Lof van de papieren krant

     Uit welingelichte bron verneem ik dat kranten hoe langer hoe meer ‘inzetten op hun digitale versie.’ De papieren versie komt pas op de tweede plaats en zal wellicht helemaal verdwijnen. Ik betreur dat. Als ik de digitale versie van de krant op mijn mobieltje bekijk, zijn daar weinig artikels bij die ik wil aanklikken. En als ik een artikel heb aangeklikt, zinkt de moed mij in de schoenen bij de gedachte dat ik dat artikel helemaal zal moeten lezen. Bij een papieren krant gaat dat anders. Ik bekijk bijna elk artikel, ruik er even aan, lees hier en daar een zin of alinea, en beslis soms, heel soms, om het artikel helemaal te lezen, van inleiding tot slotzin.
      Mochten er op een dag alleen nog digitale kranten verschijnen, dan zal ik slechter op de hoogte zijn van wat er in de wereld gebeurt dan ik nu al ben. Dat zou niet noodzakelijk een vreselijk euvel zijn. Ik zou meer tijd hebben om een boek te lezen. Maar ik zou toch ook een dagelijkse ervaring missen – een ervaring die soms slecht, soms goed uitpakt. Mijn ervaring met De Standaard van 3 en 4 februari is voor mij goed uitgepakt. Ik overloop even:

Commentaarstuk
      Karel Verhoeven over de boerenkwestie. Mijn indruk: words, words, words.

Gaza
       Een stuk over de bombardementen op Gaza. Er is een kaartje bij en een grafiek over het aandeel van de gebouwen die beschadigd of verwoest zijn. Het percentage varieert van 20 tot 80 procent van de gebouwen, al naar gelang de streek. Ik neem aan dat het onmogelijk is om een onderscheid te maken tussen ‘beschadiging’ en ‘verwoesting’.

Biden en Israël
      Biden neemt sancties tegen Israëlisch kolonistengeweld op de Westbank. Blij met die beslissing. De titel geeft mij alle informatie die ik wil weten.

Conner Rousseau
     Stuk over een toespraak van Conner Rousseau in Amsterdam. Not interested. Ik word al boos als ik op Het Nieuws hoor over zijn racistische en seksistische uitspraken, terwijl het in de eerste plaats vulgaire en agressieve uitspraken waren. Achteraf toch even hier en daar een zin gelezen van de ‘analyse’ die Rousseau maakt.

Kamagurka
     Tekening met bijschrift: ‘Boze boer die voor tractor spaart om te kunnen betogen.’ Ik herken onmiddellijk de pastiche op Permeke, en vind het jammer dat er nog eens extra bij staat Vrij naar Permeke.

Jambon
      Overgenomen flarden uit een interview in de Krant van West-Vlaanderen. Jambon is orangist, republikein en realist. Good for him. 

Duurzame landbouw
      Een snelle blik. Ecologie. Niet de kant van het boerenvraagstuk die mij interesseert.

Toekomst van de landbouw
     Interessant interview met Joris Relaes, van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek. Meer dan de helft ervan gelezen. ‘Robots die het land niet meer kapotrijden, maar heel gericht meststof en water toedienen … Met drones over het veld vliegen … Bonen die groeien op maïsstengels …’ Wat gaan ze nog allemaal uitvinden?
    Over administratie en reglementering zegt Relaes iets wat mij uit het hart gegrepen is. ‘De goede intenties zijn te administratief uitgewerkt. De EU moet overstappen van middelenwetgeving naar een doelenregeling. Zeg aan een landbouwer wat het doel is, en niet hoe hij dat moet bereiken.’
      Ik weet precies wat Relaes bedoelt want ik heb in mijn bestaan heel wat uren doorgebracht met het bestuderen van leerplannen. Die leerplannen werden altijd maar uitgebreider. De doelstellingen zelf hadden op twee A4-tjes gekund, maar er werd een uitdijend aantal bladzijden toegevoegd met ‘pedagogische wenken’. Niet wat de leerlingen moesten kennen en kunnen, maar hoe ik als leraar die kennis en vaardigheden moest overbrengen, was de hoofdbrok. Vreselijk!
     Relaes heeft dus voor mijn part gelijk dat het vastleggen van doelen beter is dan het vastleggen van middelen. Zoiets zou een zegen zijn voor het onderwijs. De methode staat in het bedrijfsleven bekend als decentraal of integraal management, en in de krijgswetenschap als de Auftragstaktik die door het Pruisische leger, en later door de nazitroepen werd toegepast. Mijn militaire buur noemde die aanpak:  mission command.
       Maar de werkwijze is maar mogelijk als de doelstellingen van de betrokken partijen gelijk lopen, en als de realisatie van de doelstellingen kan worden gemeten. Ik vraag mij af of dat voor de landbouw het geval is. Als de Europese Unie zo weinig mogelijk CO2 in de lucht wil krijgen, en de boer wil zo goedkoop mogelijk produceren, dan mag je er niet a priori vanuitgaan dat die doelstellingen samenvallen, noch dat de CO2-uitstoot van één bepaalde boer kan worden gemeten. Dan is de verleiding groot om werkwijzen voor te schrijven waarvan je kan aannemen dat ze de gemiddelde CO2-uitstoot beperken. Vervolgens moet je dan gaan controleren of die werkwijzen gevolgd worden. En ik zou wel eens willen weten hoe dat kan zonder administratie.

