woensdag 15 november 2023

Het niveau van Bonny, en andere kortjes


Het niveau van Bonny
     Op Kerknet.be schreef de Antwerpse bisschop een column over de oorlog in Gaza. Ik kwam die eerst tegen op de sociale media, en kon moeilijk geloven dat die weinig diplomatieke brief van de bisschop zelf was. Hij vat de objectieven van het Israëlisch leger als volgt samen: ‘De kinderen moeten dood, de jongeren moeten weg.’ En verder speculeert hij over de politieke toekomst: ‘En na Gaza, zal de westelijke Jordaanoever volgen.’ 
     Daarna stapt hij over de theologie: ‘Als bisschop wil ik mij tot mijn terrein beperken, dat van het geloof.’ En dan legt hij uit dat het universalistische christendom de bijbelteksten anders interpreteert dan het Jodendom. ‘Naar christelijk oordeel, schrijft Bonny, zijn er in het Oude Testament geen godswoorden te vinden die, na de dood en opstanding van Jezus, nog een gewelddadige recuperatie of militaire uitbreiding van het zogenaamde ‘Bijbelse land’ kunnen legitimeren.’ 
     Maar al die teksten van het Oude Testament, denkt de naïeve lezer, zijn toch geschreven vóór de dood en de opstanding van Christus? Jawel, zeker, maar de tekst bevat een slimmigheidje. Let eens op dat godswoorden’. In de teksten van het Oude Testament, zo gaat de redenering, staat allerlei rommel waar we geen rekening mee moeten houden. Alleen de ‘godswoorden’ tellen mee, en wat die godswoorden zijn, dat bepalen de christenen.
      Ik heb er geen bezwaar tegen dat Bonny politieke standpunten inneemt. Ik heb er evenmin bezwaar tegen dat hij een theologisch debat aangaat met het Jodendom. Maar het zou beter zijn als hij die twee niveaus niet door elkaar haalt. Laat dat maar aan de fundamentalisten van alle kanten over. Door de niveaus niet apart te houden lijkt Bonny de Joodse godsdienst in zijn geheel verantwoordelijk te houden voor de ‘militaire uitbreiding van het zogenaamde ‘Bijbelse land’.’ 
     Maar als er morgen een terroristische aanslag gebeurt in naam van Allah, zal Bonny dan ook de Islamitische godsdienst in zijn geheel verantwoordelijk houden voor die aanslag. Ik ken mensen die zo’n verklaring zouden toejuichen. Ik zou dat niet doen.

Yannick V.
     Een jaar geleden werd wapenfreak en prepper Yannick V. doodgeschoten door de speciale eenheden van de politie. Er is vandaag een rechtszaak gestart tegen een aantal vrienden van Yannick V. die zijn ideeën, en zijn liefde voor wapens, delen. Ik juich het toe dat de staatsveiligheid een oogje in het zeil houdt als burgers met gekke ideeën wapens opslaan. Maar bij dat doodschieten ben ik wat achterdochtig.
     Ik haal twee zinnetjes uit het bericht van De Standaard. ‘Over de omstandigheden van die schietpartij [waarbij Yannick V. omkwam] loopt nog altijd een gerechtelijk onderzoek.’ Ik wacht ongeduldig op de resultaten van dat onderzoek. Bijvoorbeeld: of uit dat onderzoek blijkt dat het echt om een schietpartij ging, waarbij van beide kanten geschoten werd. 
      En verder: ‘De drie [vrienden van Yannick V.] hadden geen concrete plannen om een aanslag te plegen, maar het federaal parket gaat ervan uit dat ze op termijn wel de wapens wilden opnemen tegen de overheid.’ Gaat ervan uit … gaat ervan uit … Het kan natuurlijk, en voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast, maar op het eerste gezicht lijkt de ideologie van de prepper niet gericht op aanslagen, maar op de voorbereiding om zich te verdedigen als het systeem in elkaar stort en als er een bellum omnium contra omnes uitbreekt.
     Ook hier wacht ik ongeduldig op de uitslag van het proces hoe dat met die aanslagplannen zit. 

