Voor vaccinatie, tegen vaccinatieverplichting*

1.  Ik ben voor vaccins op ongeveer dezelfde manier als ik voor kernenergie ben. Ik ben tegen vaccinatieverplichting op ongeveer dezelfde manier als ik tegen fietshelmverplichting ben.

2.  Als ik, zonder de precieze cijfers te kennen, moet oordelen over werking en bijwerking van vaccins, zou ik zeggen dat er voor vaccinatie van bejaarden per definitie veel sterkere argumenten zijn dan voor die van kinderen. Alleen al de mogelijke bijwerkingen op lange termijn zijn een kwestie die voor kinderen a priori zwaarder doorweegt.

3.  Ondanks alle stemmen die nu pleiten voor verplichte vaccinatie, vertrouw ik erop dat die verplichting er niet komt vanwege ‘wetten die in de weg staan, en praktische bezwaren’.  Dat is voor mij een troostvolle gedachte. Maar ik heb mij de laatste twee jaar al een paar keer ten onrechte getroost.

4.   Politici die voor een verplichting pleiten, vertrouwen er blijkbaar op dat ze zo tegemoet komen aan de wens van de gevaccineerde meerderheid. Maar er moeten toch ook gematigde gevaccineerden bestaan, zoals er gematigde niet-rokers bestaan. Of ben ik nu alweer te optimistisch?

5.   Sinds ik dit schreef, heeft Ipsos België een enquête uitgevoerd bij 1.441 Belgen van 18 jaar of ouder. Daaruit blijkt dat 67 procent voorstander is van verplichte vaccinatie, terwijl we weten dat 87 procent van de +18-jarigen gevaccineerd is. Ik behoor dus tot de twintig procent die wel gevaccineerd is, maar geen voorstander vaccinatieverplichting. Daar kan ik mee leven. Ik heb al tot kleinere minderheden behoord.

6.   De Ipsos-cijfers stijven mij ook in de overtuiging dat vaccinatieverplichting politiek niet haalbaar is.  Bij de jongere bevolking (onder de 35 jaar) is er slechts een minderheid voorstander van verplichting. Ook niet onbelangrijk in ons bestel: onder de Walen is 28 procent uitgesproken tegen verplichting. Partijen die zich profileren op vaccinatieverplichting riskeren daar wellicht stemmen mee te verliezen, en het blijft voor hen een gok of ze dat stemmenverlies aan de andere kant kunnen goedmaken.

7.   Veel vaccinweigeraars worden gedreven door verkeerde inschattingen. Maar dat geldt ook voor veel vaccinverplichters. Velen van hen denken ongetwijfeld dat een grote meerderheid van gevaccineerden ziek dreigt te worden door de schuld van een kleine minderheid ongevaccineerden. Het is natuurlijk juist omgekeerd. In een simulatie van de universiteit van Delft (zie hier) waarin een meerderheid gevaccineerden en een minderheid ongevaccineerden samenkomen op eenzelfde event, zijn het vooral de ongevaccineerden die ziek worden door de aanwezigheid van besmette gevaccineerden. 

8.  Men verwijt vaccinweigeraars dat ze egoïstisch zijn. Alsof mensen die zich wel laten inenten – zoals ik – geen egoïstische motieven heeft. Mijn gezondheid is een héél egoïstisch motief. Nee, als je vaccinweigeraars iets wil verwijten, dan is het hun eigengereide koppigheid. En in een maatschappij waar helemààl geen plaats is voor een beetje eigengereide koppigheid zou ik niet graag leven.

9.   Naast Peter Mijlemans (zie hier) heeft ook Bultinck van Knack zich voor verplichte vaccinatie uitgesproken. Die twee opiniemakers dienen voor mij wel vaker als omgekeerd kompas. Bultinck schrijft dat we kunnen kiezen tussen een vaccinatieverplichting en een totale lockdown. Ik denk eerder dat de winst van vaccinatieverplichting in Vlaanderen vergelijkbaar zou zijn met die van een half uur vervroegde sluitingstijd in de horeca 

10.  Covid heeft voor heel wat paradoxen gezorgd. Maarten Boudry wees erop dat sombere voorspellingen leiden tot strenge maatregelen en strenge maatregelen zorgen ervoor dat de sombere voorspellingen niet uitkomen. Maar er zijn er andere. Zoals de statistische paradox: hoe meer mensen gevaccineerd zijn, hoe groter hun aandeel wordt in de gehospitaliseerden, waardoor vaccinatie hoe langer hoe minder lijkt te werken. Verder heb ik al gewezen op de verplichtingsparadox: hoe groter de vrijwillige vaccinatie, hoe groter de roep om verplichting, terwijl die verplichting juist minder dringend is geworden. 

11.  Zo kan je ook spreken van de boosterparadox. Het pragmatisch argument tegen verplichting is dat vaccinatie niet erg werkzaam (meer) is tegen besmetting of zelfs tegen hospitalisatie en erger. Maar met boosters wordt die werkzaamheid weer groter, en vervalt dat argument tegen verplichting. Maar, omgekeerd, door die grotere werkzaamheid verbeteren de cijfers en vervalt het argument voor de verplichting.

12.  Petra De Sutter (Groen) wil vaccinatie voor iedereen verplichten zodat de voormalige weigeraars niet meer gediscrimineerd zouden worden omdat ze geen pasje hebben. Paul Magnette (PS) wil vaccinatie voor iedereen verplichen zodat zorgverleners niet zouden kunnen worden afgedankt als zij een vaccin weigeren. Die obsessie voor discriminatie (Groen) en vuurvaste benoemingen (PS) is voor mij zo irrationeel en immoreel dat ik niet zou weten hoe ze te weerleggen. Voor mij is dat alsof je eenbenigen wil helpen, bij Petra, door hen hun tweede been af te zagen, en bij Paul, door alle tweebenigen ook een been af te zagen. Hopelijk staat nu niemand op om te zeggen dat vaccineren niet hetzelfde is als een been afzagen.

* Zie ook mijn vorige stukjes daarover hier, hier en hier.