De Standaard schaft aprilgrap af

     De redactie van De Standaard is voornemens dit jaar geen aprilgrap te publiceren. ’t Is jammer. Vroeger las je op 1 april in de krant dat bijvoorbeeld de autostrada van Brussel-Oostende eenrichtingsverkeer werd – zaterdag zou je alleen naar de kust kunnen rijden en zondag alleen terug. Dat tijdperk is nu afgesloten.
 ‘De aprilvis is het slachtoffer geworden van de strijd tegen fake news,’ schrijft Dominique Deckmyn. ‘Een aprilvis is elitair en neerbuigend; je zet je eigen lezers te kijk om hun naïviteit.’  Ik schrijf het op in mijn schriftje zodat ik niet vergeet: ik zal in De Standaard voortaan geen elitair gedoe meer aantreffen, ik zal niet meer neerbuigend behandeld worden, alle berichten zullen wáár zijn, en mijn naïviteit – waar ik om bekend sta – zal niet meer worden te kijk gezet. Dat is allemaal goed nieuws.
     De bekende schrijver en misantroop Jonathan Swift zou dat wellicht betreurd hebben. Hij hield wel van een stevige aprilgrap. Zijn bravourestuk bracht hij ten uitvoer in 1708. In die tijd leefde er in Londen een zekere John Partridge die een astrologisch tijdschrift uitgaf met allerlei nuttige voorspellingen over de nabije toekomst. Vooral gokkers kochten het. Swift kon die Partridge niet uitstaan vanwege diens kwakzalverij en religieus fanatisme en hij bedacht een listig plan. Een goede voorbereiding is het halve werk, wist hij, en hij begon er al aan in februari. Hij schreef een artikel – onder een schuilnaam – waarin hij de dood van de astroloog voorspelde. Die zou plaatsvinden op 29 maart. Het stond in de sterren geschreven. Om alles nog wat spectaculairder te maken werd ook nog de dood voorspeld van de aartsbisschop van Parijs (4 april), de kroonprins van Oostenrijk (11 april), de kroonprins van Frankrijk (7 mei), de Franse koning (29 juli) en de paus (11 september) – allemaal net als Partridge zelf vijanden van de Anglicaanse Kerk waar Swift toe behoorde.
     Dat artikel was nog maar het voorbereidende werk, maar het verkocht goed en er kwamen veel reacties op. Men vroeg zich af wie de auteur wel kon zijn. Swift zelf schreef ook een reactie – onder een andere schuilnaam. De auteur, zo heette het daarin, was een ‘getalenteerde gentleman’ die zich als astroloog voordeed en ‘met opzet slordig schreef’ om iedereen op een dwaalspoor te brengen en ondertussen met zijn vrienden ‘niet bijkwam van het lachen’.
     Op 30 maart volgde dan de genadeslag. Swift publiceerde een nieuw artikel over ‘Het uitkomen van een voorspelling’. Daarin deed een ‘gepensioneerd boekhouder’ uitgebreid verslag van de dood van John Partridge. Partridge was op zijn sterfbed  overgegaan tot bekentenissen. Hij had zelf nooit geloofd in de wichelarij waar hij zijn brood mee verdiende. Maar nu hij aan het sterven was moest hij toegeven dat andere wichelaars blijkbaar wél goede voorspellingen deden. De ‘gepensioneerde boekhouder’ merkte nog op dat de dood vier uur later intrad dan voorspeld. De datum was juist geweest, maar het uur was fout. In de sterren lezen is geen exacte wetenschap.
    De grap werd gewaardeerd en geen Londenaar voelde zich neerbuigend behandeld. Op 1 april werd het overlijden van de John Partridge in de hele stad gevierd. De pers schreef er wekenlang over. Elk protest van Partridge zelf werden weggelachen. Toen hij schreef dat de aartsbisschop van Parijs níet was overleden op 4 april, antwoordde Swift dat je de Fransen niet moest geloven. En ook alle andere tegenwerpingen van de arme astroloog werden met gemak weggewuifd. Men kon toch geen rekening houden, besloot Swift, met de mening van een ‘slecht geïnformeerd lijk’.