De moeizame Vlaamse regeringsformatie

    In Het Nieuwsblad  vraagt Peter Mijlemans zich af waarom Bart De Wever treuzelt met de Vlaamse regeringsformatie. Is het omdat hij eerst ‘het eigen partijhuishouden op orde wil krijgen’? Of wil hij de andere partijen zenuwachtig maken om ze tot meer toegevingen over te halen?
     Mijlemans denkt dat het laatste het geval is. Hij waarschuwt De Wever ervoor om zo’n aanpak niet te ver te drijven, want partijen die bij het opstellen van het regeringsprogramma of bij de samenstelling van de regering te veel moeten toegeven, gaan achteraf uit wraak het regeringswerk ondermijnen. Mijlemans formuleert het met allerlei metaforen, maar daar komt het op neer, geloof ik. Misschien denkt Mijlemans aan het gedrag van Kris Peeters in de vorige regering.
     Het is in elk geval allemaal wáár wat Mijlemans schrijft.
     Maar laten we de zaak wat breder bekijken. Bart heeft de keuze tussen vijf mogelijke Vlaamse regeringen.*

       

              1.    N-VA + VB + ? (Vlaamse coalitie)
      2.     N-VA + CD&V + Open Vld (Zweedse coalitie)
      3.       N-VA + CD&V + SP.A (Slecht-weer coalitie)®** 

             4.       N-VA + Open Vld + SP.A (Bourgondische coalitie)
      5.       N-VA + CD&V + Open Vld + SP.A (Regenboog coalitie)

     Die eerste mogelijkheid is wat moeilijk vanwege dat vraagteken. Sommigen die VB goed gezind zijn, menen dat achter dat vraagteken een echte partij schuil gaat, maar wélke dat is weten zij niet. Er zal wel één partij ‘overstag gaan’, lees ik soms. Misschien. Misschien ook niet. En dan blijft de vraag welke invloed zo’n coalitie met VB zou hebben op de federale formatie.

Laten we de zaak alweer wat breder bekijken. Met welke coalitie kan Bart best zijn doelstellingen bereiken? Onder die doelstellingen treffen we wellicht zaken aan als:

1.       een stabiele meerderheid

2.       min of meer loyale regeringspartners

3.       een ernstige kans om in de federale regering te komen

4.       de realisatie van een gedeelte van zijn partijprogramma

5.       een publieke opinie die in de toekomst  zijn partij gunstig gezind is ***.

  Ik wil Bart, als hij dat op prijs stelt, best een aantal wenken meegeven. Een coalitie met één stem op overschot is voldoende, maar een ruime meerderheid is beter. CD&V is niet erg betrouwbaar, maar Open Vld en SP.A zijn dat ook niet. In de SP.A zitten veel ‘sossen’, maar in andere partijen vind je er ook. Voor Vlaanderen is een Zweedse coalitie iets te rechts, een Slecht-weer coalitie iets te links, een Bourgondische coalitie iets te vrijzinnig, een Regenboog coalitie iets te vermoeiend een een Vlaamse coalitie iets te Vlaams.
     En verder. Een federale regering met N-VA én PS is moeilijk, maar ze is niet onmogelijk. De partij mag haar liberale kiezers niet afstoten door onverantwoorde staatsuitgaven en belastingverhogingen, maar ze mag ook haar sociale kiezers niet verliezen door strikte besparingen. Ze moet elke coalitiegenoot ‘laten scoren’, maar het mag ook niet te veel geld kosten. Meer Vlaamse autonomie dwing je niet af met dreigementen, maar je moet de Walen ook niet te veel hun zin geven. Voor een strikt immigratiebeleid moet je niet op Europa wachten, maar helemaal zónder Europa zal het ook niet gaan. Het onderwijs moet worden hervormd, maar ook zinnige hervormingen zullen op weerstand stuiten van leraren en ouders.    
         Voilà. Dat alles op de weegschaal – zo moeilijk kan dat allemaal niet zijn. En nog eentje om het af te leren. Bart moet met de regeringsformatie niet te lang treuzelen. Maar hij moet zich ook weer niet overhaasten. En als hij nog meer goede raad nodig heeft, weet hij waar hij mij kan vinden. Ik sta aan wal.

* En dan heb ik Groen niet eens meegeteld. Björn Rzoska vindt dat toch ‘één van de winnaars’ van de laatste verkiezingen in de regering zou moeten komen. 

** Geïnspireerd op de weercodes. Geel: gevaarlijk. Oranje: extreem. Rood: alarm.  

*** En minder gunstig gezind tegenover zijn concurrenten binnen en buiten de regering.