Hamas-propaganda

Hamas-propaganda
     Voor een vriend van Israël lijkt de berichtgeving in de media wel een georkestreerde propaganda-campagne van Hamas. Maar zo werkt het in de echte wereld haast nooit. Wat gebeurt er wel? Hamas-gelieerde organisaties, zoals het ‘Ministerie van Gezondheid’ verspreiden een grote hoeveelheid ware, halfware, geframede en gelogen informatie. De journalisten kiezen daar bepaalde stukken uit en schrijven de rest over van elkaar. De algemene redenen waarom de pers en het publiek ontvankelijk zijn voor die berichten, heb ik in een vorig stukje opgesomd*.
      Soms zijn er specifieke redenen. De Israëlische bombardementen na 7 oktober, in de drie weken vóór de invasie, zou men redelijkerwijze ‘proportioneel’ kunnen noemen. Maar de pers en een deel van de publieke opinie reageerde buitenproportioneel. De cijfers werden opgeblazen. Ik begrijp dat. Men voelde aan dat die bombardementen maar een voorproefje waren en dat Israël niet het soort land is dat op zo’n gruwelijke aanval zou antwoorden met alleen maar precisiebombardementen. Men nam als het ware een voorschot op de cijfers die zouden volgen.
     Het sterke punt van de Hamas-propaganda bestaat uit haar veelzijdigheid en uit haar cijfers. De Israël-mensen komen steeds maar terug op de raid van twee jaar geleden, en dat verhaal is men op een bepaald moment moe gehoord. Het Palestijnse verhaal biedt, cynisch gesproken, meer afleiding. De ene keer zijn het bombardementen, de andere keer schietpartijen, nu eens een school, dan weer een ziekenhuis, vandaag een idealistische arts, morgen een treurende moeder. Beelden van ruïnes worden afgelost door beelden van uitgemergelde kinderen. Nu zijn er de beelden van de chaotische voedselbedelingen. En dan heb je dus de naakte cijfers: 1200 slachtoffers tegen 60.000 slachtoffers, waaronder veel vrouwen en kinderen**.

      Het komt eigenlijk hierop neer. Hoewel Hamas allesbehalve een humanitaire organisatie is, heeft ze vooral succes met berichten en beelden die appeleren aan humanitaire gevoelens. Dat is een uitstekende strategie om diplomatieke druk op het Westen te zetten. Maar Hamas moet ook de gevoelens in Israël bespelen. Dan verlaat ze het humanitaire register en kiest voor ruwe intimidatie.
     Een recent voorbeeld is het filmpje van de uitgemergelde Israëlische gijzelaar Evyatar David die in een tunnel het graf aan het delven waarin hij denkt begraven te zullen worden. Zo’n dreigement kan in Israël tegelijk de vredesbeweging aanwakkeren als de oorlogszucht ophitsen: een dubbel voordeel voor Hamas. De oorlogszucht komt goed uit om een bestand te dwarsbomen dat Hamas niet wil. De vredesbeweging komt ook goed uit want die wil toegevingen doen aan Hamas in ruil voor de vrijlating van de gijzelaars. 

     Maar de terreurorganisatie controleert niet wélk bericht wáár wordt opgepikt. Hetzelfde beeld van de grafdelvende gijzelaar wordt ook in het Westen verspreid, en dat ondermijnt de ‘humanitaire’ propaganda. De Westerse politieke wereld en publieke opinie worden herinnerd aan ‘de andere kant van het verhaal.’

     Alhoewel ... Niet elk persmedium lijkt er even op gebrand om die andere kant te laten zien. Op het Nieuws van VTM werd het filmpje met Evyatar David uitgebreid getoond; De Standaard daarentegen publiceerde geen foto, behalve op de Live Blog van de krant. Ik kan mij allerlei redenen indenken om de foto niet te plaatsen: oud nieuws, te emotioneel, leidt de aandacht af van het échte drama, speelt de Israëlische propaganda in de kaart, speelt de Hamas-propaganda in de kaart … Die laatste reden zou ik belachelijk vinden. Het filmpje kan in Israël als Hamas-propaganda functioneren, in Europa sorteert het een anti-Hamas-effect.

* Zie mijn stukje hier, met een paragraaf over de propaganda-oorlog. 
** Dat de Hamas-raid en de oorlog geen morele equivalenten zijn, heb ik elders betoogd. Zie hier.