Longreads: als het ietsje (of veel) langer mag zijn

donderdag 1 mei 2025

Boudry en De Wever

     Maarten Boudry heeft een nieuw boek uit en dat werd voorgesteld in Antwerpen. Bart De Wever prees het boek en opende daarna, in de woorden van Boudry,

een spervuur van kritische vragen over de positieve rol die het christendom speelde bij de totstandkoming van de verlichting (volgens hem, niet volgens mij), de steile opmars van woke aan onze universiteiten en UGent in het bijzonder, en zijn geliefde conservatisme (Hij hoopte dat ik eindelijk uit de kast zou komen, maar ik had geen idee over welke kast hij het had).

     Dat De Wever het boek van Boudry prees, geloof ik graag. Ik woonde ooit incognito een bijeenkomst van N-VA bij en daar prees De Wever de boeken van Boudry ook áchter diens rug, net als die van Steven Pinker en die ‘van die Noor of Zweed, ik ben zijn naam vergeten.’ Die Noor of Zweed dacht ik toen, zou Norberg kunnen zijn, of misschien Hans Rosling.
    Maarten Boudry gelooft dat de Verlichting niet voortvloeit uit het Christendom, maar juist in verzet daartegen tot stand kwam. Zou het niet allebei kunnen zijn? Houdt juist dat verzet niet in dat er een gemeenschappelijke grondgebied is waarop de stijd kan worden uitgevochten.
     De Wever herkent in Boudry, zeer tot diens verlegenheid, een bepaald soort conservatisme. Zo absurd is dat niet. Het hangt ervan af hoe je de begrippen invult. Je kan bijvoorbeeld zeggen dat de polen van conservatief en progressief zijn opgeschoven. Veel van wat vroeger progressief was, wordt vandaag omarmd door de conservatieven, terwijl een deel van de zelfbenoemde progressieven zijn opgeschoven naar woke. Wie dus is blijven staan op het progressieve standpunt van 25 jaar geleden is in zekere zin conservatief geworden. Boudry mag die etikettering op goede gronden betwisten, maar dat is voor mij een semantische discussie in de marge.
    Er is een meer fundamentele reden voor rationalisten als Boudry om niet als een kuise Suzana terug te deinzen voor het etiket conservatief. Volgens Steven Pinker, waar Boudry terecht naar opkijkt,  is een bepaald soort conservatisme een onderdeel van de Verlichting, veeleer dan een tegenreactie erop. Hij denkt daarbij vooral aan Burke. En laat dat nu net het conservatisme van De Wever zijn. Ik zeg niet dat Pinker een Burkeaan is. Maar hij is ook geen ánti-Burkeaan*.  

** Denk ook aan die andere Burkeaan Friedrich Hayek, die de beroemde tekst schreef Why I Am Not A Conservative.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten