Raoul vs. Siegfried vs. Raoul, en andere kortjes

Raoul vs. Siegfried vs. Raoul
     De PVDA van Raoul Hedebouw heeft een petitie op haar website waarin geëist wordt dat ‘graaier’ Siegfried Bracke onmiddellijk een bepaalde vergoeding terugstort die hij als Kamervoorzitter ontvangen heeft. Bracke daagt nu de PVDA voor de rechter om de partij te verplichten de petitie stop te zetten. Hij vindt de petitie ‘een geheel onjuiste, spottende, opruiende en vooral ook tot haat aanzettende campagne.’ Ik denk dat hij hij gelijk heeft.
     Wel vind ik dat het tot het recht op vrije meningsuiting behoort om ‘geheel onjuiste, spottende, opruiende en tot haat aanzettende campagnes te voeren.’ Misschien mag het niet van de wet, maar dan moet de wet worden aangepast. Raoul mag Siegfried een graaier noemen – en PVDA noemt alle grootverdieners ‘graaiers’ –  en ik mag Raoul een vlegel noemen, een ploert, een schreeuwlelijk en een onverbeterlijke stalinist.

Siegfried vs. Het Nieuwsblad
     Bracke daagt ook Het Nieuwsblad voor de rechter vanwege haar reclamecampagne waarin Bracke wordt voorgesteld als een corrupte politicus die met de vingers ‘in de kassa’ zit. Ik heb in een vorig stukje al geschreven wat ik van die smeerlapperij van Het Nieuwsblad vind. Het is laster en eerroof, omdat het een ongefundeerde bewering is, eigenlijk een leugen, en de reputatie van Bracke beschadigt.  
     Moet zoiets bij wet verboden zijn? Daar heb ik niet meteen een antwoord op. Volgens de wet mag Bracke de hoofdredactrice van Het Nieuwsblad niet uitdagen tot een duel op sabel of pistool. Waat moet hij dan wel doen? Is naar de rechtbank stappen een goede tweede keuze? Eigenlijk vind ik dat de deontologische raad voor Journalistiek – of misschien voor Reclame – zoiets zou moeten behandelen.

De koning, prostituee A en prostituee B
     Veronderstel dat de koning of de eerste minister een seksuele relatie heeft met een prostituee. Mogen de kranten dat schrijven? Deontologisch niet, maar juridisch vind ik dat zoiets moet vallen onder het recht op vrije meningsuiting. Maar dan rijst er een andere vraag: als de kranten over zo’n relatie foutieve informatie verspreiden, wordt dat nog altijd beschermd door het recht op vrije meningsuiting? Dat wordt moeilijk.
      Leopold II stond erom bekend dat hij seksuele relaties had met courtisanes, demi-mondaines of hoe je die luxe-prostituees ook wil noemen. De socialistische pers schreef daar uitgebreid over. Soms was hun informatie juist, maar soms was hun informatie fout, en schreven ze dat de koning met prostituee A was gezien, terwijl het in werkelijkheid met prostituee B was geweest. Dat was in die tijd natuurlijk majesteitsschennis. Maar was het wettelijk gezien ook laster en eerroof?  Ook als er echt zo’n relatie was geweest? Of als de vergissing enkel de naam van de prostituee betrof? Ik meen mij te herinneren dat die kranten slechts uitzonderlijk vervolgd werden. 

Vrije uiting van wat?
     Vrije meningsuiting is de slechts mogelijke benaming voor dat zo belangrijke recht. Het verwarrende woord is ‘mening’. Als leraar had ik de grootste moeite om mijn leerlingen het verschil tussen ‘feit’ en ‘mening’ uit te leggen, vooral ook omdat ik dat zelf niet goed begreep. In discussies op FB leerde ik snel de basisregel: ‘wat ik beweer zijn feiten, wat u beweert is een mening.’ Soms werden feiten zelfs ‘objectieve feiten’ genoemd. Ook wordt er gezegd dat ‘u recht hebt op uw eigen mening maar niet op uw eigen feiten.’ Of dat iets wat u zegt geen mening is, maar iets anders. ‘Een leugen is geen mening.’ ‘Een belediging is geen mening.’  ‘Haat is geen mening.’ En uiteraard: ‘Racisme is geen mening maar een misdaad.’ Ja, zo kennen we er nog een paar. ‘Communisme is geen mening maar landsverraad. Leve McCarthy!’
     Hoeveel beter is dat in het Engels en het Frans geregeld: freedom of speech, liberté d’expression. In het Nederlands kun je wel zeggen ‘vrijheid van expressie’ of ‘uitingsvrijheid’, maar heel goed ligt dat toch niet in de mond. Het beste lijkt mij nog te spreken van ‘het vrije woord’, als dat grammaticaal enigszins mogelijk is in de zin. 

