maandag 15 maart 2021

Antiracistische wiskunde


      Het begon als een mopje van Margaret Thatcher, geloof ik, maar ondertussen bestaat de antiracistische wiskunde echt*. It’s totally a thing, zoals de Amerikanen zeggen. Ik heb het werkboekje ‘Dismantling Racism in Mathematics’ eens doorbladerd, 81 bladzijden, speciaal gemaakt voor wiskunde-leraren en -leraressen, en gesubsidieerd door een stichting van Bill en Melinda Gates. Bij het lezen wordt duidelijk dat veel van de antiracistische wiskunde weinig met antiracisme en en nog minder met wiskunde te maken heeft, maar daarentegen goed aansluit bij de onderwijsvernieuwingen van de laatste zeventig jaar. Want hoe zijn bijvoorbeeld de wiskundevraagstukken uit het vijfde leerjaar geëvolueerd? Zo, ongeveer, als je de karikatuur voor lief wilt nemen:

  • Jan - 1950
    Jan leent een bedrag van 350 000 frank. De afbetalingstermijn is 15 jaar. De interest bedraagt 5,75 procent en wordt na vijf jaar verhoogd tot 6,25 procent. Welk totaalbedrag aan interest en kapitaalaflossing zal Jan uiteindelijk betalen? De interest wordt steeds berekend op het totale bedrag.
    (     / 5 punten)
  • Jan en Katrien - 1965
    Jan en Katrien lenen een bedrag 500 000 frank De afbetalingstermijn is 20 jaar. De interest bedraagt 5 procent. Welk totaalbedrag aan interest zullen Jan en Katrien uiteindelijk betalen?
    (oplossingsmethode:    / 5 punten; uitkomst:      / 5 punten)
  • Steven en Linda - 1980
    Steven en Linda lenen een bedrag van 500 000 frank. De afbetalingstermijn is 20 jaar. De interest bedraagt 5 procent. Geef weer in een Venn-diagram.
  • (Uitkomst:    / 5 punten; attitude:     / 5 punten)
  • John en Cindy - 2005
    John en Cindy lenen een bedrag van € 100 000. De afbetalingstermijn is  20 jaar. De interest bedraagt 5 procent procent. Welk totaalbedrag aan interest zullen John en Cindey uiteindelijk betalen?
         a) 
    € 30
         b) € 100 000
         c)  € 700 000 000 000
    Je mag je rekenmachine gebruiken.
  • Elke en Jelle - 2020
    Elke en Jelle lenen een bedrag van 100 000 euro. De afbetalingstermijn is 10 jaar. De interest bedraagt 10 procent. Welk totaalbedrag aan interest zullen Jelle en Elke uiteindelijk betalen?  Wat denk jij? Formuleer een eigen persoonlijke mening.
    (        / 😃 )     

De antiracistische wiskunde bouwt verder op die pedagogische vooruitgang. Wel brengt ze enkele verfijningen aan, waardoor het cijfermatige nog wat meer op de achtergrond komt, en de sociale realiteit wat meer op de voorgrond.

  • Yassin
    Yassin  gaat een lening aan om een huis te kopen. Vind je het rechtvaardig dat de kappitalistische bank daarvoor interest aanrekent ? Ja / Nee. Vergelijk je antwoord met dat van je buur. Bepaal in onderling overleg hoeveel punten je verdiend hebt.
  • De Yuba-yuba’s
    De Yuba-yuba’s gebruiken in hun cultuur geen ingewikkelde interestberekening zoals onze kappitalistische banken. Dat komt omdat ze in een gemeenschapscultuur leven en elkaar niet uitbuiten. Is deze stelling  Juist / Fout? Je mag je GSM gebruiken.
  • Alika
    Uit protest tegen de moord op George Floyd besluit de afrofeministe Alika de lening voor haar huis niet verder af te betalen. De neokolonialistische bank dreigt ermee het huis van Alika in beslag te nemen.  Bespreek met de klas welke acties je hiertegen kunt ondernemen.

          Al die voorbeelden zijn verzonnen. Wie echte voorbeelden wil kan best het bovengenoemde werkboekje eens doorbladeren. Ook daar staat af en toe wel iets om te lachen in.


* Er bestaat trouwens ook zoiets als feministische gletsjerkunde. Echt. Daar schreef ik hier een stukje over. 

6 opmerkingen:

  1. Ik zou uw voorbeelden om te lachen vinden, als ik vanmorgen niet zou hebben geluisterd naar het radiojournaal. Daar kwam de uitspraak van een jongen of meisje (M/V/?) aan bod die door ons nieuwe wiskunde onderwijs werd gevormd (of dat van een ander Europees land), en het, na nog moeilijkere studies, het had geschopt tot in Het Europees Geneesmiddelenagentschap. De ijverige onderzoeker, die nu vast al jongvolwassen moet zijn, werd gevraagd onderzoek te verrichten naar één van de Corona-vaccins. Dat van AstraZeneca. En wat heeft onze flinke jongen gevonden? Wel, het vaccin heeft géén bijwerkingen, want het is niet bewezen dat het bijwerkingen heeft!!
    Ik hoop dat deze onderzoeker een bank vooruit mag in het Agentschap. De volgende studie mag hij/zij/het dan voeren, niet naar de bijwerkingen, maar naar de werkzaamheid van een geneesmiddel. Om dan tot de briljante conclusie te komen: er is geen bewijs dat het niet werkt, dus het werkt!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. De interpretatie van 'niet bewezen dat niet' is iets wat kan aangeleerd worden in de wiskunde les. Je moet dan in klasgesprekken gevoeligheid aanleren welke conclusie in welk geval gewenst is.

      Verwijderen
  2. kappitalistische met 2 k's? Is dit ook anti-racistisch bedoeld?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik zie maar 1 k in kapitalistische

      Verwijderen
    2. In mijn versie staan er 2:
      Yassin
      Yassin gaat een lening aan om een huis te kopen. Vind je het rechtvaardig dat de kappitalistische bank daarvoor interest aanrekent ? Ja / Nee. Vergelijk je antwoord met dat van je buur.

      Verwijderen
    3. Dat was een flauw mopje. Ofwel kan die leraar niet goed spellen, ofwel probeert hij met een progressieve spelling de moeilijkheid van de 'banaan-woorden' te omzeilen. In de jaren 70 schreven sommigen 'kapitalisties', maar aangezien die mode al lang verdwenen is, gebruikte ik dus die dubbele p.

      Verwijderen