Soep op de Mona Lisa
     Twee zinnen gelezen. ‘Als mensen meer geschokt zijn,’ zegt actievoerdster Sasha (24), ‘omdat er een spons moet worden bovengehaald dan door de 32 procent Fransen die geen drie maaltijden per dag kunnen eten, moeten we ons vragen stellen over onze prioriteiten.’ Met zulke mensen zou ik niet graag in discussie gaan. Zouden ze begrijpen dat ze met hun logica de Mona Lisa ook in brand mogen steken? Er zijn immers duizenden kinderen die jaarlijks aan malaria sterven. Dat je die kinderen niet redt door de Mona Lisa in brand te steken is waar. Net zoals je geen 32 procent van de Fransen kunt voeden door soep op een schilderij te gooien.

Youssef Challouki
     Kickbokser en leerkracht. Twee zinnen gelezen: ‘Nog nooit ben ik kwaad geweest op iemand. Maar in de boksring word ik iemand anders, dan maak ik een klik.’ Intrigerend.

Borstvoeding
     Twee bladzijden over borstvoeding, tjonge tjonge. De controverse wordt nu al een hele week uitgesmeerd over de kolommen van De Standaard. Is borstvoeding, naast gezond, ook politiek correct? Ik heb in elk geval als man héél veel flesjes gegeven.

Biden en de verkiezingen
     Bijna helemaal gelezen. Interview met een Amerikaanse deskundige. Biden is achter de schermen vitaler, schijnt het, dan op het scherm dat vandaag telt: dat van de tv. De deskundige verklaart de verschuiving in de politiek vanuit de Maslow-piramide van menselijke behoeften. ‘Amerika heeft zoveel goedkope consumptiegoederen dat, zelfs als je relatief arm bent, je nog steeds omringd wordt door technologische wonderen. Zo kwam onze politiek los te staan van de materiële aspecten van het leven. Elk thema wordt herleid tot een symboolkwestie, waar mensen dan enorm boos om worden.’
      Die analyse is tegenovergesteld aan die van Conner Rousseau enkele bladzijden terug. Volgens Rousseau kun je de culture war overstemmen als je luid genoeg roept over ongelijkheid.

Petro Porosjenko
     Interview met de oud-premier van Oekraïne. ‘Op de dag van de invasie ben ik naar het presidentieel paleis gegaan en heb ik gezegd: “President, vanaf vandaag ben ik niet langer de leider van de oppositie.’ De oud-premier is diplomatisch over Trump. Hij is niet bang dat de Europese wapenleveringen gaan stoppen, maar betreurt het tempo. ‘We betalen de vertragingen met soldatenlevens.’
     Interessante opening in verband met het vredesperspectief. Oekraïne wil (1) het verloren gebied terug en (2) Navo-lidmaatschap als garantie voor de toekomst. Kan het tweede zonder het eerste? Officieel niet natuurlijk. Maar let op de bewoordingen: ‘De kortste weg naar het einde van de oorlog blijft het Navo-lidmaatschap … Natuurlijk kunnen we de territoriale integriteit van Oekraïne niet ter discussie stellen, maar het was eerst ook alleen West-Duitsland dat tot de Navo toetrad. En we kunnen afspreken dat artikel 5 van het Navo-handvest voorlopig alleen van toepassing is op het deel dat onder controle is van het Oekraïense leger.’