Vrije meningsuiting … euh … Het vrije woord (2)
    Het vrije woord veronderstelt dat we ons even achter de sluier der ontwetendheid plaatsen. We weten niet wie wat zegt. Iedereen zou in gelijk land luidop mogen zeggen dat de verkiezingen oneerlijk verlopen zijn. Pas daarna nemen we de sluier weg en zien we wie het gezegd heeft: Michael Moore, Donald Trump of een moedige dissident in Rusland of Turkije.

Oude witte mannen
    Op een FB-draad antwoordde L.E. op een vorige reactie snedig als volgt: ‘Cynisme is één van coping strategieën van oude witte mannen die – terecht – aanvoelen dat ze hun privileges aan het verliezen zijn.’ Aan het verliezen zijn, het proces is dus nog bezig. Ik vraag mij af welke privileges ik nu al verloren ben, want ik ben wit, oud en soms wat cynisch. En welke privileges ik nog zal verliezen in de tijd die ik nog te leven heb. Zal men mijn pensioen verminderen? Zal men mijn spaarcenten in beslag nemen? Zal ik mijn huis verliezen? Of gaat het meer om culturele privileges? Zal men de boeken die ik graag lees niet meer drukken? Zullen de films die ik graag zie niet meer worden uitgezonden? Zullen er geen senioren-avonden meer georganiseerd worden met charmezangers.

Herverdeling
     Er is ongelijkheid in bezit, in inkomen en in consumptie. De eerste ongelijkheid is het grootst, de laatste is het kleinst. Voor wie de armoede wil oplossen door de ongelijkheid te verminderen, telt eigenlijk alleen de ongelijkheid in consumptie. In laatste instantie moet je geen geld overhevelen – geld kun je niet eten. Een herverdeler moet goederen en diensten van de ene groep naar de andere overhevelen. En dan moet je weten : de 1 % rijksten consumeren heus niet 50 % van de goederen en diensten.
     Je moet natuurlijk ook je productie op afstemmen op die consumptieherverdeling. Er wordt voor de rijkaard geen Lamborghini meer geproduceerd. Met die vrijgekomen middelen produceert man liever 25 kleine Toyota’s, waardoor mensen die nu autoloos door het leven gaan zich een kleine auto kunnen permitteren. Een nadeel is dat de kwaliteit van de Toyota’s iets minder zal zijn, want de kleine auto’s van nu profiteren ook van de ontwikkelingen in de luxe-modellen. Voor de herverdelers is er maar één probleem: er zijn niet zo heel veel Lamborghini’s. En niet-herverdelers zien nog andere problemen. 

Framen
     Framen is heel eenvoudig. Een oud mopje vertelt van een sprint tussen een Amerikaan en een Rus. De Amerikaanse pers schrijft: Amerikaan wint, Rus verliest. De Russische pers schrijft: Rus tweede, Amerikaan voorlaatste.     Niets is makkelijker dan zo’n perspectiefverandering. Een tegenstander van kernenergie: Belgische windmolens op zee produceren al evenveel energie als een kleine kernreactor. Voorstander van kernenergie: Eén kleine kernreactor produceert evenveel energie als alle Belgische windmolens op zee samen.

Griet Vandermassen en de genderidentiteit en Evras
     Uit de stukjes van Vandermassen in De Standaard leer ik altijd iets bij. De ene keer gaat het over de vergissing van Steven Pinker aangaande het ontstaan van muziek, een andere keer over het verschil tussen pedofile aanleg en pedoseksuele praktijken. Dit keer leerde ik iets bij over genderidentiteit. Dat kan volgens Vandermassen erschillende zaken betekenen 

1. Biologisch geslacht
2. Culturele invulling van mannelijkheid of vrouwelijkheid
3. Seksetypische patronen van voorkeuren en gedrag
4. Subjectieve ervaring van jezelf als man, vrouw of geen van beide. 

Aan mijn leerlingen legde ik het woord ‘gender’ uit in de tweede betekenis. 
     Ook citeert Vandermassen uit de Evras-gids die in het Franstalig onderwijs als leidraad wordt meegegeven. De gids heeft per leeftijscategorie iets wat we in het onderwijs ‘eindtermen’ zouden noemen. Voor de leefttijdscategorie 9-12  is een van de eindtermen dat de leerlingen ‘de eigen genderidentiteit in vraag leren stellen en het belang van zelfdeterminatie leren kennen.’ Waarschijnlijk staan er in de Evras-gids ook allerlei verstandige dingen, maar ik heb een wat onredelijke afkeer van die formulering ‘de leerlingen leren …’  die zo typisch is voor het ‘vaardighedenonderwijs.’

`Rare kop
     Knack kopt: Brusselse jongeren over seks: ‘Je mag niet louter masturberen om te masturberen.’ Wat zou de diepere betekenis zijn van die uitspraak? Leggen die jongeren dat uit in het interview? Als ik nu eens wat nieuwsgieriger was.