Goed en kort

  

    In een weinig gelezen stukje over barokmuziek (zie hier) vertel ik van mijn ervaring bij het beluisteren van Händels King Salomon. Daar komt een motiefje in voor dat heel erg ontroerend is, maar het is bijzonder kort, enkele noten, en het wordt niet herhaald en gevarieerd, in tegenstelling tot andere motieven die eraan voorafgaan en volgen, en die minder mooi zijn.  Bij het beluisteren vind ik dat jammer. Maar zou een langere uitwerking het effect niet bedorven hebben? Beethoven kan eindeloos po-po-po-póóóm herhalen, maar met Händels motiefje zou het niet hebben gewerkt.
     Of neem de voorlaatste alinea van Elsschots Tsjip. Professor Van Bendegem en Jan Manievski konden die niet luidop voorlezen zonder tranen in de ogen te krijgen. Ik ook niet. Maar je zou niet willen dat het hele boek in dezelfde lyrische stijl is geschreven. Het fragment is voorbereid, er is naar toe gewerkt, het geeft contrast, en het is kort.
   In de film heb je zoiets ook. Ik keek gisteren naar de verfilming van  Nine, een muzikale bewerking van Felini’s 8 ½.  Er spelen allemaal beroemde acteurs in die niet zo goed kunnen zingen. Dat is anders wanneer Fergie het nummer ‘Italia’ zingt (zie hier, vanaf 1:19). De sfeer en de montage doen soms aan het Roxanne-nummer denken in Moulin Rouge (zie hier) en verder aan Fosse natuurlijk*. Een reeks vrouwen in ondergoed zingen en dansen op een podium. Dan komt er een opzwepend intermezzo waarbij ze wild met hun hoofd en haren zwaaien en zichzelf slaan met tamboerijnen. En dan wordt de zang hernomen met een erg mooie choreografie. De vrouwen hebben zich min of meer in een horizontale rij opgesteld** en komen dreigend naar voren gestapt, een stoel achter zich aan slepend. Dat wordt eerst frontaal gefilmd, dan van rechts, dan van links en dan alleen de benen, telkens van dichterbij. Het duurt minder dan 10 seconden. Je zou willen dat de scène herhaald wordt, zoals in Potemkin  gebeurt met die stappende soldaten, maar het is, geloof ik, beter zo, zonder herhaling, kort.

* De oorspronkelijke Broadway-choreografie verwijst meer naar de tarantella-dans die in Het poppenhuis van Ibsen zo’n centrale rol speelt. 
** In een moderne choreografie vermijdt men al te grote symmetrie, zoals blijkt uit de vergelijking tussen de benenshot in Nine, en die in Potemkin.