Immigratie
     Heel informatief artikel, over twee bladzijden, met cijfers en opsomming van de argumenten pro en contra. In alle Westerse landen bestaan er wat de econoom Paul Collier diaspora’s noemt: dat zijn migranten die (nog) niet geïntegreerd zijn in het nieuwe thuisland. De grootte van de diaspora is niet echt meetbaar omdat integratie een te vaag begrip is. Maar de cijfers van De Standaard kunnen helpen om ons een idee te vormen. Het algemene cijfer – 1,5 miljoen vreemdelingen – is in zekere zin veel te groot, omdat heel wat van die ‘vreemdelingen’ als geïntegreerd kunnen worden beschouwd, en is aan de andere kant ook te klein omdat veel niet-geïntegreerde migranten de Belgische nationaliteit hebben en dus niet in die 1,5 miljoen is opgenomen.
     Ik ben de mensen van De Standaard er vooral dankbaar voor dat ze netjes het onderscheid hebben aangegeven tussen EU- en niet-EU-burgers. Daardoor kan ik mijn aandacht scherpstellen op de niet-Eu-burgers. De krant geeft in 7 categorieën aan waarom of hoe de vreemdelingen naar ons land gekomen zijn.

Niet-EU-vreemdelingen
Gezinshereniging	291.640	43,8%
Asiel	119.562	18,0%
Illegaliteit	112.000	16,8%
Oekraïne	50.679	7,6%
Werk	45.539	6,8%
Andere	26.000	3,9%
Studies	20.000	3,0%
	665.420

      Het totaal aantal vreemdelingen dat niet uit de EU afkomstig is bedraagt dus meer dan 650.000 – altijd met de bedenking dat er nog veel anderen zijn van niet-EU-herkomst die niet in de statistiek zijn opgenomen – omdat ze ondertussen de Belgische nationaliteit hebben. De eerste drie categorieën zijn met elkaar verbonden. Nadat een immigrant het asielstatuut verkregen heeft, kan hij zijn familie (partner en minderjarige kinderen) laten overkomen in het kader van de gezinshereniging. Anderzijds zullen asielzoekers die geen statuut verkregen hebben vaak verdwijnen in de illegaliteit. En uiteraard is het aantal illegalen maar een schatting. De kans is vrij groot, vrees ik, dat het er meer zijn.
     Als ik mag raden, denk ik dat de diaspora vooral bestaat uit asielzoekers, gezinsherenigers en illegalen, waarbij de asielzoekerij de twee andere categorieën mee omhoogstuwt. Bovendien is het de groep van asielzoekers die jaarlijks groeit. Er waren in 2023 bijna 30.000 asielaanvragen, en gemiddeld wordt iets meer dan de helft daarvan - ongeveer 15.000 – goedgekeurd. Dat is dus een jaarlijkse stijging van 12,5 procent in die categorie, en een vergelijkbare stijging in de categorieën gezinshereniging en illegaliteit.
     Kan daar iets aan veranderen? De Standaard citeert een experte: ‘De criteria die bepalen wie er asiel kan krijgen, liggen vast. Daar kun je als land niet veel aan veranderen.’ Het kan niet als land, het moet dus als Europa. Een andere expert zegt: ‘Het Europese beleid is erop gericht om minder mensen asiel te laten aanvragen. Europa wil van het recht op bescherming steeds meer een gunst maken.’ Als dat zo is, ben ik het helemaal eens met Europa, maar daarvoor zal het onvoldoende zijn om de procedures te veranderen. Het zijn de criteria – de criteria die ‘vastliggen’ – die zullen moeten veranderen. 

China
     Goed interview met politiek filosoof Ties Dams. Dams is niet het soort filosoof die zijn wensen voor werkelijkheid neemt. Het ondermijnen van de Chinese economie is volgens hem geen gezonde geopolitieke strategie. Dat vind ik ook. Door de Chinese economie te ondermijnen, ga je ook je eigen economie ondermijnen. Dams voorziet in de naaste toekomst geen oorlog rond Taiwan, vooral omdat de Chinese leiders nu eenmaal op de lange termijn mikken.

Landbouwsubsidies
      Ik wist ondertussen dat het bekende inkomen van de boeren uit ongeveer 25 procent subsidies bestaat. Ruben Moojman heeft het anders berekend. Elke burger betaalt gemiddeld 122 euro per jaar om die subsidies te bekostigen. Een gezin van 4 betaalt rond de 500 euro per jaar.
     Moojman brengt de subsidies in verband met de ‘nieuwe trend van strategische autonomie’. Maar het protectionisme in de landbouw is in elk geval geen nieuwe trend. ‘In ruil voor die 500 euro per jaar,’ schrijft Moojman nog, ‘krijgt een Europees gezin dus werkgelegenheid, kwaliteit, duurzaamheid en een stabiele markt.’ Ik denk dat ten hoogste ‘duurzaamheid’ een correct argument kan zijn, mits de ecologische premisse juist is. 

Big Tech
     De Big Tech-bedrijven boeren goed. Allemaal cijfers die ik onmiddellijk vergeet. 

