Oudejaar op Sunset Boulevard





De vrolijke oudejaarsscène in Sunset Boulevard

     Toen ik drieëntwintig was, toch al behoorlijk oud, had ik nog nooit van de Joods-Oostenrijks-Amerikaanse filmmaker Billy Wilder (1906-2002) gehoord. Ik zag toen Fedora. Ik zag William Holden over een zonnige straat lopen met een klein deukhoedje op zijn hoofd en dacht: wat een aardige film! Wie zou die gemaakt hebben?
    Ik ben toen alle Wilderfilms gaan bekijken, alsof ik een verzameling aan het aanleggen was – een denkbeeldige verzameling dan, want er bestonden nog geen video’s of dvd’s die je in een doos, lade of kast kon opbergen. The Front Page heb ik  in mijn wanhoop zelfs op de Duitse tv bekeken. Walter Matthaus laatste woorden waren, als ik mij niet vergis: ‘Er hat meine Uhr geklaut.’
     Nu is het wat minder geworden, maar in die tijd was ik dus een onvoorwaardelijke bewonderaar van Wilder. Ik leefde zelfs enige tijd in onmin met een vriend omdat die niets van Wilder moest weten. Het bleek achteraf dat hij aan de acteur Gene Wilder dacht, waarna de ruzie weer werd bijgelegd.
    Een van de Wilderfilms –  misschien de mooiste –, Sunset Boulevard, bevat de treurigste Oudejaarsscène die ik ken. Die gaat zo. De berooide scenarioschrijver Joe Gillis – die droomt van een eigen zwembad – logeert in het immens grote huis van de steenrijke maar vergeten filmster Norma Desmond.* Norma droomt ervan haar filmloopbaan weer op te nemen en Joe moet haar daarbij helpen. De diva wordt verliefd op de jonge maar erg mannelijke schrijver, die van zijn kant met een heel klein beetje medelijden en heel veel afschuw tegen de opdringerige oudere vrouw aankijkt. Joe wil eigenlijk weg, maar hij kan niet. Hij heeft geen middelen van bestaan. Norma’s luxueuze huis is zijn gouden kooi.
     Komt Oudejaarsavond. Alles is klaar voor het grote feest. Er is een orkest gehuurd. Joe en Norma zitten ongemakkelijk op de sofa en Joe hoopt dat de andere gasten nu maar zo snel mogelijk arriveren maar … er zijn geen andere gasten. Norma wil tijdens een romantische tête-à-tête haar liefde verklaren. Wanneer Joe begrijpt wat er gebeurt, loopt hij vol walging weg.
     Dan volgt de vrolijkste Oudejaarsscène die ik ken. Joe komt op het appartementje van een vriend aanlopen. Op enkele vierkante meter zijn zestig, zeventig mensen aan het dansen, aan het drinken, aan het roken, aan het lachen. Natuurlijk is er iemand die piano speelt. Joe ontmoet het ideale meisje: girl next door, fris, slim, geestig. Ze heeft wel een vriendje, maar dat is geen Echte Man zoals Joe, meer een Jongen, die het Joe niet al te kwalijk zal nemen als die zijn meisje inpikt. De kijker denkt: alles kan nog goed komen.
    Lieve lezer, moge voor jullie in 2016 alles nog goed komen.

* Een rol van Gloria Swanson (1899-1983). Swanson leefde in een tijd dat je in Hollywood zes keer moest getrouwd zijn om mee te tellen, gelovig kon zijn zonder het boeddhisme aan te hangen en campagne kon voeren voor republikeinse presidentskandidaten zoals Barry Goldwater en Ronald Reagan.


‘Norma Desmond’ in beter tijden: We had faces!