Wat is het probleem met het onderwijs?
     Er loopt een reportage over het onderwijs op Canvas: Hoe was het op school? Ik zou vroeger niet gekeken hebben omdat ik door het lesvoorbereidingen en verbeterwerk geen tijd had, en ik zal nu niet kijken omdat ik eigenlijk nooit naar reportages op tv kijk.  Ik leef volgens de regel: Film is the best television there is. Maar onderwijsredacteur Klaas Maenhout van De Standaard heeft wel gekeken. Zijn conclusie: ‘Na twee afleveringen overheerst vooral boosheid … De reeks legt bloot dat ons systeem nog steeds stempels zet op grote groepen jongeren. En dat onderwijs segregatie en ongelijkheid in stand houdt … dat ons onderwijs vaak niet doet groeien, maar afremt.’ Maenhout citeert een lerares: ‘Ieder kind is geïnteresseerd in de wereld. Maar bij sommigen wordt het eruit gemept.’
     Wel, wel. Zij dat de zaken die fout lopen?
      Ik zal toch nog maar eens kijken op de FB-pagina van Raf Feys. Of op die van Bovenwijs. Of op de X-pagine van Wouter Duyck. Of ik zal eindelijk dat boek eens lezen van Dirk Van Damme, dat al zo lang op mijn lijst staat. Dan sta ik wel op de bodem van mijn echoput, maar af en toe moet mag dat.
     Of zou ik mij  verdiepen in de laatste enquête van de Scholierenkoepel? Ze hebben op hun prioriteitenlijstje geloof ik ‘kwaliteit van onderwijs Nederlands en Wiskunde’ op de 17de plaats gezet. Tja, die Scholierenkoepel. Heb ik daar vroeger nooit over geschreven**?
 
De vrede van Sauer 
    Tom Sauer*** heeft een compromis bedacht voor de oorlog in Oekraïne: Poetin mag het geannexeerde gebied houden, en bekomt dat Oekraïne geen lid wordt van de Navo. En wat bekomt Zelenski? ‘Hij mag met opgeheven hoofd het strijdtoneel verlaten. Klein duimpje heeft relatief goed standgehouden. Het land komt overduidelijk in de Westerse invloedssfeer, en dat is het tegenovergestelde van wat Poetin beoogt.’       
      Een vraag voor Sauer. Hoe lang zal Oekraïne in de Westerse invloedssfeer mogen blijven zonder Navo-lidmaatschap? 

Gezonder eten
     De Standaard heeft suggesties van lezers verzameld over hoe we met ons allen kunnen ‘weerstaan aan ongezonde voeding’. Wat er allemaal uit de bus kwam!
  • Meer taks op verwerkte voeding*
  • Een digitaal puntensysteem waarbij burgers digitale punten kunnen verdienen door gezonde voeding te kopen
  • Beperking van de reclame voor ongezonde voeding
  • Volledig verbod op reclame voor junkfood en frisdrank
  • Bedrijfscheques om na het werk gezonde warme maaltijden op te halen
  • Gebruik van het kindergeld om op school tenminste één gebalanceerde gezonde warme maaltijd aan te bieden
  • Meer aandacht voor gezonde voeding op scholen, met lessen over een gezonde levensstijl, één keer per week soep maken, brood bakken of een salade maken.
      De suggesties waren onder andere ingegeven door de ‘torenhoge medische kosten voor de sociale zekerheid door ongezond voedsel’ en de ‘onderbelichte rol van de voedingslobby.’ Als ik dat allemaal lees, word ik heel cynisch over een mogelijke burgerdemocratie in de toekomst. Toegegeven, veel lezers schreven ook dat betutteling niet werkt en dat het opgeheven vingertje geen zin heeft. Maar de conclusie was altijd  dat het debat minstens moet worden gevoerd.’ Eigenlijk heb ik soms liever dat het debat niet wordt gevoerd.
      Heel, heel lang geleden, verscheen in Humo wekelijks een kort genreverhaal, vaak sciencefiction. Een ervan ging over een hygiënische toekomst waar om gezondheidsredenen alleen een soort astronautenvoeding was toegelaten. Al snel ontstonden er decadente illegale restaurants waar je versgebakken brood met boter kon bestellen en een licht gebakken biefstuk. 
     Dat doet mij terugdenken aan de corona-tijden. Waren er toen ook geen restaurants waar de rijken zonder masker konden gaan eten? Ik heb dat op de televisie in een undercover reportage. Aan de ingang van het clandestiene gelegenheidsrestaurant stond een kelner die zei: ‘Ici, il n’y a pas de Covid’. Ik denk daar nog vaak aan. 

