Radicalisme en de tweestatenoplossing

      Antizionisten reageren op mijn blogjes vaak met de reactie dat ik te veel ‘nuanceer’. Maar wat is in dit debat erger: nuanceren of radicaliseren? Radicaliseren heeft in elk geval een aantal nadelen.
      Er bestaan verschillende soorten radicalisme rond Israël-Palestina. Het ene radicalisme betreft de middelen. Je treft het aan bij de mensen die vinden dat Israël of Palestina voor het bereiken van hun doel ‘any means necessary’ mogen gebruiken. Een afgezwakte versie houdt voor dat het ‘niet aan ons is’ om te dicteren welke middelen de partijen ter plaatse inzetten.
      Zelfs Boudry gaat in die richting mee als hij het argument aanhaalt dat wij, in tegenstelling tot Israël, geen ‘skin in the game’ hebben. Misschien, zo luidt zijn redenering, zouden wij dan minder graten zien in het bombarderen van ziekenhuizen of scholen waar zich Hamas-strijders hebben verborgen, ook al zijn daar ook artsen, patiënten, leraren en kinderen aanwezig. En bij de tegenpartij hoor je een soortgelijk verhaal: hoe zou je zelf zijn na 77 jaar verjaagd, vernederd en opgesloten te zijn geweest? Misschien zou je dan ook graag met een paraglider de grens oversteken en festivalgangers met kogels doodschieten of met messen verminken*.
      Dit is allemaal nogal wreed. Het andere radicalisme gaat over de doelstellingen en over mooie idealen. Het radicale ideaal kun je in beide gevallen samenvatten als ‘from the River to the Sea’. In het Israëlisch ideaal krijg je dan een Joodse staat van de Middellandse Zee tot aan de Jordaan. Dat ideaal kan alleen worden gerealiseerd door algehele uitroeiing van de Gazanen, door etnische zuivering of door kolonisering en apartheid. Dat eerste zal niet gebeuren, dat tweede is onmogelijk – de Gazanen kunnen nergens naartoe – en het derde is immoreel en illegaal.
     In het andere ideaal krijg je een Palestijnse staat in hetzelfde gebied. Dat is wat sociolinguïst en cultuurwetenschapper Sibo Kanobana bepleit in een opiniestuk (DS 31/7). Hij formuleert het zo mooi dat zelfs ik erin zou tuinen. ‘Het probleem zit niet in de eerste plaats in territoriale kwesties, maar in de rechten voor burgers.’ Dat is een liberaal perspectief dat mij erg aanspreekt, maar enkele alinea’s daarna wordt de zaak alweer territoriaal: ‘veiligheid en burgerrechten voor iedereen tussen de Jordaan en de Middellandse Zee.’
     Kanobana ziet weinig heil in de erkenning van Palestina en de tweestatenoplossing.  

Geen verdere fragmentatie maar een gedeeld staatsverband waarin Joden, christenen en moslims, Israëli’s, Palestijnen, Bedoeïnen en Druzen, allen als gelijkwaardige bugers leven. Dat vraagt om een nieuw politiek model: een democratische, multinationale staat, met gedeelde instellingen en wederzijdse garanties – geïnspireerd op politieke systemen zoals het Zwitserse of het Singaporese.

     Het Zwitserse of Singaporese model nog wel. Waarom vermeldt Kanobana het vreedzame Libanese model van voor 1975 niet? Dat ligt toch dichter in de buurt? Is het misschien omdat er in dat land ná 1975 ongeveer 15 jaar burgeroorlog is geweest met 150 000 doden als gevolg? Of denkt Kanobana dat het in een gemeenschappelijk Palestina niét tot een burgeroorlog zou komen?
     Ik ben daar heel pessimistisch over. Als de Gazanen, na de terugtrekking van Israël in 2005, geïnteresseerd waren geweest in de opbouw van een plaatselijk Zwitserland of Singapore, waarom hebben ze de financiële hulp – vaak 1 miljard dollar per jaar, van Qatar en van Europa etc.– niet gebruikt om alvast aan één arrondissement van dat Zwitserland te beginnen, in plaats van militaire tunnels te graven? Of om het in termen van Palestina-sympathisanten te stellen: kunnen we verwachten dat de Palestijnen, ‘na 77 jaar vernedering en onderdrukking’** bereid zullen zijn om vreedzaam met de welvarende Israeli’s samen te leven in één staatsverband***? En wat met al dat land dat is ‘afgepakt’?
      Het ideaal van Kanobana ziet er mooi uit. De werkelijkheid zou wreder zijn dan gelijk welke etnische zuivering of apartheid. Er zouden meer doden vallen. Nee, dan lijkt mij de tweestatenoplossing met een Palestijnse soevereiniteit over Gaza en de hele Westbank nog altijd een betere oplossing. En met goed bewaakte grenzen. De grootste moeilijkheid is dat er onder de Israëli’s bijna geen draagvlak meer voor bestaat****.
      Is er dan geen kans dat die nieuwe Palestijnse staat in Gaza en op de Westbank een regulier leger opbouwt om Israël aan te vallen? Die kans bestaat zeker. Dat zou dan meteen de laatste Arabische aanval op Israël zijn. 

 

* Ik beweer niet dat er in de twee perspectieven evenveel waarheid zit. Dat is een andere vraag, waarover anderen dan ik al genoeg schrijven. 

** Met die aanhalingstekens wil ik die 77 jaar vernedering en onderdrukking niet ontkennen (of bevestigen) – ze geven alleen aan dat ik hier de Palestina-sympathisanten citeer. Voor mijn eigen mening: zie hier.

*** Je kan denken aan Zuid-Afrika na de Apartheid. Ik zou zeggen, zoals bij die dubbele plaatjes van vroeger, zoek de zeven verschillen.
**** Oorspronkelijk had ik hier nog iets aan toegevoegd. Ik had geschreven: ‘De tweestatenoplossing zou ook in Israëls welbegrepen eigenbelang kunnen zijn. Het was Clemenceau, of iemand anders, die zei : On peut tout faire avec une baïonnette, sauf s’asseoir dessus. Maar ik weet niet of dat vanuit de ervaring van de Israeli’s wel klopt. De terugtrekking uit Gaza heeft hun een regen van raketten en de Hamas-raid opgeleverd. De kolonisering, de intimidatie en de opdeling van de West-bank in A, B en C heeft hun een veilige oostelijke grens opgeleverd.