Hoe rijker thuistaal, hoe beter 't Nederlands

Meuleman (Groen): Hoe rijker thuistaal, hoe beter 't Nederlands
Hendrik V: The fewer men, the greater share of honor

     Laatst had ik weer een discussie. Een vriendin beweerde dat er in ons onderwijs meer ruimte moest komen voor de thuistaal van Marokkaanse, Turkse of Poolse kinderen. Die hebben het in ons onderwijs moeilijk omdat ze tegelijk Nederlands moeten leren én een reeks andere vakken - vakken die bovendien in het hen vreemde Nederlands worden gegeven. En vaak beheersen die kinderen niet eens goed hun thuistaal. Nochtans, zei mijn vriendin, betekent een rijke thuistaal dat ze ook sneller het Nederlands zullen beheersen.
     Die laatste stelling is natuurlijk juist. Als je goed je eigen thuistaal kent, de grammatica ervan beheerst, er veel in leest, veel verschillende woorden begrijpt en kunt gebruiken, dan zul je ook gemakkelijker een nieuwe taal leren zoals het Nederlands. Maar als argument voor meer  thuistaal in het onderwijs is het, geloof ik, een drogreden.
     Hoe kan dat nu: ’t is een juiste stelling en toch een drogreden?
     Welja, en het is een drogreden met koninklijke allures. Hendrik V gebruikte hem voor zijn redevoering in Azincourt in 1415.  Het Engelse leger stond toen, zoals wij in 1302, tegenover een Franse overmacht. Het zou fijn zijn als we nu tienduizend man meer zouden hebben, verzucht een Engelse edelman. Maar de koning legt uit dat het net goed is dat hun leger zo klein is.

If we are marked to die, we are enough

To do our country loss; and if to live,

The fewer men, the greater share of honor.

God’s will, I pray thee wish not one man more.

    Of in de wijdlopige, maar goed in de mond liggende vertaling van Tom Lanoye

Indien wij voorbeschikt zijn om te sterven
Is ons getal al meer dan groot genoeg
Om ’t vaderland te ruineren. Maar
Als ’t lot beslist ons lijf te sparen, en
Het zelfs te kronen met een overwinning,
Dan is voor elk van ons, hoe kleiner ons
Getal, het aandeel des te groter in
De eer. Dus wens, bij God, niet één man meer.

 De koning zegt terecht dat het eervoller is te winnen met een klein leger tegen een groot leger dan omgekeerd. De stelling is juist. Maar de koning vergeet iets. De kans om te winnen als je een klein leger hebt, is heel wat kleiner dan als je over een groot leger beschikt.
     De thuistaaladepten zeggen terecht dat je gemakkelijker Nederlands leert als je ook investeert in beter Turks, Pools of Arabisch. De stelling is juist. Maar de thuistaaladepten vergeten iets. Je leert nóg gemakkelijker Nederlands als je alles investeert in beter Nederlands in plaats van daarnaast nog eens in beter Turks, Pools of Arabisch.
     En als je in allebei, thuistaal en Nederlands, evenveel investeert? Having the cake and eating it too? Ja, dat kan. Als je je wat de kennis van het Nederlands betreft tevreden stelt met een halve taart.