Zuckerberg
     Het gebeurt wel eens dat kinderen op de sociale media gewelddadige taferelen kunnen zien. Er is een hoorzitting geweest van de Amerikaanse senaat. Een Republikeinse senator richtte zich tot Mark Zuckerberg van Facebook: ‘Wilt u zich nu verontschuldigen tegenover de mensen die geschaad zijn door uw producten?’
     Zelf ben ik Zuckerberg vooral dankbaar voor zijn product.

Kantoorgebouwen in Brussel
     De titel spreekt mij aan. ‘Hoe kan het dat er in Brussel nog zoveel kantoorgebouwen zijn?’ Ik heb het artikel maar vluchtig bekeken. Het antwoord op de vraag is geloof ik dat bedrijven meer willen betalen voor vierkante meters gebouw dan gezinnen. Dat begrijp ik. Die gezinnen moeten de huur betalen van hun eigen geld. Ceo’s betalen met geld van het bedrijf. En ze kunnen die huur bij wijze van spreken ook nog eens ‘aftrekken van de belastingen.’ 

Flip Voets
     Een overlijdensbericht van journalist Flip Voets. Bovenaan het symbool van de vrijmetselarij.

Genocide
     Het artikel is van Jan Dumolyn. Ik heb er bij rechtse vrienden veel kritiek op gelezen, maar ik vind de teneur van het stuk best meevallen. De cartoonist GAL had de bombardementen op Gaza vergeleken met de gaskamers van Auschwitz. Dumolyn vindt zulke historische vergelijkingen niet erg zinvol. Hij vindt het ook niet zinvol om het antisemitisme van de moslims te vergelijken met dat van de nazi’s. 

Onveilige wereld
     Dat stuk van Johan De Boose, schrijver en Oost-Europakenner, heb ik helemaal gelezen. De bijzonder lange vrede waarin we leven heeft ons in het Westen blind gemaakt voor oorlogsgevaar. De Boose heeft tijdens zijn reizen door Oost-Europa gemerkt dat men daar ‘veel meer vertrouwd is met zaken waar hun westelijke buren van huiveren. Zaken als oorlogsdreiging, slagvaardige defensie en geopolitieke kwetsbaarheid … Dat komt omdat de herinnering aan onvrijheid en onvrede daar nog levendig is.’ Het is al bij al een somber beeld dat De Boose schetst. In het Westen gelooft men in eeuwigdurende sprookjes, in Oost-Europa reageert men met fatalisme en fanatisme. De fles wodka, schietoefeningen en het zwembad ombouwen tot schuilkelder.

Ik-journalistiek
     Half gelezen. Ik heb begrepen dat ik-journalistiek subjectief is, maar dat dat juist een voordeel is als het onderwerp met gevoelens te maken heeft. ‘Want wat is waarheid als het over gevoelens gaat?’ besluit de journaliste. Het gaat overigens nog maar eens over borstvoeding.

Indonesië
     Alweer een artikel dat ik helemaal gelezen heb. Er zijn binnenkort verkiezingen in Indonesië. Generaal Prabowo is de kandidaat die het meeste kans maakt. Hij was in het verleden medeplichtig aan ‘gruwelijke slachtingen in Oost-Timor’ en ‘schurkt aan tegen de radicale islamisten.’
      Uitdagend voor mij is de redenering over het ‘grondstoffennationalisme’. Indonesië heeft een van de grootste nikkelvoorraden ter wereld. Vroeger exporteerde Indonesië die nikkel, en werd die dan in het buitenland verwerkt in batterijen. Nu is die export verboden. Die nikkel moet voortaan in Indonesië zelf worden verwerkt tot batterijen en die kunnen dan worden uitgevoerd.
      Volgens de theorie van het comparatieve voordeel zou zo’n exportverbod niet nodig zijn. Indonesië zou gewoon de nikkel moeten uitvoeren en het daarvoor ontvangen geld investeren in de sectoren die daar het beste voor in aanmerking komen. Is dat nikkelverwerking, zoveel te beter: dan is een exportverbod niet eens nodig. Is het iets anders dan nikkelverwerking, dan zouden de investeringen naar dat andere moeten gaan. Waar zit mijn redeneerfout?
     Overigens las ik vandaag in een Franstalige publicatie een pleidooi voor een handelsakkoord tussen de Europese Unie en Indonesië. Op die manier geven we de Chinezen geen vrij spel geven in de regio zonder dat we daarom meteen oorlogsschepen moeten sturen.

Conclusie

     Ik heb de papieren krant (zonder bijlagen) uitgelezen in een half uur. Het maken van deze notities heeft mij ongeveer zes uur gekost. Met een digitale versie was ik noch aan het ene, noch aan het andere begonnen.