Enkele films

Das Lehrerzimmer (2023)
     Met Das Lehrerzimmer heb ik nu ongeveer alle grote films van vorig jaar gezien. Mijn vrouw vond de film mooi maar deprimerend, ik vond dat het met dat deprimerende best meeviel. Duitsland is Vlaanderen niet, maar het beeld dat de film geeft van het onderwijs, leek mij redelijk waarheidsgetrouw. De meeste leerlingen, leraren en ouders zijn van goede wil. De directrice is een verstandige vrouw. Er zijn ook enkele akelige mensen die met de school te maken hebben: de ettertjes van de schoolkrant, een of twee ouders die het beter weten, een jaloerse collega, niks om je zorgen over te maken. En dan is er één kreng, maar dat wordt snel ontmaskerd. Zo hoort het, want als de ontmaskering op zich laat wachten krijg je melodrama. Helaas kan het kreng ook na haar ontmaskering nog voor problemen zorgen.
       De lerares die de problemen op haar bord krijgt, Carla Nowak, is ontzettend aardig. Ze heeft misschien een teveel aan empathie en een tekort aan weloverwogen principes, maar dat maakt geen verschil voor de afloop van het verhaal.  Er is een conflict onstaan dat maar op één manier kan worden opgelost: er moet een leerling van school worden gestuurd, ook al treft die jongen in zekere zin geen schuld. Carla kan zich daar moeilijk bij neerleggen, maar eigenlijk is zo’n concilium abeundi nu ook weer geen tragedie. Mijn twee broers zijn ook van school gestuurd, en bij mij heeft het maar een haar gescheeld. In Das Lehrerzimmer is het bovendien een beslissing die Carla niet eens zelf moet nemen. In de films van Asghar Farhadi (A Separation, The Saleman, A Hero) komen de protagonisten voor ándere dilemma’s te staan, en wat ze ook kiezen, ze zijn de pineut. Die films vind ik deprimerend en uitzichtloos. Maar mooi natuurlijk.

Kiss the Girls (1997)
     Al na vijf minuten twijfelde ik of ik die flauwe thriller wel uit zou kijken. Morgan Freeman speelt de rol van forensisch pyscholoog Alex Cross. Alex Cross ... ik had die naam al eerder gehoord, maar waar? Toen ik het opzocht bleek Alex Cross een held te zijn zoals James Bond of D’Artagnan, die in meerdere films en boeken meespeelt. Morgan Freeman speelde hem ook in Along Came A Spider (2001). In mijn herinnering was dat een betere thriller dan Kiss the Girls, maar de bekende filmcriticus Roger Ebert dacht daar anders over.

A Family Affair (2024)
     Bijna alle hedendaagse romantische komedies zijn te traag en missen de juiste combinatie van naïviteit en cynisme. Leuk in deze prent is de naïeve karikatuur van de egotrippende filmster (Zac Efron) die in de loop van de film tot inkeer komt. Zo’n ongeloofwaardige wending ten goede kan ik in een romcom best smaken. Het meest opvallende in de film was echter Nicole Kidman. De vrouw is 57 en heeft het gezicht van een meisje van 16. Wat is daarmee gebeurd? Dat is toch niet dezelfde actrice als in Eyes Wide Shut (1999)? 

Fancy Dance (2023)
     Een eenvoudige intrige die zich afspeelt in het milieu van de Native Americans. Conflicten tussen goedmenende mensen. Lily Gladstone heeft een gezicht waar je wel moet naar kijken. Eén scène speelt zich af in een trailer waar ongure arbeiders van een boorbedrijf logeren. Ik heb in een andere film een heel vergelijkbare scène gezien, maar ik weet niet meer welke film dat was. 

Licorice Pizza (2021)
     De film is grappig, slim en goed geacteerd, en het is de tweede keer dat ik hem zie. Ik herinnerde mij van de eerste keer, twee jaar geleden, alleen de scène waarin Sean Penn op een brommer rijdt. Wat ik ook doe, ik word nooit een echte fan van Paul Thomas Anderson. 

Drive-away Dols (2023)
      Ethan Coen pasticheert en parodieert Tarantino. Coen én Tarantino, ik zou de film zo opnieuw bekijken.

Dream Scenario (2023)
     Nicolas Cage als loser. Voor één keer, zijn de droomscènes het leukste onderdeel van een film. Ik vrees dat een en ander als maatschappijkritiek is bedoeld.

