Mamdani

Mamdani
     Mijn liberale hart bloedt omdat de hoofdstad van de Vrije Wereld nu een socialistische burgemeester heeft, maar er is niets aan te doen. Hij wil geloof ik groentewinkels die gerund worden door het stadsbestuur, zoals Labour in de jaren 60 cinemazalen wou die gerund werden door de staat. Johan Sanctorum betuigt zijn sympathie voor die ‘atypische outsider die het stoffige democratische partij-establishment opzij zet’ :

Het punt is gewoon dat Amerika wel eens een echte linkse politicus kan gebruiken, die betaalbare huurprijzen, dito openbaar vervoer en kinderopvang belangrijk vindt, in de duurste stad ter wereld. Pak New-York van Wall Street af én van de politieke elites, en geef het terug aan zijn bewoners: ziet iemand een probleem?

       Dat de meestal rechtse rebel hier links uit de hoek komt, verrast mij niet, maar wel dat uitgerekend hij zo’n archetypische fils-à-papa als Mamdani de hemel in prijst. De zoon van een Columbia-professor en een filmregisseuse! Heeft in zijn leven nog nooit gewerkt. Zijn vrouw geeft workshops in keramiekbewerking! In New York! Nou vraag ik je! Voor mij zijn dat allemaal geen bezwaren, ik heb niets tegen professors en filmregisseuses. Maar dat is toch precies het soort ‘elite’, dacht ik, waar Sanctorum zo’n afkeer van heeft.
     Leuk vond ik het stuk van Steven De Foer in De Standaard. Twee weken geleden had hij zich in New York ondergedompeld in de enthousiaste menigte van Mamadani’s campagnemedewerkers. Het leverde een enthousiaste reportage op voor de weekendkrant. Maar de dag na de verkiezingen heeft De Foer de Amerikaanse kranten gelezen, en gemerkt dat niet iedereen even enthousiast is voor de sinterklaaspolitiek. Neem dat plan om metro’s en bussen sneller én gratis te maken. ‘Het ene lijkt moeilijk met het andere te verzoenen’ schrijft De Foer, ‘want sneller openbaar vervoer vraagt extra investering.’
     Ik leer dingen bij. ‘Gezinnen met kinderen geven volgens The New York Times gemiddeld een kwart van hun inkomen uit aan kinderopvang.’ Een kwart, dat moet voor heel New York samen een aardig bedrag zijn. En dat moet allemaal betaald worden door de gezinnen in New York die geen kinderen hebben? Of door de inwoners van New Jersey misschien? Dat die New Yorkers zelf naar New Jersey verhuizen als het daar zoveel beter is.
     En dan die blokkering van de huurprijzen. Veel elitaire New Yorkers profiteren nu al van gereguleerde prijzen waardoor ze niet naar New Jersey moeten verhuizen. Die hele rent control-geschiedenis gaat tegen de economische logica in. Als de huurprijzen hoog zijn, is dat omdat er op de huurmarkt een te grote vraag en een te klein aanbod is. Met de hoge huurprijzen schrik je mensen af die naar New York willen verhuizen, beperk je de vraag, en rem je verdere prijsverhogingen een beetje af. Omgekeerd zijn hoge huurprijzen een reden voor projectontwikkelaars om woningen bij te bouwen, wat het aanbod verhoogt – en uiteindelijk de prijs dan weer drukt.
     Nu, het zal mij allemaal niet te beletten om naar New York te reizen als ik daar zin in heb. Ik heb het ook nooit gelaten om in Oostenrijk te gaan skieën toen het radicaal-rechtse FPÖ in de regering zat, alhoewel mij nu plots te binnen schiet dat ik niet kan skieën. Wat mij wel nog interesseert is de vraag wie die mensen zijn die op Mamdani hebben gestemd? Andere zonen en dochters van professoren en filmregisseuses? Of latino’s die werken in de keukens van de horeca? De twee natuurlijk, maar in welke verhouding? Ik zal het binnen enkele weken eens aan Grok vragen. Tegen dan zal men dat wel hebben uitgerekend.

*Die filmregisseuse is Mira Nair. Ik heb van haar alleen Vanity Fair gezien, en ik vond dat een behoorlijke verfilming van Thackerays klassieker.