Van Grieken en Annouri over migratie

     Tom van Grieken (VB) en Imade Annouri (Groen) hebben met elkaar gemeen dat ze trots een filmpje hebben gepost over hun deelname aan hetzelfde ‘omvolkingsdebat’ op ATV. Ik heb, tegen mijn gewoonte in, die filmpjes bekeken, ook omdat ze zo kort zijn (hier), (hier) en (hier).
     Die Annouri is een vlotte jongen. Je kunt zijn schoenen en sokken niet zien, want hij zit aan een tafel, maar hij koopt die laatste ongetwijfeld gewoon in de winkel, zoals ik, en breit ze niet van geitenwol zoals een eerdere generatie Groenen dat deed. Annouri doet zijn best, en slaagt erin, om eruit te zien als een dynamische O-Vld’er, zoals de tegenwoordige O-Vld’ers hun best doen, en erin slagen, om te klinken als dynamische Groenen.
    Zijn discours valt tegen als je hem uittikt. Annouri heeft het over ‘internationale vastsellingen’, ‘majority-minority cities’, het ‘verdwijnen van meerderheden’. Hij wil van Antwerpen een ‘topstad’ maken, een ‘New York aan de Schelde’, en geen ‘Bokrijk naast de parking’. Hopelijk wil hij de vastgoedprijzen van New York niet mee importeren. Hij heeft gezien dat New York een diverse én welvarende stad is, en lijkt te denken dat het tweede het gevolg is van het eerste.* Maar zo eenvoudig is dat niet. Antwerpen nu is al héél divers is, diverser dan een topstad als Tokio bijvoorbeeld die ook heel welvarend is. Gelukkig geeft Annouri wel blijk van goede intenties. Als we allemaal samenwerken op deze lap grond kunnen we er een welvarende regio maken, zegt hij. Dáár ben ik het mee eens.
     Annouri vindt dat de retoriek van Tom van Grieken ongunstig afsteekt tegen die van VB-leden en VB-stemmers, ‘met wie hij regelmatig in gesprek gaat.’ Dat blijkt echter niet uit het filmpje van Van Grieken. Ik stoot op Facebook soms op commentaren van VB-stemmers die, omgekeerd, ongunstig afsteken bij de retoriek van Van Grieken.** Ik citeer, die laatste enigszins verkort: ‘Wij willen de migratie stoppen … en met de mensen die hier zijn, ongeacht hun huidskleur, daar maken we het Vlaanderen van morgen mee, maar niet met de mensen die hier komen om criminele feiten te plegen, om te profiteren van onze sociale zekerheid en om een extreme vorm van de islam aan te hangen.’
     Ik ben bijzonder verguld met de nuance die Van Grieken maakt tussen ‘de migratie stoppen’ en ‘de mensen – dat wil zeggen de migranten – die hier zijn’. Ook de nuance tussen de islam en ‘een extreme vorm van de islam’ mag Van Grieken voor mijn part nog een paar keer herhalen. Ik zal daarom niet voor hem stemmen, maar wel telkens instemmend knikken.
     Van Grieken geeft kort en accuraat drie pijnpunten aan van de migrantengemeenschap: een oververtegenwoordiging in de misdaadcijfers, een oververtegenwoordiging bij de uitkeringstrekkers, en een te grote aanhang van de extreme islam. Als ik die zaken zelf zou aankaarten, zou ik ze, als mijn opponent mij niet onderbreekt, nog verder nuanceren. 
     Een oververtegenwoordiging bijvoorbeeld is bijlange na nog geen meerderheid. Van Grieken heeft dat niet gezegd, maar ik weet uit ervaring hoe snel de vergissing gemaakt wordt. Ook mijn leerlingen hadden de drogreden niet altijd onmiddellijk door. Dan gaf ik twee voorbeelden. Het is niet omdat de meerderheid van de militairen mannen zijn, dat de meerderheid van de mannen militairen zijn. En het is niet omdat de meerderheid van wie in de gevangenis zit allochtonen zijn, dat de meerderheid van de allochtonen in de gevangenis zit. Of thuishoort.
    Verder bewijst een feitelijke toestand nog geen intentie. Naar hier komen ‘om’ te profiteren van de sociale zekerheid, dat komt zeker voor. Maar er zijn ook andere redenen waarom migranten op vervangingsinkomens terugvallen: onvoldoende scholing voor onze arbeidsmarkt, discriminatie bij aanwervingen, een fatalistische aanvaarding van een lager inkomen – een inkomen dat immers nog altijd veel hoger ligt dan dat in het thuisland.
     Ook is de extreme islam niet de enige bron van de achterlijke opvattingen die ermee samenhangen. Van Grieken haalt aan dat sommige moslims ‘homoseksuelen van gebouwen willen gooien.’ Dat is waar. Maar die extreme moslims zijn niet de enigen die zoiets willen en ze vormen geen meerderheid in hun gemeenschap. Uit onderzoek blijkt dat 23 procent van de moslim scholieren het eens is met de stelling ‘agressie tegen homo’s is aanvaardbaar’, tegen 8 procent van de niet-moslim scholieren. 8 procent bij de niet-moslim scholieren … dat was voor mij een grotere verrassing dan die 23 procent bij de andere groep**.
     In hoofdzaak komt het erop neer dat een gezond beleid geen onderscheid maakt tussen autochtonen en allochtonen, niet in de gunstige, en niet in de ongunstige zin. Homofoob geweld is áltijd fout, van wie het ook komt. Crimineel gedrag moet áltijd worden bestraft, of het nu van kut-Vlamingen of van kut-Marokkanen komt. En te grote afhankelijkheid van vervangingsinkomens moet worden vermeden bij álle gemeenschappen.
     En om het nog sterker te zeggen: we zullen het ‘Vlaanderen van morgen’ óók moeten opbouwen met ex-crimineeltjes die tot de jaren van verstand zijn gekomen, met allochtonen die na enig trekken en duwen toch een baantje vinden of aannemen, en met homohaters die foute antwoorden geven op enquêteformulieren maar op straat hun fatsoen houden. Want we kunnen die vervelende mensen, behoudens een klein aantal uitzonderingen, niet terugsturen naar het land van herkomst. Iets anders beweren – ik zeg niet dat Van Grieken dat deed – zou grove demagogie zijn: onrealistisch, en een rechtstaat onwaardig.

 

* Zo’n verband tussen diversiteit en welvaart zal wel bestaan. De luxehotels in New York zouden niet draaien zonder de goedkope Mexicaanse schoonmaaksters. Mij hoor je daarover niet klagen, want ik vind het win-win voor die schoonmaaksters én voor de hotelgasten. Maar is het ook het model dat Annouri voor ogen heeft? 

** Ik lees natuurlijk ook veel fatsoenlijke commentaren van VB-leden en VB-stemmers. 

*** Het verschil is groter als het gaat om de vraag over homo’s die de doodstraf krijgen in sommige moslimlanden. Bij de Vlaamse moslim scholieren gaat 21 procent daarmee akkoord, en slechts 4 procent van de niet-moslims. Het onderzoek werd uitgevoerd door Vettenburg, Elchardus en Put, en wordt geciteerd in Koopmans, R. (2019). Het vervallen huis van de Islam.