Het taboe op de humanitaire ramp in Gaza, en andere kortjes

 

Taboe
     Hoofdredacteur Karel Verhoeven schrijft zijn commentaar van vandaag over het incident op het Vlaamse volksfeest in Mechelen. De dichteres Hind Eljadid had, tegen de afspraak in, op het podium anti-Israëlische slagzinnen geroepen als ‘From the river to the sea, Palestine will be free.’ De voorlaatste zin in Verhoevens commentaar vind ik de mooiste: ‘Het taboe op opstandigheid over de dodentol en de humanitaire ramp in Gaza, verhoogt de spanning.’ De humanitaire ramp in Gaza, een ‘taboe’ … die hoofdredacteur weet zijn woorden goed te kiezen.

Antizionisme
     In een lezersbrief reageert Rudy Tambuyser (Lier) op het stuk van Boudry over de houding van woke in het Israël-Palestina-debat. Zelf zal ik uit dat stuk van Boudry* vooral onthouden dat er enkele dagen na de Hamas-raid niet minder dan 120 departementen genderstudies (mijn cursivering) eenzijdige anti-Israël-verklaringen hadden goedgekeurd. Dat fait divers paste in het betoog van Boudry om de anti-Israël-houding van sommige middens te duiden. Het moet niet altijd ‘loepzuiver antisemitisme’ zijn; woke is ook een goede verklaring.
     En uit de lezersbrief van Tambuyser zal ik vooral volgende passus onthouden: ‘Verder was de militaire actie van Hamas op 7 oktober geen antisemitische, maar een antizionistische daad in het kader van een vrijheidsstrijd tegen een bezetter. Daarover verwarring zaaien is pure propaganda.’ (eveneens mijn cursivering) Ik wil natuurlijk geen verwarring zaaien, maar ik wijs er graag even op dat antisemitisme en antizionisme misschien niet hetzelfde zijn, maar elkaar ook niet uitsluiten.

 Rilatine – de cijfers
     CM-voorzitter Luc Van Gorp is in een interview heel sceptisch over rilatine-gebruik. Als je zo’n artikel oppervlakkig leest, vliegen de cijfergegevens je om de oren. ‘Helft van de kinderen die rilatine krijgen, neemt het langer dan 8 jaar.’ ‘Het rilatineverbruik is 20 % hoger dan in 2013.’ ‘Het aantal meisjes dat rilatine gebruikt, is gestegen met 42 procent.’ ‘Kinderen geboren in oktober, november en december hebben de helft  meer kans om rilatine voorgeschreven te krijgen.’ ‘Meer dan 40 procent van de kinderen krijgt rilatine zonder verdere opvolging.’ Het is mij wat: de helft, 8 jaar, 20 procent, 42 procent, 50 procent, 40 procent.
    Vraagt men je achteraf hoeveel kinderen rilatine nemen, twijfel je tussen 20 en 42 procent**. Ik heb moeten zoeken om het cijfer te vinden dat ik wilde weten. ‘Uit een studie blijkt dat 2,4 procent van de van de Belgische kinderen en jongeren in 2022 rilatine kregen.’ Het enige grote – dat wil zeggen: overzicht biedend – cijfer was een klein cijfer.

Ongelijkheid – de rijkste 10 procent
     Je kunt op een eenvoudige manier over ongelijkheid praten door te vertrekken van de rijkste 10 procent van de bevolking.  Dat is een brede categorie waarbij miljardairs zij aan zij staan met welvarende tweeverdieners – leraren bijvoorbeeld. Wie net tot die rijkste 10 procent behoort, spreekt liever over de rijkste 1 procent, en wie tot die laatste categorie behoort, schruift nog verder op. Mijn vriend RDR, die soms veel en soms weinig geld verdiende, zei het zo: ‘Men spreekt altijd van de rijkste 1 procent, maar men zou moeten spreken over de rijkste 0,0001 procent.
     Het voordeel om het bij de rijkste 10 procent te houden is dan weer dat ik daar de ruwe gegevens van onthouden kan. Ze consumeren 30 procent van alle goederen en diensten, rijven 40 procent van het inkomen binnen, bezitten 60 procent van de de rijkdom en betalen 70 procent van de belastingen. Het vervelende is dat die cijfers wel wat veranderen, en variëren volgens de bron. Volgens een nieuwe studie van de Nationale bank bezitten de rijkste 10 procent slechts 55 procent van het nettovermogen – en is dat aandeel aan het dalen. Mij best, maar ik onthoud het cijfer 60 procent. Dat is veel makkelijker.

