De complotdenkerij van slimlinks, e.a.

     Het kan niet worden ontkend dat domrechts meestal vlijtiger en creatiever is dan gelijk wie als er samenzweringstheorieën moeten worden verzonnen of verspreid*. De pizzeria in Washington van waaruit hooggeplaatste Democraten en andere deeptstaters een pedofilienetwerk runnen is maar een van hun beter bekende hersenspinsels. De traditionele samenzweringstheorieën van links daarentegen hebben ten minste een band met de realiteit. Dat het grootkapitaal dicteert wat de kranten moeten schrijven, dat petroleummaatschappijen de drijvende kracht zijn achter het klimaatscepticisme, dat Al Qaida door de CIA en Hamas door de Mossad zijn opgericht, dat de Trump-verkiezing aangestuurd werd vanuit Moskou, ’t zijn meer overdrijvingen dan fantasieën.
      Maar de laatste tijd zie ik bij mijn linkse FB-vrienden beschuldigingen opduiken die slechts enkele stappen verwijderd zijn van het QAnon-niveau. Hier heb je enkele van die beschuldigingen:

1. de aanslag op Trump was een in elkaar gezet schouwspel 
2. de zwaaiende arm van Elon Musk was een bewuste nabootsing van de Hitlergroet**
3. Charlie Kirk is vermoord door een rivaliserende neonazi groep (de Groypers) 
4. de raid van Hamas gebeurde met medeweten en goedkeuring van de Israëlische regering 
5. het Israëlisch leger vergiftigt het meel dat aan de Gazanen wordt uitgedeeld***
6. de voedselbedeling van het IDF werd bedacht om Gazaanse burgers te kunnen doodschieten op de verzamelpunten.

     Daarbij moet worden opgemerkt dat mijn linkse (en rechtse) FB-vrienden meestal tot de intelligente en gecultiveerde fractie van hun coterie behoren.
      Dat roept de vraag op: geloven die mensen dat écht? Zo vraag ik mijzelf ook af of ik ooit écht geloofd heb dat Stalin een fidele kerel was****. Steven Pinker geeft daar een interessant antwoord op in zijn boek Rationality. Hij denkt dat de mensen op twee verschillende manieren ‘geloven’. Ze geloven dat hun auto niet kan rijden met een lege tank of batterij, dat hun baby’s sterven als ze niet gevoed worden, en dat ze hun gat verbranden als ze op een gloeiende kachel plaatsnemen. Dat zijn toetsbare overtuigingen die rechtstreekse gevolgen hebben op hun leven.
      Maar als mensen geloven in die pedofiele pizza’s, in de giftigheid van vliegtuigsporen, of in buitenaardse wezens die een onzichtbare wereldregering leiden, dan maakt dat voor hun dagelijkse leven geen verschil. En dan kunnen ze zich met een gerust hart overgeven aan mythologisch denken zoals ze dat spontaan doen als het over verschijnselen gaat die ze niet in hun macht hadden. Kijk naar de oude Grieken. De zon zag er toen, net als nu, uit als een gele schijf, maar de oude Grieken geloofden dat het een brandende strijdwagen was. Geloofden ze dat écht? Als je hen die vraag had gesteld, en had gewezen op de vormverschillen tussen zon en strijdwagen, dan hadden ze wellicht geantwoord zoals een moderne QAnon- of chemtrail-believer vandaag zou antwoorden: met een onbegrijpende blik en een steeds maar herhaald kant-en-klaar riedeltje.
     De oude Grieken geloofden net als wij dat ze in een rivier konden verdrinken, maar ze geloofden ook dat die rivier, zoals Homeros beschrijft, kon meevechten in een veldslag. Dat was telkens een ander soort geloof. In een echte rivier maakten ze de nodige bewegingen om te zwemmen, maar in een veldslag bemanden ze zowel de linker- als de rechterflank. Ze lieten geen van beide flanken over aan de strijdvaardige god-rivier. De Grieken trokken geen praktische conclusies uit hun rare geloof. Zoals de meeste QAnon-believers ook niet naar de fameuze pizzeria trekken om er al schietend orde op zaken te stellen. Soms doet iemand dat wél. Dat is dan een uitzondering.

* Het kan overigens best zijn dat de harde samenzweringstheorieën van domrechts slechts in een beperkte kring geloofd worden, terwijl de zachtere samenzweringstheorieën van slimlinks in een ruimer milieu aangehangen worden. Over samenzweringstheorieën schreef ik vroeger al enkele stukjes zoals hier, hier en hier.
** Over écht geloven in Stalin, zie mijn stukje hier.
*** Het vergiftigde meel, een echo van de door Joden vergiftigde waterputten van de middeleeuwen, ben ik overigens maar één keer tegengekomen. 
**** Over de ‘hitlergroet’ van Musk, zie mijn stukjes hier en hier.

Bob Dylan en Lahav Shani

     Ik heb in een vorig stukje* al vermeld hoe grappig ik de commentaar van Jan Blaute vond toen het concert met de Israëlische dirigent gecanceld werd. Blaute verwees naar de concerten van Bob Dylan volgende maand (in de Bozar, er zijn nog tickets). Ik vond alles even grappig. Dat Blaute laconiek afsloot met ‘How about that, Caroline?’ Dat Blaute niet sprak van ‘Bob Dylan’, maar van de ‘Nobelprijswinnaar Robert Zimmerman’, wat zo mooi de joodse roots van de zanger liet uitkomen. De gedachte dat een of andere culturo aan een icoon als Dylan zou durven raken. De reactie die men mocht verwachten als men de eigenzinnige zanger zou vragen een verklaring te ondertekenen.
     Jammer genoeg ken ik Dylan niet zo goed. Ik kan enkele liedjes meeneuriën, herken er nog enkele andere, en heb het eerste deel van zijn autobiografie gelezen. Maar de rage heb ik gemist. Ik ken hem eigenlijk vooral van de prachtige film A Complete Unknown. Wat Dylan over Israël dacht en denkt, was mij totaal onbekend. Gelukkig heb ik nu bij Christophe Vekeman gelezen over een nummer dat Dylan schreef in 1983: Neighborhood Bully. Het is, hoe zal ik het zeggen, een soort zionistisch strijdlied.
     Ik hoop nu maar dat de Bob Dylan-fans onder de antizionisten niet denken dat ik uit die tekst een argument wil puren. Liedjes zijn geen argumenten. Ik word het nooit moe om naar The Times They Are a-Changing te luisteren, of naar de Nederlandse Boudewijn De Groot-versie ervan, maar er staat in dat lied geen zin waar ik akkoord mee kan gaan. Ik ging er ook niet mee akkoord toen ik zestien was, want niet de generatie-strijd, maar de klassenstrijd, dát was het ware. En toch léér ik iets als ik het lied tot mij laat doordringen.

* Dat stukje over de Lahav Shani staat hier.