Liberale democratie
     ‘Is de liberale democratie geen cul-de-sac?’ vraagt Sarah Neutkens zich af in een column in De Standaard. Oei, dat komt hard aan. En dan somt ze op wat er allemaal fout gaat: groeiende kloof tussen arm en rijk, klimaatverandering, groeiende werkloosheid, onmacht van de burger tegen de overheid, Cuba dat economisch geboycot wordt, Rusland dat uitgesloten wordt uit het internationaal betalingsverkeer … Ze stelt voor dat we wat energieker een utopie nastreven waar al die groeiende, stijgende en dreigende misstanden niet bestaan.
     Nu is Neutkens misschien wat slordig geweest bij het opstellen van haar lijst. De groter wordende kloof tussen arm en rijk is een cliché dat al in het Evangelie voorkomt, en dat je niet meteen bevestigd ziet in de evolutie van de GINI-coëfficiënt. Ook de werkloosheid is al eens hoger geweest dan nu, herinner ik mij van de jaren 70. Ik heb toen zelf wel eens een paar weken in de rij gestaan om een stempel te krijgen. En Rusland met dat internationaal betalingsverkeer … Maar goed,  als Neutkens dat wil, kan ik haar lijstje best wel aanvullen met mijn eigen stokpaardjes.
      Alleen dit: als haar en mijn stokpaardjes moeten worden aangepakt, dan zie ik dat toch liefst gebeuren binnen het kader van de liberale democratie. Neutkens maakt geloof ik ook bezwaar tegen de vrije markt. Dat doet mij verdriet, maar als die markt per se onvrij moet worden, dan zie ik ook dat nog het liefst gebeuren zonder dat de democratie of de liberale politieke vrijheden worden afgeschaft.

* Meer taks op verwerkt voedsel … Potverjandriedubbeltjes,  ik warm straks weer een kant-en-klaar schaaltje op van Natural – Low Carb Ragù à la bolognèse – approved by Pascale Naessens

** Over de Scholierenkoepel, zie mijn stukjes hier en hier.  

*** Over Sauer, zie mijn stukjes hier en hier.

13 opmerkingen:

  1. Je kan je elke dag ergeren aan het gezwets in De Standaard dat als research wordt verpakt. Nu gaat het over de burn-out-pandemie waar de grote boosdoener en messias uiteraard "de baas" is. Dat mensen zichzelf voorbij lopen met hun vijfduizend hobby's en soms gewoon geen goesting hebben om de realiteit onder ogen te zien, namelijk dat de verzorgingsstaat niet betekent dat je betaald wordt om je zin te doen, staat er zelden in. Maar ik ben ook realistisch genoeg om te zien dat er externe factoren zijn, die ik allemaal terug breng op de bevolkingsdruk. We zijn met veel te veel. Ook die kern wordt nooit belicht. Het is altijd de schuld van de rijken, de bazen, de ànderen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb dat artikel ook gezien. Ik had niet veel zin om het echt te lezen. En dan die lezersreacties 'Beboet bedrijven met een bepaald aantal burn-outs!'

      Verwijderen
    2. Veel lees ik niet in DS, vooral omwille van het geleuter dat er zonder schaamtegevoel in gepubliceerd wordt. Wat betreft burn-out kan ik het volgende vertellen. Halverwege de vijftig heb ik een ernstige burn-out gehad en dat is echt niet om mee te lachen. Hoofdverantwoordelijke voor deze triestige ervaring was ikzelf. Te hard werken, te veel willen doen en dan kan je plots niet meer functioneren zoals het hoort. Erg, maar vermijdbaar als je voldoende rust en ontspanning neemt en je het je niet te erg aantrekt. Groetjes, Marcus


      Verwijderen
    3. Beste Marcus, ik heb ook twee collega's gekend die een burn-out hebben doorgemaakt. Dat was voor hen echt wel een langdurige en ernstige beproeving.

