisten – hoe radicaler, hoe liever en hoe gewelddadiger, hoe beter. Hij bezocht stalinistisch Rusland en vond alles daar prachtig. Hij ging naar maoïstisch China en had niets dan lof. Toen in de jaren zeventig Duitsland opgeschrikt werd door terreuraanslagen van de Baader-Meinhoff groep, stond Sartre, aan de zijlijn weliswaar, klaar met een woordje van steun ... voor de terroristen. Nu weten we, dankzij meester Bernard, dat Sartres bewijs tégen Gods bestaan niet deugt. Maar de middeleeuwse bewijzen vóór Gods bestaan deugen ook niet. Dat heeft Immanuel Kant aangetoond in zijn ‘Kritiek van de zuivere rede’ (1787). Gelukkig is er nu een nieuw godsbewijs – ‘la preuve par Sartre’ heeft iemand het genoemd. Dat gaat als volgt: ‘Sartre beweerde dat God niet bestaat (minor). De feiten hebben Sartre altijd ongelijk gegeven (maior). Dus …

Oorspronkelijk geplaatst op 25 juli 2015