Een leider van het extreemrechtse AfD – Alternative für Deutschland – heeft in de Italiaanse pers iets gezegd over de SS - de Schutzstaffel van Hitler. “Een lid van de SS was niet automatisch een crimineel. Onder de 900.000 SS-mannen waren er ook veel boeren. Er was zeker een hoog percentage criminelen bij, maar dat geldt niet voor iedereen.” Zo’n uitspraak wordt onmiddellijk van alle mogelijke zijden veroordeeld, ook bijvoorbeeld door het Rassemblement National van Marine Le Pen.
Ik kom dan in gewetensnood, want ik ben geneigd om uitspraken apart en op hun merites te beoordelen. En dan heeft die AfD-er ongetwijfeld gelijk, al is hij bewust dubbelzinnig als hij er de herkomst van de leden (‘ook veel boeren’) bij betrekt. Maar op zich genomen: natuurlijk was niet elke SS-er een crimineel.
Toch moet je, als je met alle geweld zoiets wil zeggen, er eigenlijk een aantal dingen aan toevoegen. Bijvoorbeeld: ‘De SS was in zijn geheel een criminele organisatie.’ ‘De SS had een criminele ideologie.’ ‘De SS was verantwoordelijk voor het criminele systeem van concentratiekampen.’ ‘De SS-soldaten vochten in een criminele oorlog en velen van hebben oorlogsmisdaden begaan.’ Als je dat er niet bij zegt, is het alsof je het ontkent, of ten onrechte nuanceert, in de hoop sympathie te winnen bij nazi-nostalgici.
Ik weet het: je moet als algemene regel iemand beoordelen op wat hij zegt, en niet op de tienduizenden dingen die hij niet gezegd heeft. Je moet altijd oppassen voor whataboutery. Maar er is een grijze zone waar de regels iets subtieler zijn. Misschien bestaat de uitzondering hierin dat je een op zich juiste uitspraak moet vervolledigen als je weet dat ze in een bepaalde context met grote zekerheid tot een verkeerde interpretatie leidt, en dat niet alleen bij kwaadwilligen. Als je het niet doet, laad je de verdenking op je dat je niet wil vervolledigen.
zondag 26 mei 2024
AfD en SS
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Citaat: "Toch moet je, als je met alle geweld zoiets wil zeggen, er eigenlijk een aantal dingen aan toevoegen."
BeantwoordenVerwijderenHet hoofdprobleem met de vermelde uitspraak is: waarom spreekt een actief politicus die meedoet aan verkiezingen in 2024 zich uit over de SS? De SS gaat meer dan 80 jaar terug in de tijd, en is geen relevant thema in het huidige politieke gebeuren. Als een politicus daar toch over spreekt duidt dat erop dat hij/zij daar belang aan hecht in de huidige context, en dat wekt verwondering en - terecht - achterdocht. Als zo'n persoon zich om één of andere reden ertoe laat brengen over de SS te beginnen, dan is uw benadering de juiste.
Aan de andere kant is dit wel een interessant academisch onderwerp, waarom heeft de Nazi samenleving zich zo kunnen ontwikkelen, wie deed mee en omwille van welke redenen en wat hebben deze mensen gedaan. Ik veronderstel dat dit soort analyses al meermaals gemaakt zijn.
Dat men dit soort politici en/of partij die zich al meermaals in "die richting" hebben geuit, uit samenwerkingverbanden zet is terecht. De grondsteen van de vrije samenleving is de vrije democratie, en m.i. zou trouw aan de vrije democratie van alle partijen kunnen geëist worden. Communisten en fascisten zouden uit de boot vallen - terecht.