Brideshead Revisited (2008)
      De film van 2008 voelt niet als een korte samenvatting aan, maar als een volwaardig verhaal. Oxford, Brideshead, Venetië, Marokko, de stoomboot op de oceaan, alles komt aan bod. Charles Ryder wordt een ‘agnost’ genoemd, en hij verbetert dat zelf in ‘atheïst’. In het boek gebeurt het tegenovergestelde.
     Door de film heb ik opnieuw de oude reeks van 1981 met Jeremy Irons bekeken. Het is vooral de ontknoping die in de reeks oneindig veel genuanceerder wordt uitgewerkt. In de film van 2008 is het bijna antireligieuze propaganda.  

Hunger (2023)
      Een film waarin gastronomie als aanzet tot sociale kritiek wordt gebruikt, maar het verhaal is vriendelijker dan wat we in The Menu (2022) te zien kregen.  Het eerste half uur is slechte soap, waarbij de klassieke huiskamer vervangen is door het gelukkig wat interessantere interieur van een volks noedelrestaurant in Bangkok. Daarna komt het verhaal goed op gang. Je raadt ongeveer hoe het zal aflopen, maar je vraagt je angstig af of de film wel de juiste toon zal treffen bij zo’n voorspelbaar einde. Dat houdt de spanning erin. 

Babylon (2022)
      Voor een film moet je in de juiste stemming zijn. Ik had Babylon al eerder gezien, en vond hem toen goed, maar niet geweldig. Van mijn zoon moest ik eens opnieuw kijken. Dat hielp, want nu vind ik hem geweldig. De orgie waarmee de film begint vond ik de eerste keer opzichtig en vulgair, nu vond ik ze groots en meeslepend.

The Long Good Friday (2008)
     Bob Hoskins is een eerlijke gangster …  Ik had pas bij de scène in het slachthuis door dat ik de film al eerder had gezien. Wel kon ik de afloop raden. Ik weet niet of dat kwam omdat ik de toon van de film juist las, dan wel of de film zich toch ergens in mij achtergrondgeheugen had genesteld.

A Most Violent Year (2014) 
    Dat gewelddadige jaar is 1981. Een ambitieuze zakenman uit New-York probeert eerlijk te blijven in de corrupte omgeving van de brandstofdistributie. Zijn vrouw wordt gespeeld door Jessica Chastain, wat mij bij het kiezen van een film altijd een duwtje in de rug heeft. De toon van de film verraadt niets van de afloop. Het kan twee richtingen uitgaan. Ik ben ondertussen vergeten welke richting het geworden is.

The Zone of Interest (2023)
     Nog een van de grote films van vorig jaar. In een commentaar las ik dat de film met een ‘contrast’ werkt tussen de niet-getoonde gruwelijkheden van het uitroeiingskamp en de ‘paradijselijke sfeer’ waarin het gezin van de kampcommandant  leeft. Maar die sfeer is helemáál niet paradijselijk. Alles wordt zo lelijk mogelijk voorgesteld: de slaapkamer, de tuin, het verjaardagsfeest.
     Men spreekt vaak, in navolging van Hannah Arendt, van de ‘banaliteit van het kwaad’. Maar banaliteit is zelf een vorm van kwaad. Het is tot op zekere hoogte een kwaad dat je zelf kiest. De mensen ín het kamp leven in een hel waar ze met geweld werden ingetrapt, de mensen náást het kamp leven in de zelfgekozen hel van Sartre waar het smakeloze interieur en de onbenullige conversaties op de duur de ergste foltering uitmaken.
     Het is moeilijk om te geloven dat de mooie, levendige, intelligente, ambitieuze Sandra Hüller van Anatomie d’une chute (2023) dezelfde actrice is die de oerlelijke, oersaaie, oerdomme en oerslechte Hedwig Höss gestalte geeft.

Shirley (2024)
     Over de zwarte activiste Shirley Chisholm die in 1972 een poging deed om mee te doen aan de presidentsverkiezingen. Chisholm was een buitenbeentje onder de activisten. Ze was bijvoorbeeld principieel tegen de praktijk van ‘bussing’, waarbij blanke kinderen verplicht naar zwarte scholen, en zwarte kinderen verplicht naar blanke scholen worden gestuurd – per bus – om de integratie te bevorderen. Ze was hoogstens bereid om zo’n inbreuk op de individuele vrijheid als tijdelijke maatregel te tolereren, op pragmatische gronden. My kind of woman.

Ferrari (2023)
     Weinig beelden van racende auto’s. Pas halverwege de film had ik door dat Enzo Ferrari gespeeld werd door Adam Driver. Penélope Cruz had ik wel meteen herkend.
     Zoals ik nooit een echte fan van P.T. Anderson zal worden, zal ik dat ook nooit worden van Michael Mann. Maar ’t is een stilist hoor, daar hebben zijn fans gelijk in. Mijn vrouw en ik hebben met plezier naar zijn recente Tokyo Vice-serie gekeken.