Hendrik Vos schreef in De Standaard (28/11) een column over ‘het sluipende gif van radicaal-rechts’, en in een poging om grappig te zijn en Marx na te bootsen*, heb ik hierboven de titel omgedraaid, niet precies omgedraaid, maar de lezer weet wat ik bedoel. Ik heb vroeger Vos eens een ‘ironisch-liberaal’ genoemd**, nadat ik hem had horen spreken in Oostende. Ik bedoelde natuurlijk linksliberaal. Het meeste van wat ik sindsdien van hem gelezen heb, bevestigt mij in mijn toenmalige mening. Dat geldt ook voor zijn laatste column waarin Vos zich opwindt over de verkiezingsoverwinning van Wilders.
Links-liberaal, akkoord, maar wat moet ik beginnen met de volgende passus:? ‘Bij radicaal-rechtse regeringsdeelname doet zich iets anders voor dat veel zorgwekkender is … Die partijen halen met de voorhamer uit naar de samenleving … die als constructie behoorlijk goed in elkaar zit … Als de onderkant van de samenleving het hoofd amper boven water houdt, terwijl er bovenaan champagne wordt gedronken, dat staat de constructie niet stabiel.’
Waar komt die radicaal-linkse agitproptaal over de champagne plots vandaan?
Het zit zo. Een links-liberaal zoals Vos en een rechts-liberaal zoals ik, vinden allebei dat onze maatschappelijke constructie, ‘behoorlijk goed in elkaar zit’. En om Vos nog wat verder te citeren hebben wij ‘dankzij die constructie meer vrijheid, veiligheid, welvaart en levenskwaliteit dan mensen op de meeste andere plekken op de wereld.’ Maar als dat zo is, hoe verklaren wij, links- en rechtsliberalen, het onmiskenbare ‘maatschappelijk onbehagen’ waar het rechts-populisme uit voorkomt?
Een rechtsliberaal gaat dan, naast in zijn eigen liberale receptenboeken, ook eens loeren in dat van de conservatieven. De links-liberaal loert daarentegen in het sociaaldemocratisch receptenboek. Maar het probleem is dat sociaaldemocratisch receptenboek al zo lang in de breedte en de diepte wordt toegepast. Dan maar het radicaal-linkse receptenboek***. Een van de meest gelijke landen als België moet nog véél gelijker worden. Eerlijke verdeling van de champagne onder het proletariaat!
En in een moeite door moet radicaal-rechts worden voorgesteld als de grote tegenstander van de sociale gelijkheid. ‘Ongelijkheid leidt tot onbehagen,’ schrijft Vos. ‘Radicaal-rechts wil niet de gaten in de maatschappij dichten, maar er voor hele groepen de bodem uitkletsen. Hun leiders willen de samenleving uiteenranselen …****’ Terwijl het ondertussen duidelijk is dat de radicaal-rechtse partijen op sociaal-economisch gebied zich amper van het centrum onderscheiden.
* Over de ‘omkering’ als grap, zie mijn stukje hier.
** Liberaal-ironisch, zie mijn stukje hier.
*** Dat radicaal-links zelf in het radicaal-linkse receptenboek kijkt, is natuurlijk niet meer dan normaal. Voorbeeld: het stuk van Dominique Willaert (DS, 27/11), dat ik overigens hier en daar beter vindt dan dat van Vos.
**** Het lijkt mij tekenend dat Vos geen voorbeelden geef van radicaal-rechtse regeringsdeelname die tot een opvallende sociale afbraak leidt, terwijl hij toch enkele alinea's aan Meloni wijdt. Een geschoolde PVDA-militant zou die voorbeelden wel vinden, geloof ik, maar die zou die ook vinden in gelijk welk land, ook een met een homogene sociaaldemocratische regering.
BeantwoordenVerwijderenVos schrijft dat radicaal rechts de gaten in de maatschappij niet wil dichten en de bodem eruit slaan en de maatschappij uiteenranselen. Volgens mij doet hij daarmee de waarheid geweld aan. Partijen zoals de PVV en VB willen helemaal de bodem niet uit de maatschappij kloppen. Hun voornaamste bekommernis bestaat erin dat deze maatschappij te snel grondig aan het veranderen is door de snelle en grootschalige instroom van mensen met een achtergrond die zeer verschilt van wat we gewoon zijn, om het eenvoudig te stellen. De visie van die partijen is dat die instroom de bodem uit onze maatschappij zal slaan. Daarom bepleiten ze een volledige stopzetting of zeer grote beperking van die instroom. Of dat gaat lukken, laat ik in het midden. I
Ik heb altijd het gevoel dat deze partijen een soort nostalgie cultiveren naar de maatschappij zoals ze was in de jaren vijftig-zestig van vorige eeuw. Een wereld waar allochtonen nog “gastarbeiders” waren en waarin een traditionele levenswijze domineerde. Ergens begrijp ik dat wel, het was allemaal overzichtelijker, strenger en eenvoudiger. Maar terugkeren naar het verleden…de meeste mensen willen dat niet echt.
Groetjes, Ma
Ik bedoel: Groetjes, Marcus.
VerwijderenIk snap niet goed dat die slecht gekamde man een liberaal genoemd wordt. Hij klaagt toch voortdurend ongelijkheid aan terwijl ongelijkheid voor een liberaal toch een natuurlijk gegeven is
BeantwoordenVerwijderen. Zelfs voor een links-liberaal die "equality of opportunity kan bepleiten maar nooit "equality of outcome". Tis waar dat ongelijkheid onbehagen verwekt, jaloersheid is nu éénmaal des mensen. Maar gelijkheid doodt creativiteit, initiatief en veroorzaakt vooral apathie. Veel erger toch?
Ik gebruikte het woord links-liberaal in heel brede zin, maar u hebt gelijk dat het zelfs dan blijkbaar niet past bij Vos. Ik volg hem niet op de voet en had hem verkeerd ingeschat op die voordracht in Oostende. Als ik hem in dit stukje nog links-liberaal noem, is het eerder als adept van de liberale democratie, zoals iedereen buiten de extremen, en verder leunend naar links, en als hij wat opgewonden raakt blijkbaar neigend naar extreem-links.
Verwijderen