Longreads: als het ietsje (of veel) langer mag zijn

zaterdag 23 januari 2021

Cyriel Buysse en de Aldi-meneer


      Ik zou nooit Jona Gold-appels eten, behalve in hoge nood. In een oorlogssituatie bijvoorbeeld, als er niets anders te eten is. Maar anders eet ik alleen Granny Smith (zie hier). Toch begrijp ik de frustratie van die meneer in de Aldi die door het dolle heen was toen het rek van de Jona Golds leeg bleek, en die toen zijn razende teleurstelling afreageerde op de winkelbediende. Het is dezelfde razende teleurstelling die ik voel als in onze Delhaize het rek met Breughel Bruin leeg is (zie hier). Soms vraag ik dan aan de winkelbediende of er straks nog bijgevuld wordt. Meestal is dat niet het geval. ‘Als er gene liggen, dan wil dat zeggen dat er gene zijn.’
     Het is een vreselijke ervaring als een of ander eten waar je je hoop op hebt gesteld, verstek laat gaan. Cyriel Buysse beschreef ze in de novelle Grueten Broos. Brave zoon Broos komt thuis en had gehoopt dat er hoofdkaas op tafel klaar zou staan. In plaats daarvan heeft zijn moeder een haring gekocht. ‘Grueten Broos voelde plotseling, als in toorn, het bloed naar zijn hoofd stijgen. ’t Was hem een vreselijke teleurstelling dat hij nu die lekkere Jona Gold, pardon die lekkere snee hoofdkaas, waar hij zó op gerekend had, niet hebben zou. Het deed hem pijn als een fysieke foltering en als een tegen hem gepleegd boosaardig onrecht.’
    Veel mensen die het filmpje met de Aldi-scène gezien hebben, denken dat die meneer altijd zo scheldt. Dat is mogelijk. Maar ’t is evengoed mogelijk dat er zich op dat moment een onafwendbare transformatie in zijn ziel voltrok, misschien als gevolg van eerdere tegenslagen die hij die dag ondervonden had. Zo was het ook met Broos gegaan. Hij had die dag moeten overwerken, in de modder en de regen, met een hongerende maag, voor een laag loon, in dienst van een baas die gebraden rosbief at. Dan verlies je wel eens je zelfbeheersing. ‘Er was in hem iets woest-boosaardigs waartegen hij zichzelf niet meer verzetten kon, iets dat hem dingen deed doen en deed zeggen die hij doen noch zeggen wilde.’ En inderdaad. Broos doet iets wat hij anders nooit zou doen. Hij scheldt zijn moeder uit en ‘duwt haar ruw van zich af’ waardoor zij op de grond ‘neersmakt’. ‘Ze kronkelde even, kreunend van de pijn, en een streepje bloed vlekte de grauwe tegels.
     Hoezeer ik ook hou van Granny Smith en Breughel Bruin, ik zou niet snel mijn woede uitleven op de manier van de Aldi-man. Ik zou geloof ik aan die aandrang kunnen weerstaan. Zoals ik ook aan de aandrang zou kunnen weerstaan om van de scène een filmpje te maken en dat op de sociale media te plaatsen. Die laatste aandrang zou ik zelfs, daar ben ik zeker van, niet eens voelen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten