De definitieve definitie van woke

De definitieve definitie van woke
Onlangs vond ik een zeer bevredigende definitie van woke bij Jean-François Braunstein. In vrije vertaling: woke is een doctrine met vier stellingen. 

1. perceptie is belangrijker dan feiten, bijvoorbeeld: je eigen perceptie van je geslacht is belangrijker maakt je fysiologische geslacht irrelevant; 
2. antiracisme moet niet kleurenblind zijn maar moet juist ras en afkomst betrekken in elke analyse en actie;
3.  je bent onderdrukker of onderdrukte in functie van je intersectionele positie: geslacht, huidskleur, seksuele oriëntatie, opleiding, handicap … 
4. objectieve wetenschap bestaat niet want de visie van de wetenschappers is bepaald door hun intersectionele positie.

Voeg daar als methoden de cancel-culture, de safe spaces, en de goeie oude positieve discriminatie bij, en een flinke scheut fanatisme als levensingesteldheid, en je zult in het heetst van de cultuurstrijd nooit meer om een defintie verlegen zitten. 

Definitie van de westerse cultuur
Nu we toch met definities bezig zijn. Elchardus definieert de hedendaagse westerse cultuur vanuit vijf kenmerken: democratie, rechtstaat, secularisme, verzorgingsstaat, wetenschap. Gemakkelijk om te onthouden. Ik zou eraan toevoegen: vrijheid van ondernemen en vrijheid van meningsuiting, waarbij ik aanvaard dat de grenzen rond die vrijheiden controversieel zijn. Maar dat zijn de grenzen rond de andere begrippen ook.

Unizo en vakbond
Op de radio hoorde ik hoe een zegsman van Unizo en een vertegenwoordiger van de vakbond lessen trokken uit de Delhaize-perikelen. De antagonisten waren het over een punt eens: er waren te veel supermarkten, er mochten er geen meer bij komen. Unizo vond dat gemeentebesturen de ruimtelijke ordening als voorwendsel moesten gebruiken om vergunningen te weigeren, en de vakbond had een advocatenkantoor gecontacteerd om te zien wat men tegen nieuwe vergunningen kon beginnen. Zelf vermoed ik ook dat er te veel supermarkten zijn, maar in tegenstelling tot Unizo en de vakbond weet ik dat niet zo zeker. Misschien zijn er wel niet genoeg. Zoiets wordt in een vrije economie uitgemaakt door de markt, en niet door Unizo, of de vakbond, of gemeentebesturen, of advocatenkantoren. 

Unizo en de vakbond (2)
En wat waren de redenen om het aantal supermarkten te hoog te vinden? Unizo was duidelijk: de winstmarges waren in gevaar. Prima, daar dient de vrij markt voor: om de winstmarges in gevaar te brengen. En de vakbonden? Dat was minder duidelijk. Als ze consequent willen zijn, zouden ze moeten aandringen op de sluiting van vestigingen. Dat is niet hun gewoonte geloof ik*. Ze klagen nu vooral dat vestigingen van het concern Delhaize door zelfstandigen zouden worden overgenomen. Komt dat, zoals mijn vader altijd zei, omdat vakbonden instinctief liever met het grootkapitaal dan met de middenstand te maken hebben? Dat kan. Wat zeker meespeelt is de vrees dat zelfstandige uitbaters minder gunstige voorwaarden aan de werknemers zullen kunnen aanbieden. Een concern maakt soms grotere winst door schaal- en mangementsvoordelen en heeft daardoor  een ruimere onderhandelingsmarge. En als het geen winst maakt, maar verlies, kan het de geleden verliezen een poosje opvangen met andere winstgevende activiteiten. Maar dat laatste blijft niet duren.

Werknemer en klant
Bij linksen hoor ik soms dat het kapitalisme de klant bevoordeelt ten opzichte van de werknemer. Ik had een vriend die altijd op dat spijkertje klopte. En hij had gelijk. Het kapitalisme werkt volgens het beginsel dat de klant koning is. Supermarkten en fastfood restaurants beconcurreren andere supermarkten en fast food restaurants met lage prijzen om klanten te lokken. Om die prijzen laag te houden, betaalt men caissières en hamburgerbakkers lage lonen. Maar werknemers zijn tegelijk ook klanten, en klanten zijn tegelijk ook werknemers, waardoor een en ander op een nuloperatie neerkomt. Wat de caissière door een laag loon als werkneemster verliest, wint ze weer als klant als ze een lage prijs betaalt in een fastfood restaurant.

Werknemer en klant (2)
Maar proberen de werkgevers die winstmarges niet te vergroten, door de lonen zo laag mogelijk te houden? Zeker proberen ze dat. Maar de markt werkt langs twee kanten. Men moet klanten lokken met lage prijzen, en werknemers lokken met hoge lonen. Als de prijzen té hoog worden, verliest men klanten, en als de lonen té laag worden, verliest men werknemers. 
Blijft er dan speelruimte over bij het bepalen van lonen en prijzen? Natuurlijk. Waarom vergelijkt mijn vrouw anders de reclamefolders? En waarom bestaan er anders onderhandelingen tussen ‘sociale partners’ als Unizo en de vakbond? 

Culturo’s in Oostende
Op de Facebookpagina van Pascal Cornet las ik dat alle culturo’s naar Oostende aan het verhuizen zijn of daar nu al een tweede verblijf betrekken. Dat is goed nieuws. Ik vind het fijn om in het weekend beroemde mensen op straat te zien rondlopen, of op café aan een tafelte te zien zitten. Maar ik wil het ook niet zo ver drijven als voormalig bouwmeester Leo Van Broeck. Die was geloof ik speciaal in Brussel gaan wonen omdat hij daar in het park al eens een beroemd Frans politicus rondjes kon zien lopen. ‘Dat zie je niet in fermettegem,’ zei de bouwmeester ergens in een interview.

Neutrale journalisten
Waarom stoor ik mij aan politieke journalisten die op twitter berichtjes plaatsen met een politieke strekking? Zozeer zelfs dat er van mij een deontologische code mag komen die zoiets verbiedt. Nochtans stoor ik mij daar veel minder aan wanneer BV’s, academici of sportjournalisten zoiets doen. Er zijn geloof ik twee redenen die mijn houding kunnen verklaren. Ik vind dat politieke journalisten, zeker als ze ook commentaarschrijver zijn, al genoeg kansen krijgen om hun mening openbaar te maken, en dat binnen een kader dat tot enige nuance verplicht. En ten tweede zou ik graag zien dat die journalisten een zekere onpartijdigheid blijven betrachten. Die onpartijdigheid is in het beste geval een onbereikbaar ideaal, maar ‘je eens goed laten gaan op de sociale media’ brengt dat ideaal zeker niet dichterbij. 

Reageren op nijdige reacties (2)
Ik heb in mijn voorlaatste stukje al aangegeven waarom ik nijdige reacties op mijn Facebookpagina soms beantwoord in plaats van ze te negeren. Dat was, schreef ik, om uit te testen of ik voor mijzelf bevredigend antwoord vond. Er is nog een andere reden. Ik wil ook uittesten of ik mijn opponent zover krijg dat hij een toegeving doet op een klein onderdeeltje van de controverse – op een onderdeeltje waar mijn standpunt mij onweerlegbaar toeschijnt. Ik verwacht dan dat de opponent op zijn beurt antwoordt en dat zijn reactie begint met ‘dat is wel waar, maar …’ Helaas krijg ik zelden een antwoord dat met die woorden begint. 

* Het lijkt mij wel een typische vakbondsbenadering om risico’s voor bestaande arbeidsplaatsen te willen uitsluiten zelfs als men daarvoor het creëren van nieuwe arbeidsplaatsten moet tegengaan.