      Verwijderen
  2. " Maar al die teksten van het Oude Testament, denkt de naïeve lezer, zijn toch geschreven vóór ‘de dood en de opstanding van Christus’? Jawel, zeker, maar de tekst bevat een slimmigheidje. Let eens op dat ‘godswoorden’. In de teksten van het Oude Testament, zo gaat de redenering, staat allerlei rommel waar we geen rekening mee moeten houden."

    De tekst bevat géén slimmigheidje; je hebt je er gewoon te gemakkelijk van af gemaakt op de catechese indertijd. Bonny verwijst gewoon naar het idee dat het Oude Testament 'vervuld' wordt in het nieuwe, zodat haar betekenis ook radicaal verandert na de incarnatie. De tekst blijft universeel geldig, maar had 'sub lege' een andere betekenis dan 'sub gratia'.

    M.a.w. het kan voor de heilsgeschiedenis heel belangrijk zijn geweest dat Israël de Amalekieten te vuur en te zwaard verdelgde, vrouwen en kinderen inbegrepen, maar als katholiek ben je niet verplicht om het met Netanyahu eens te zijn dat dat vandaag nog eens dunnetjes moet overgedaan.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Helemaal akkoord met uw precisering. Maar voor een buitenstaander komt dat neer op een slimmigheidje. Ik heb overigens helemaal geen probleem met de stelling op zich. Ik vind het juist positief dat de christenen gaan kersenplukken in het OT op basis van de moraal van het Nieuwe Testament. Mijn bezwaar gold het vermengen van het theologische debat met het politieke (en feitelijke) debat. In het politieke debat volstaat het om erop te wijzen dat Netanyahu de godsdienst niet mag misbruiken om oorlog te voeren. (Misschien kan hij wel verwijzen naar de Joodse erfenis om vaderlandsverdediging te prediken - dat is een twijfelgeval). Dus, of wat het Israëlische leger doet vergelijkbaar is met wat de Joden (volgens de bijbel) met de Amakalieten gedaan hebben, dat is een politiek en feitelijk debat. Er zijn ongetwijfeld Joden die vinden dat de genocide op de Amakalieten een rechtvaardiging is voor een genocide op de Palestijnen. Dat zijn dan extremistische fundamentalisten. En dat zijn er helaas meer dan vroeger. Maar dat betekent niet dat de Joodse godsdienst zoals hij nu is dat extremistische fundamentalisme zou inhouden. Er zijn ongetwijfeld verschillen tussen de Joodse godsdienst en het christendom, maar het verschil is niet dat de ene voor en de andere tegen genocide is. Denk ik.

      Verwijderen
    2. Misschien zou het goed zij n voor Bonny om eens " The history of the Jews " van Paul Johnson te lezen....

      Verwijderen
  3. Mensen die diep overtuigd zijn van een religie of een ideologie zijn potentieel tot alles in staat. Groetjes.Marcus

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik zou die Sarah aanraden om op Cuba te gaan wonen. Maar ah ja, ik was het al vergeten, het eilandje heeft af te rekenen met een boycot. Daardoor loopt daar natuurlijk vanalles niet erg goed. Dagenlang geen energie, heel weinig te vreten....

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Vaak hebben mensen als Sarah Cuba wel eens bezocht en daar veel positieve dingen gezien. :)

      Verwijderen
  5. Maar toch blijven ze er niet wonen blijkbaar. Ik ben 40 jaar geleden naar Centraal-Amerika getrokken en woon er nog altijd. Ken hier veel Cubanen. Ik zag in 2015 in de weecees van de Costa ricaanse migra

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Cubaanse migranten slapen op een stuk karton, hun enige bezit. Ze waren tevoet van Ecuador gekomen en op doortocht naar de States

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Je hebt als ik me goed herinner, nogal wat stukjes geschreven over de zgn " fellow travelers" die indertijd China, Albanië etc bereisden. Dan weet je wel wat voor soort opinies je van mensen als Sarah kunt verwachten.

    BeantwoordenVerwijderen