Gesubsidieerde poetshulp

     Laatst schreef ik iets over poetshulpen en subsidies*. Wij betalen onze poetshulp met dienstencheques van 9 euro waar de staat nog eens 4 euro bijlegt. Ik leefde dus in de veronderstelling dat wij 70 procent, en de staat 30 procent van het loon van de poetshulp betaalden. Nu lees ik in de krant dat het omgekeerd is en dat de staat eigenlijk 70 procent betaalt. Of misschien preciezer: de poetshulpsector wordt voor 70 procent gesubsidieerd – het lijkt de veeteelt wel. 
     Ik had, nu ik erover nadenk, om te beginnen al de werkbonus en de ‘patronale bijdrage’ in mijn berekening moeten opnemen. En het vakantiegeld. En de eindejaarspremie die ze nu dreigen te verliezen, en waarvoor actie wordt gevoerd.    
     Bij het vernemen van deze nieuwe informatie voel ik mij heen en weer geslingerd tussen twee tegenstrijdige verlangens. Als dogmatisch libertair zou ik liefst hebben dat al die subsidie wordt afgeschaft, maar als financieel opportunist wil ik niet graag  een gelegenheid missen om voor één keer geld van de staat te krijgen. Misschien kan ik beter mijn verlangens er even buiten laten en de zaak sine ira et studio bekijken.
     Ruben Moojman van De Standaard legt het nog eens mooi uit. De poetshulpen zouden meer geld moeten krijgen, en dat geld moet worden gehaald, zoals dat heet, ‘waar het zit’. In dat verband loopt Mooijman niet hoog op met de vakbondsacties tegen ‘de aandeelhouders van de grote poetsbedrijven.’ ‘De vakbonden moeten niet bij de bedrijven zijn,’ schrijft hij. ‘Die hun rendement daalt al jarenlang.’ Hij heeft gelijk.
      Zo’n Issam Benali van ABVV roept dat ‘twee derde van de dienstencheques wél winst maakt.’ Juist hoor, twee derde maakt winst,  zeker waar. En één derde maakt verlies – dit terwijl de anderen een winstmarge realiseren van … 0,5 procent; een omzet van 1.073 miljard en een winst van 5,8 miljoen. Wie voorstelt om daar het geld te halen is een wereldvreemde snoeshaan of een gehaaide populist.
     Als het grote geld niet bij de aandeelhouders zit, waar zit het dan wel? Ook daarover is Mooijman duidelijk. Dat geld zit ‘bij de gebruikers van de dienstencheques’, de tweeverdieners die geen zin hebben om na een dag hard werken ook nog eens hun huis te poetsen. Ook hier heeft Moojman gelijk.
     En dan komt hij als een ware hoofdartikelenschrijver aan de oplossingen toe. ‘Zelden was het verschil tussen linkse en rechtse regeringen duidelijker dan in dit geval. Brussel en Wallonië [links] kiezen de kant van de slechtbetaalde poetshulpen, Vlaanderen [rechts] kiest de kant van de gebruikers.’ De linkse oplossing is om de tweeverdieners meer te laten betalen voor de cheques, de rechtse oplossing is om alles blauw-blauw te laten. Mooijman heeft een voorkeur voor de linkse oplossing.
     Wat links en rechts juist betekent is natuurlijk voor gewone stervelingen een groot geheim, maar hier wordt een tip van de sluier opgelicht. Links regeren betekent nooit dat het geld gehaald wordt bij ‘de bedrijven’, ‘de aandeelhouders’ en ‘het grootkapitaal’. De mensen van links beloven zoiets wel vóór de verkiezingen, maar ze doen iets anders ná de verkiezingen, misschien omdat ze hun idealen verraden, maar waarschijnlijker omdat ze beseffen dat het niet werkt, of zelfs averechts werkt. Links regeren betekent dat het geld gehaald wordt, niet bij het grootkapitaal, maar bij de tweeverdieners en de middenstand.
    Of bekijk het electoraal. De Waalse regering steunt op de linkse as PS-Ecolo. De typische tweeverdienerspartij, de MR, is in de minderheid. Ecolo krijgt weliswaar ook veel stemmen van tweeverdieners, maar die hun stemgedrag is meer beïnvloed door sociaal-culturele en ideologische motieven dan door economische motieven. Ergo: de regering kan de tweeverdieners meer laten betalen voor de cheques, zonder dat PS of Ecolo electoraal worden afgestraft. De Vlaamse regering daarentegen heeft in deze kwestie een rechtse as met N-VA en OpenVld, twee partijen die veel stemmen halen onder de tweeverdieners. Ergo: de regering kan de prijs van de cheques niet verhogen zonder de kiezers van die partijen boos te maken.
     Waar sta ikzelf? Ik heb mij ondertussen wat kunnen bezinnen over mijn tegenstrijdige verlangens en heb beslist om mijn ideologie zwaarder te laten wegen dan mijn financieel opportunisme. Ik gelijk daarin op de Ecolo-kiezer. Doe mij maar de electoraal-linkse oplossing: iets hogere prijs voor de cheques en minder subsidies. De volgende keer, als het over belastingverlaging gaat, ben ik weer electoraal-rechts. En mocht de linkse Marc Reynebeau de huidige subsidiëring van de tweeverdieners omschrijven als een transfer van arm naar rijk, zou ik slim antwoorden dat die subsidiëring natuurlijk ook door die tweeverdieners wordt betaald. 
     And another thing … ‘De overheid,’ schrijft Mooijman, ‘heeft het stelsel van de dienstencheques ooit bedacht om een zwarte sector te witten. In die zin is het een succes.’ Akkoord, in die zin een succes, maar in welke zin precies? Als het de bedoeling was om zwarte inkomens te vervangen door witte inkomens, waar dan belastingen op konden worden geheven, dan is het heel zeker géén succes. Die 5 à 7 procent die men van poetshulpinkomens kan afromen, stelt niets voor vergeleken met de 70 procent subsidies die van de staat naar de sector vloeien.
      Maar ’t is wel mooi uiteraard dat die poetshulpen, sinds ze in het wit werken, nu ook sociale rechten krijgen – weliswaar grotendeels betaald door de staat. Als de gebruikers van de cheques dat allemaal zelf moesten betalen, kwam hen dat te staan op 30 euro per uur. Dan zouden er heel veel tweeverdieners zijn die hun huis zelf poetsen, geloof ik. Bij beurtrol.

 

* Voor andere stukjes over de poetshulpkwestie, zie hier en hier.