Literaire syfilis

     De literaire liefhebber die af en toe een iets ouder boek leest, komt wel eens een vermelding van syfilis tegen. De auteur van het boek is eraan overleden zoals Maupassant, Baudelaire, of Daudet, of een van de personages lijdt aan de ziekte. Er is een scène in Ibsens Poppenhuis die een moderne lezer niet kan begrijpen als hij niet op de hoogte is van syfilis en van het overerfbare karakter van die geslachtsziekte. Als ik dan in de krant een stuk zie staan over syfilis, zal ik dat altijd snel lezen. Zo bijvoorbeeld dat stuk over de Amerikaanse oorsprong van de ziekte in De Standaard (19/12). Volgens modern DNA-onderzoek staat nu ongeveer vast dat de bacterie werd meegebracht naar Europa door Columbus en zijn bemanning. Eén passage is wat onhandig.

Vandaag is syfilis een seksueel overdraagbare aandoening die goed te behandelen is met antibiotica. Maar vijfhonderd jaar geleden kon je aan de soa een fysieke of geestelijke handicap overhouden, of er zelfs aan sterven. [De zin wordt ook overgenomen onder de illustratie bij het stuk].

       Wat er staat is helemaal juist: vijfhonderd jaar geleden kon je inderdaad aan syfilis sterven. Maar tweehonderd jaar geleden ook, net als honderd jaar geleden. Dat ‘vijfhonderd jaar’ suggereert ten onrechte dat de ziekte honderd of tweehonderd jaar geleden haar dodelijk karakter verloren had. En jammer genoeg was dat niet waar voor Maupassant, Baudelaire en Daudet en al die anderen.