Corona en privacy

 

       Mijn tweede vaccinatie is al bijna twee weken achter de rug. Voor mij is het coronaverhaal ongeveer afgelopen. En ik zie bij Van Gucht – die de zaken breder bekijkt – hetzelfde gevoel opduiken. In Het Nieuwsblad van gisteren zegt hij: ‘Over anderhalve week worden we als groene zone ingekleurd … het gevolg van de ijverige vaccinatiecampagne … tegen 13 juli onder de kaap van 100 patiënten op intensieve zorg … straks een erg laag sterftecijfer.’
     Het is natuurlijk nooit helemáál afgelopen. ‘Helemaal geen doden meer is fictie,’ zegt Van Gucht nog. ‘Er zijn fragiele mensen van wie het immuunsysteem zo verzwakt is dat ze zelfs met een vaccin het virus niet kunnen afweren … In de herfst en winter gaan we uitbraakjes, misschien zelfs kleinere golven, zien. Dat is onvermijdelijk.’ Ik neem in mijn optimisme aan dat we voor die uitbraakjes en kleinere golfjes de cafés niet hoeven te sluiten, geen afstandsonderwijs hoeven te organiseren, geen avondklok hoeven in te voeren, geen mondkapjes hoeven op te zetten, geen bubbels hoeven te respecteren, en geen Van Ranst op de televisie hoeven te aanhoren. Dat laatste zijn we nu trouwens al enkele weken ontwend. We hebben het overleefd.
     Ik hoop ook dat het coronageruzie zal ophouden – de nijdige discussie tussen de  rekkelijken en de preciezen. Vooral op de sociale media nam die heftige vormen aan. Op het beleidsniveau was dat minder het geval. Ik was blij dat er naast een precieze Vanden Broucke een rekkelijke Jambon stond, maar zo groot zal het verschil tussen die twee zelfs binnenkamers niet geweest zijn. Zo veel verschillende beleidsmogelijkheden waren er niet en de brede bevolking – die ook uit rekkelijken en preciezen bestond – kon zich min of meer wel vinden in de bereikte compromissen.
     Wel hou ik een ongemakkelijk gevoel over aan de hele geschiedenis. Een heleboel erg onschuldige gedragingen werden van de ene dag op de andere verboden, en dus tijdelijk tot misdaad verklaard. Of dat verbieden terecht was, kon je als leek eigenlijk niet weten. Je moest de experten en de politici geloven, en hoewel ik die in dit geval ongeveer geloofde, wil ik van dat geloof ook geen algemene regel maken.
     Ik ben weer een stukje wantrouwiger geworden. Neem de veiligheidscamera’s. Als men vroeger ergens zulke camera’s plaatste dacht ik: wat goed, wij zijn weer wat veiliger. Ik denk dat nog altijd. Moordenaars moeten maar niet moorden, dieven moeten maar niet stelen, en snelheidsduivels moeten de verkeersregels maar volgen. Als ze tijdens hun snode daden gefilmd worden, des te beter.
     Maar met corona had men met die camera’s ook de nieuwe reeks tijdelijke misdaden kunnen opsporen. Men heeft het niet gedaan, maar het had gekund: het filmen van mensen op straat zonder mondkapjes, of van stadsbewoners op een bankje in het park, van stellen die sámen een winkel binnenstapten, en van chauffeurs op weg naar hun tweede verblijf. Dag na dag kregen we op de televisie beelden van jongeren en ouderen die door de politie werden gearresteerd omdat ze – beeld je eens in – op een feestje waren. Er werden voor die deelnames aan feestjes zelfs celstraffen gegeven. In Frankrijk was een van de grootste schandalen de ontdekking dat er – pas op – geheime restaurants bestonden.
     Al die coronaverboden waren uitgevaardigd voor onze bestwil. Ik twijfel daar niet aan. Maar er is zoveel dat men voor onze bestwil kan verbieden: tabak, alcohol, vet en suikerrijk voedsel, slecht gepoetste tanden, hedendaagse muziek. En  voor ’t nut van ’t algemeen kan men nog veel meer verbieden: racistische woorden gebruiken, illegalen in je huis opnemen, ongewenst flirten, hout stoken in de haard, te lang onder de douche staan. ’t Zou geloof ik beter zijn als men die zaken niet verbood. Maar als men het toch doet, zou ik liever hebben dat men voor de handhaving van die verbodsbepalingen geen camera’s  inschakelde, of drones,  vingerafdrukafnames, identiteitscontroles, DNA-tests, telefoontaps, internetsurveillance, huiszoekingen, verklikkers, infiltranten of harde ondervragingen op het politiekantoor.
     Ik begin op mijn oude dag verdorie nog belang te hechten aan privacy. De goedaardige dictatuur van Brave New World begint mij meer angst in te boezemen dan de kwaadaardige van 1984.