Ik
vertrouwde het zaakje niet. Na even zoeken kwam ik erachter dat ik een verkorte
versie aan het lezen was, wat nochtans nergens vermeld stond op de titelpagina.
Ik kocht dus een nieuwe, volledige versie en het was meteen duidelijk dat hier
uit een ander vaatje werd getapt. Oblomovs vrienden kwamen nog altijd op
bezoek, maar ze bleven véél langer. En zolang Oblomov in bed bleef en vrienden
ontving en met zijn knecht ruzie maakte, viel het nog mee. Maar toen hij door
een Duitse vriend uit dat bed werd gesleurd en een meisje leerde kennen, werd
het pas echt langdradig. Toch ben ik nooit in de verleiding gekomen om weer de
verkorte versie te gaan lezen.
Als
kind heb ik slechte ervaringen gehad met verkorte versies. Er bestond in die
tijd een boekenreeks die Heroica
Bibliotheek heette en die grossierde in klassieke werken ‘bewerkt voor de
jeugd’. Boeken als Moby Dick, De laatste
der Mohicanen, Tom Sawyer werden in 150 pagina’s proza samengeperst, af en
toe onderbroken door een tiental bladzijden waar het verhaal nog verder werd
samengevat in stripvorm. Die stripversie was zo beknopt dat ze niet te volgen
was. De prozaversie was zouteloos.
Gelukkig ontdekte ik bij de buren een andere jeugdreeks waarin veel van
dezelfde boeken waren verschenen, maar dan onbewerkt en onverkort. Ik mocht die
boeken ontlenen. De romance tussen Tom Sawyer en Becky Thatcher werd op slag
veel interessanter. Op de laatste schooldag van Tom was er een groot feest waar
de jongere kinderen een vers moesten voordragen. De meisjes van de hoogste klas gingen nog een stap verder: ze kwamen
hun zelfgeschreven opstel voorlezen, met titels als ‘Vriendschap’, ‘Herinnering
aan vervlogen dagen’, ‘Droomland’, ‘Wat het hart verlangt’ en ‘Is dit dan het
leven?’ Bij de titels alleen al schiet mijn gemoed vol.
Mark
Twain (zie
ook hier) maakt zich over die opstellen vrolijk. ’t Is dezelfde mooischrijverij,
schrijft hij, en hetzelfde gepreek dat hun moeders en grootmoeders ook al
schreven bij eindeschooljaarfeesten. En als bewijs pasticheert hij zo’n opstel
waarin een meisje betoogt dat mooie kleren en danspartijtjes niks als ijdelheid
zijn.
Ik vond dat opstel de mooiste bladzijde uit het
boek. Hoe was het mogelijk dat de Heroica
Bibliotheek dat opstel in zijn geheel had geschrapt?