Afscheid van mijn leerlingen

Traditioneel lees ik bij het einde van het schooljaar een afscheidsbrief voor, maar dat is dit jaar door omstandigheden iedereen welbekend, in de meeste klassen niet gelukt. Maar dankzij Smartschool kon ik wel aan al mijn leerlingen een afscheidsmail sturen. Die ging als volgt:

“Beste leerlingen

     Bij het einde van dit schooljaar, en bij het einde van mijn carrière, wil ik jullie hartelijk bedanken. Op café of thuis moet ik niet beginnen over middeleeuwse literatuur of over de geschiedenis van het theater, ook al zou ik dat graag doen. Bij jullie kon het wel. Jullie luisterden, noteerden, keken geïnteresseerd, volgden instructies op, en onderdrukten een neiging tot geeuwen, ook als je te weinig geslapen had. Jullie gingen soms zo ver om beleefd te lachen – zonder dat je daarvoor betaald werd – met de flauwe mopjes die ik elk jaar opnieuw vertel. 
     Mijn dankbaarheid is grenzeloos.

     Voortaan zal ik zonder leerlingen door het leven moeten gaan; zoals jullie weten ga ik op pensioen. Ja, ik ben ouder dan ik eruit zie.

     Jullie kennen zeker de ‘Leefregel’ van onze school. Daar staat een hoofdstukje in over ‘nieuwsgierigheid en leergierigheid’. Sommigen van jullie hebben dat hoofdstukje, of een ander, misschien nog moeten overschrijven tijdens een strafstudie. Welnu, dat hoofdstukje bevat de mooie en ware gedachte, dat jonge kinderen erg leergierig zijn. Die leergierigheid, zeggen geleerde pedagogen, wordt uitgehold door ons schoolsysteem. Ik hoop dat dat bij jullie niet is gebeurd,  dat ik daar niet heb toe bijgedragen, en dat de pedagogen zich, zoals zo vaak, hebben vergist.

     ‘Leren is nooit af; we kunnen altijd bijleren,’ zegt de leefregel nog. Bijleren … nooit af … dat klinkt vermoeiend, zeker als het in taai, vreugdeloos proza wordt verwoord. Laten we het daarom eens anders verwoorden. Je móet van mij niet noodzakelijk voor de rest van je leven boeken lezen over taalkunde. Het mag maar het moet niet. Je móet van mij niet alle grote werken van de wereldliteratuur lezen. Er bestaan slechtere manieren om je tijd door te brengen maar, zoals men in het Engels zegt: it’s not for everyone.

     Waar het wél op aankomt, is dat je voor de rest van je leven geïnteresseerd blijft. Waarvoor je je interesseert, dat maakt niet veel uit. Dat zijn mijn zaken niet. Maar dát je je blijft interesseren, voor iets, al was het de geschiedenis van de zouthandel in en rond Timboektoe, dat wens ik je van harte toe. Je zult er langer door leven, je leven zal prettiger zijn, en je helpt mee om de beschaving in stand te houden en het barbarendom op afstand te houden.

     Het ga je goed.

Je leraar Nederlands.”