Neem nu eens zo’n doorsnee linksliberaal als Bart Eeckhout. Hij stelt zich de vraag waarom ‘witte’ volwassen mannen zich zo boos maken over Greta Thunberg*. En aangezien hij zelf een ‘witte’ volwassen man is, slaagt hij erin om hun gevoelsleven aan te voelen. Die ‘witte’ volwassen mannen storen zich aan Thunberg omdat ze met alle geweld de aandacht zoekt, met groot gemak van de ene Goede Zaak naar de andere overstap, een propagandastunt op doorzichtige wijze vermomt als een humanitaire actie en ten slotte al te gemakkelijk ‘de morele kaart’ trekt.
Ja, dat zijn ook een beetje mijn redenen waarom ik mij erger aan Thunberg, en ook omdat ik geloof dat Thunberg over de Gaza-oorlog enigszins anders denkt dan ik. Zoiets is altijd ergerlijk. Maar ik begrijp ook dat het van slechte smaak zou getuigen om Thunberg te veel uit te lachen. Iemand mag iets anders denken dan ikzelf, en het is niet mooi om makkelijke slachtoffers uit te kiezen voor je spotlust. Ook ben je geen onmens omdat je ‘de aandacht’ trekt of omdat je een propagandastunt uithaalt.
En natuurlijk kun je gerust voor twee of drie Goede Zaken tegelijk strijden. Eeckhout maakt een venijnige opmerking over ‘filosofen die zich, vanuit het niets, ontpoppen tot gretige woordvoerders van de Israëlische zaak? Ik geloof dat hij Maarten Boudry bedoelt. Ik volg Boudry een beetje en ik vind niet dat hij ‘vanuit het niets’ de in zijn ogen eenzijdige anti-Israël berichtgeving bekriseert, net zoals Thunberg niet ‘vanuit het niets’ overstapt van klimaatactie naar Palestina-solidariteit. Alleen maakt Boudry zich met zijn standpunt onpopulair in zijn eigen milieu, terwijl Thunberg zich in haar milieu juist erg populair maakt.
Thunberg is ‘bereid om vernederingen te ondergaan,’ schrijft Eeckhout, en hij wil dat graag ‘heldhaftig’ noemen. Misschien vindt hij het wel een beetje heldhaftig van hemzelf om het voor Thunberg op te nemen. En wat zijn de vernederingen die Thunberg moet ondergaan? Dat ze verplicht werd door de Israëlische autoriteiten om te kijken naar een videomontage over de Hamasraid? Dat ze bespot wordt op de sociale media? Dat zijn vernederingen die zelfs een watje als ik best zou kunnen verdragen.
Eeckhout maakt van Thunbergs morele kaart zijn grootste troef:
De echte steen des aanstoots is, denk ik, dat activisten zoals Greta Thunberg de morele kaart trekken. Ze willen mensen een geweten schoppen … Opnieuw: ik kan me bij dat verwijt iets voorstellen. Met moraliseren - opleggen wat goed en deugdzaam is - ben je beter zuinig. Toch is ook dat een merkwaardige kritiek. Als je het nogal letterlijk van de kaart vegen van een bevolking, de massamoord op tienduizenden burgers, de etnische zuivering van een regio en uithongering als oorlogswapen niet langer als een morele kwestie mag behandelen, wat dan nog wel? Laten we daar maar eens zeer helder over zijn. Verontwaardigd zijn over een boot met activisten, maar niet over bijvoorbeeld schietpartijen op een verhongerde massa bij een voedselbedeling zegt iets over je morele positie.
Dit vind ik de moraliserende kant van links – en ik ben blij dat Eeckhout ook inziet dat men er beter zuinig mee is. Ikzelf probeer er héél zuinig mee te zijn. Ik vind een aantal van de slogans die je op Palestinabetogingen hoort onrealistisch, eenzijdig, fanatiek en naïef, maar zolang die mensen niet met geweren zwaaien ga ik niet snel een oordeel innemen over hun morele positie. En zelfs bij ronduit immorele meningen ‘de Gazanen moeten emigreren naar een ander land’ of ‘de Hamasraid was in wezen een daad van antikoloniaal verzet’ zal ik niet snel een oordeel klaarhebben over het morele gehalte van die mensen. Wie door ideologie en desinformatie misleid is, weet soms niet goed wat hij zegt.
* Waarom moet Eeckhout er nu weer die ‘witte’ volwassen mannen bij betrekken? Suggereert hij dat die mensensoort zich bedreigd voelt door een jonge vrouw als Thunberg? Geen enkel motief dat Eeckhout ontdekt heeft, kan worden in verband gebracht met geslacht, huidskleur of leeftijd van de Thunberg-criticus. Je kunt die motieven ongetwijfeld ook terugvinden bij jonge Joodse vrouwen. En waarom spreekt Eeckhout van ‘volwassen’ mannen? Weet hij niet dat het cliché ‘witte oude mannen’ is? Volwassen? Thunberg is volwassen. Zie ook het stuk van Rik Torfs op Doorbraak (hier)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten