Reuzegom en andere kortjes

Reuzegom
Advocaat Sven Mary spreekt over Reuzegom als een ‘elitair clubje met een rechts, racistisch kantje’. Rechts? Is het omdat ik mijzelf eerder aan die kant situeer, dat ik die associatie van het Reuzegom-sadisme met een politieke stroming onfatsoenlijk vind? Ik geloof het niet. Elke vorm van politiek misbruik die men van zo’n verschrikkelijke gebeurtenis maakt, stuit mij tegen de borst. Ik heb in de vijf jaar dat ik op Doorbraak publiceer slechts één keer de hoofdredactie lastiggevallen met een klacht. Dat was toen een artikel over de zaak-Sanda Dia in mijn ogen teveel naar politieke commentaar neigde. Ik vond dat in die dramatische omstandigheden ongepast. Het is best mogelijk dat de Reuzegommers uit een milieu komen van CD&V’ers, Open-Vld’ers, N-VA’ers en VB’ers, maar dat heeft met het – weliswaar ongewild – doodfolteren van een ‘schacht’ weinig te maken. 

Reuzegom (2)
Overgangsrituelen zoals studentendopen hebben mij nooit aangesproken. Toen ik ‘jaarverantwoordelijke’ was in de Romaanse, heb ik een doop georganiseerd die zo braaf was dat we de professoren er op konden uitnodigen. Ik zou geweldig opgezien hebben tegen een Reuzegomformule waarbij je eerst extreme pijn en vernederingen moet ondergaan om die dan het jaar daarna zelf toe te brengen aan anderen. Het ene lijkt mij al even erg als het andere. En dat alles met als doel een ‘broederband’ tot stand te brengen die mij ook al niet veel zegt.
Maar als ik mij nu eens wél aangetrokken had gevoeld tot zo’n broederbandbedoening, hoe zou ik mij dan gedragen hebben bij het sadistische ritueel dat eraan voorafgaat? Als haantje-de-voorste? Dat zou mij verwonderen. Als medeplichtige die de andere richting uitkijkt? Dat kan ik niet uitsluiten.

Populisme
Politici moeten doen wat juist is, en niet wat ‘het volk’ zegt. Maar ze moeten altijd goed nadenken of ‘het volk’ niet ergens toevallig gelijk heeft. En dat is iets helemaal anders dan het hautaine ‘luisteren naar het signaal van de kiezer.

Pilot
Als men een televisieserie maakt, begint men meestal met een pilot, een eerste aflevering om uit te testen hoe alles loopt. Als je achteraf zo’n eerste aflevering bekijkt, sta je er versteld van hoeveel materiaal daar al aanwezig is dat later zal worden uitgewerkt. De eerste aflevering van Allo, Allo bevat geloof ik al alle grappen die in de 84 volgende afleveringen zullen worden herhaald. Soms bevat zo’n aflevering ook materiaal waar later niets mee gebeurt. In de pilot van The Marvelous Mrs. Maisel vernemen we dat Midge aan de universiteit Russische literatuur heeft gestudeerd. Daar horen we nooit meer iets over. En gelukkig maar. Ik moet er niet aan denken dat Midge Tolstoj of Dostojevski zou citeren terwijl ze op straat omkijkt naar het leuke hoedje van een voorbijgangster.

Kijkvoer
Sinds Netflix weten we pas echt wat het betekent om naar series te kijken. Er zijn vandaag méér series, er zijn veel goede bij, en je kunt de afleveringen na elkaar bekijken, zonder telkens een week te moeten wachten. Nu pas merken we ook hoeveel gemakkelijker het is om naar een serie te kijken dan naar een film. Bij een serie moet je weliswaar eerst de pilot door, maar dan ken je de personages, de drijfveren, de settings, het genre, de toon, de sfeer en de algemene richting van het verhaal. Je kunt je laten drijven op de stroom. Bij een film daarentegen moet je telkens vanaf nul beginnen. Je moet heel wat investeren om in het verhaal te komen.
Maar series zijn gemakkelijk kijkvoer.

Leesvoer
Laatst las ik een vergelijkbare opmerking over dikke romans en korte verhalen. Dikke romans zijn als series. Je moet wat investeren in de eerste 20-30 bladzijden, en als je de personages mooi genoteerd hebt op een los blaadje, kun je je verder laten meeslepen door het verhaal en er helemaal ‘in opgaan’. Met korte verhalen is dat anders. Dat is meer zoals bij films. Je moet bij elk verhaal weer helemaal opnieuw beginnen.
Maar dikke 19de-eeuwse romans, en hun opvolgers, de hedendaagse bestsellers, dat is gemakkelijk leesvoer. Ze zijn ook zo ontstaan, legde ik elk jaar aan mijn leerlingen uit: als periodiek verschijnende feuilletons, met lekkere clifhangers aan het einde van elke aflevering.

The masked singer
Verdraagzaam zijn is gemakkelijk als het niets kost. De televisie mag van mij de grootste onzin uitzenden, ik kan er mij niet in opwinden want ik moet er niet naar kijken. Andere mensen beleven er wel plezier aan, en dat is voor mij genoeg. Ik heb op die regel maar één uitzondering: The Masked Singer. Ik heb mij het concept laten uitleggen. Ik heb foto’s gezien. Echte foto’s, niet gefotoshopt. Als ik eraan denk, gaat mijn bloed koken. Ik moet niet kijken, dat is waar, maar de gedachte dat het programma bestáát, is voor mij onaanvaardbaar. In elke fatsoenlijke dictatuur zou het verboden zijn. Wat waren de laatste woorden van Mr. Kurtz ook weer?