Ongelijkheid – de poetshulp
     Joni Delanoeije is van de week gastauteur in De Standaard. Ik lees dan altijd graag de credentials van zulke mensen. Delanoeiji bijvoorbeeld is postdoctoraal onderzoeker, gastdocent arbeids- en organisatiepsychologie en … gastdocent mens-dier-interacties. Ze schrijft over de verloning van de poetshulp. ‘We voelen aan,’ schrijft ze, ‘dat een uurloon van 13,26 euro een vorm van ondermaatse waardering is.’ Dat is inderdaad weinig. En door de dienstencheques betalen we daar slechts 9 euro van. Dat is nog minder. Maar het is ongeveer het bedrag dat mijn vrouw en ik aan poetshulp willen besteden, anders doen we het zelf.
     Ik heb geen bezwaar tegen het pleidooi van Delanoeji voor het geven van fooien, integendeel. Iets anders zit mij dwars. Ze omschrijft de relaties in het poetshulpwezen als die tussen een werkgever (het poetshulpkantoor), een werknemer (de poetshulp), de subsidiërende staat en een klant. Zelf zie ik in die werkgever alleen een soort bemiddelaar en kan ik de subsidie van de staat voor mijzelf moeilijk verantwoorden. Delanoeji schrijft: ‘Natuurlijk kunnen we als individu niet de verantwoordelijkheid van de werkgever of de staat overnemen, dat is David versus Goliath.’ Dat lijkt mij een uitvlucht. De verloning van de poetshulp zou juist in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van het individu (de klant) moeten zijn. Ik voel in mij echter niet de drang om ten strijde te trekken tegen de dienstencheque-regeling. We profiteren er zelf van en trouwens, dát zou pas ‘David versus Goliath’ zijn.

Ongelijkheid – de hype 
    In zijn tweewekelijkse column beschrijft Ive Marx de huidige aandacht voor economische ongelijkheid als een hype. Terwijl ik mij over het egalitarisme opwind, kan hij er smakelijk om lachen. Maar ook hij moet toegeven dat de egalitaire mode, net als elke hype, niet alleen een belachelijk kantje heeft, maar ook een schadelijk kantje. Het schadelijke kantje komt hierop neer. Als iedereen rapporten en artikels schrijft over ongelijkheid, kun je je alleen nog ‘met de meest spectaculaire, hyperbolische en zelfs uitzinnige claims in de kijker werken.’  En het resultaat is daarvan is dat veel mensen van de ongelijkheid ‘een behoorlijk vertekend beeld hebben … Bijlange niet alles wat je tegenwoordig hoort en leest over ongelijkheid is even ernstig te nemen.’
    Ik zal die raad volgen en niet alles wat ik bij Goossens, Robyens en Mertens lees even ernstig nemen. Wat ik ernstig neem is de rijkste 10 procent, wat ze consumeren, binnenrijven, bezitten en aan de staat betalen. 30 procent, 40 procent, 60 procent, 70 procent. Je kunt iets maar onthouden als je het voldoende herhaalt.

Ongelijkheid – de ceo’s
    Het stuk over de ceo-lonen van filosoof-econoom Nathan Van Camp heeft in De Standaard een intrigerende inleiding meegekregen. ‘Excessieve lonen werken polarisering in de hand en zijn economisch contraproductief. Maar hoe leg je ze aan banden in een vrijemarkteconomie?’ Toen ik die inleiding gelezen had, was er iets wat ik niet wist, en iets wat ik wel wist. Ik wist niet welke richting de argumentatie van Van Camp zou uitgaan. Ik wist wel dat ook hij  geen bevredigend antwoord zou kunnen geven op de vraag van ‘hoe aan banden leggen’.
     Eerst de richting van de argumentatie. Van Camp stelt vast dat de 100 top-ceo’s in Groot-Brittannië  109 keer zoveel verdienen als het modale loon. In België verdienen de 20 top-ceo’s bijna 60 keer zoveel als het modale loon. En  Van Camp legt bijzonder helder uit door welke mechanismen dat zo gekomen is. Het belangrijkste – maar er zijn er meer – is dat de toegevoegde waarde van het ceo-talent door de schaal van de bedrijven sterk gestegen is. ‘Zelfs beslissingen die op het eerste gezicht maar minieme efficiëntie-winsten oplveren, kunnen in grote bedrijven een enorm verschil maken.’ Van Camp legt ook de nadelen van de ceo-verloning uit. Vaak worden met bonussen meer het toeval en het geluk beloond dan strategisch inzicht. En verder: ‘Er worden middelen naar de loonbrief van de ceo afgeleid die de aandeelhouders toekomen of in het bedrijf geïnvesteerd kunnen worden.’ Dat denk ik er ook van.
     Dan het antwoord. Daar moeten we zoeken in de allerlaatste alinea. Opgelegde maximumlonen? Nee, die werken alleen efficiëntieverstorend. Wat dan wel? Een mentaliteitswijziging en een nieuwe bedrijfscultuur waarbij men ceo-lonen niet exclusief koppelt aan de bedrijfswinst. Dat is, zoals ik verwachtte, erg mager. Zodra een mentaliteit moet gewijzigd worden, trek ik één wenkbrauw op. Mentaliteiten wijzigen weliswaar voortdurend, maar die wijzigingen kun je moeilijk sturen in de gewenste richting. Ook is niet in te zien hoe die mentaliteitswijziging kan opwegen tegen de eerder beschreven krachtige mechanismen waardoor de hoge ceo-lonen in het leven werden geroepen. 

 

* Over het artikel van Boudry over woke en en de anti-Israël beweging, zie ook mijn stukje hier.
** Bij het VTM-nieuws moest je ook goed opletten. Men begon terecht met het grote cijfers: 1 op 40 kinderen slikt rilatine, maar daarna werd het moeilijk. De tekst op het scherm las: ‘Meer meisjes nemen rilatine - stijging van meer dan 40 procent’ en daarna heette het nog: ‘Vooral meisjes krijgen veel vaker rilatine voorgeschreven.’ Hoeveel kijkers zullen nu denken dat het vooral meisjes zijn die rilatine nemen. Quod non.