Bedenkingen bij het Belgicistisch Manifest

     De Standaard publiceerde op haar opinie-pagina een manifest van een reeks min of meer Bekende Vlamingen die, naar het manifest te oordelen, liever min of meer Bekende Belgen zouden zijn. Het is een manifest tegen het Vlaams nationalisme.
     De tekst bestaat vooral uit gekleurde taal (‘afbraakdiscours’), geloofspunten (‘we geloven’), vrome wensen (‘constructieve loyale samenwerking’, ‘inspirerende projecten’) en  clichés (‘de speeltijd is voorbij’, ‘een veerkrachtige Belgische samenleving’, ‘samenwerking in plaats van polarisatie’).  Zoiets moet leiden tot het soort wolligheid dat bij dergelijke teksten gebruikelijk is, en die zich aan een rationele discussie onttrekt. Je moet de tekst twee keer lezen voor je beseft dat er ook argumenten worden gebruikt, maar door plaatsgebrek worden die argumenten niet uitgewerkt. De argumenten zijn de volgende.

1. Vlaamse onafhankelijkheid is onmogelijk (een ‘mythe’)
2. Het Vlaamse nationalisme is een vorm van populisme
3. Voortdurend communautair gesteggel werkt verlammend - we moeten stoppen met elk probleem communautair te kaderen
4. België is een Siamese tweeling (wellicht een verwijzing naar Brussel)
5. De culturele kloof tussen Vlaanderen en Wallonië is niet onoverbrugbaar
6. Er bestaat tussen de gemeenschappen wel een verschil in visie op het sociaal-economisch beleid, maar ook over die kwesties overheerst de consensus
7. België is zo slecht nog niet, met onze goede sociale zekerheid
8. Hoe groter de bevolkingsgroep die de sociale zekerheid schraagt, hoe sterker het stelsel
9. Vlaanderen geniet van een financiële stroom vanuit Brussel en Wallonië die de vergrijzingskosten dekt
10. België heeft een zwaardere stem in Europa dan een zelfstandig Vlaanderen ooit zou kunnen hebben*
11. Confederalistische en separatistische stromingen ondermijnen het federale België
12. In een onafhankelijk Vlaanderen zouden de gebraden duiven ons niet in de mond vliegen. 

   Ik zal hier niet uitgebreid ingaan op die argumenten. Dat moeten mijn Vlaams-nationalistische vrienden zelf maar doen. De lezer zal mij echter niet kwalijk nemen als ik opmerk dat argument (12) – gebraden duiven – ongetwijfeld juist is, en dat argument (11) – ondermijning van België – ook juist is, én bovendien tautologisch. Argument (3) – communautair gesteggel – is, zoals men zegt, een mes dat aan twee kanten snijdt.  Je kunt het gemakkelijk omkeren om confederalisme of separatisme te verdedigen. Het argument (9) – financiële stroom naar Vlaanderen – bewijst dan weer dat je niet élk argument met succes kunt omkeren. 
     Wat argument (8) – schragen van sociale zekerheid – betreft: dat bevat een kern van waarheid. Een sociale zekerheid zal beter functioneren als een bepaalde schaalgrootte wordt bereikt, maar dat een schaal van 10 miljoen automatisch beter is dan een schaal van 5 miljoen, dat kan ik moeilijk geloven. Ik hoor de Luxemburgers ook niet klagen over hun sociale zekerheid.
     Eén kwestie wordt in het manifest niet aangeraakt. Dat is de vraag: wat willen de Walen? Een van die Walen is PS-man Marc Uyttendaele, de man van Laurette Onckelinx, die ooit aan De Standaard verklaarde:  ‘De sociale zekerheid is dé meerwaarde van het federale België voor de Franstaligen … Geen enkele Franstalige politicus gaat beslissingen nemen die zijn kiezers minder comfortabel laten leven … Als de sociale zekerheid springt, en ze kan springen, moet je niet verwachten dat er nog één Franstalige [toelaat] dat anderen iets te zeggen hebben over zijn eigen toekomst.’**
      Het is geloof ik best mogelijk dat er naast Uyttendaele nog enkele andere Walen zijn die uitsluitend om de centen Belgicistisch zijn. Mochten ze met velen zijn, dan is het niet zo best gesteld met ‘het inspirerende project voor de toekomst van ons land’. Dan zijn er twee mogelijkheden: ofwel probeert Vlaanderen de miljardenstroom naar Wallonië te stoppen en haken de Walen af, ofwel keert de miljardenstroom zich door de vergrijzing in de andere richting – zie argument 9 – en dan haken de Walen ook af.
     Een woord nog over de ondertekenaars. Het manifest houdt een stemadvies in, namelijk om niet te stemmen voor N-VA of Vlaams Belang (‘Een stem voor een Vlaams-nationalistische partij is de facto een stem etc …’). Dan is het begrijpelijk dat politici van andere partijen die oproep ondertekenen. Ik zag heel wat ondertekenaars van CD&V, Vooruit, Groen en Open-Vld. Ik stel voor dat ze de stemmen die ze met hun manifest van de Vlaams-nationalisten afsnoepen, eerlijk onder elkaar verdelen. Verder heb ik er geen bezwaar tegen dat cultuurdragers, academici en vakbondsleidders een politiek manifest ondertekenen. Dat de voorzitter van het Humanistisch Verbond mee ondertekent, vind ik dan weer bedenkelijk. Er moeten onder de Vlaams-nationalisten heel wat humanisten aanwezig zijn die zich door die opstelling uitgesloten voelen van een familie waar ze graag toe zouden behoren. 

 

*Als bedoeld wordt dat sommige Vlaamse politici minder kans zouden maken op een Europese carrière, is dat geen slecht argument. Anderen zouden misschien meer kans maken.
 ** Zie ook mijn stukje hier, dat een link bevat naar het interview in De Standaard.