Coming-out, en andere kortjes

Coming-out
Toen Kevin Spacey in 2017 beschuldigd werd van ongepast seksueel gedrag, luidde zijn publieke reactie als volgt, en ik citeer Wikipedia: ‘Ik heb relaties gehad met zowel mannen als vrouwen. Ik heb mannen liefgehad, en romantische ontmoetingen met mannen gehad gedurende mijn hele leven, en nu kies ik ervoor te leven als een homoseksuele man.’ Wikipedia gaat verder: ‘Deze gelijktijdige coming-out als homoseksueel kwam hem op zware kritiek te staan omdat het werd gezien als een afleidingsmanoeuvre … Sommigen vonden ook dat hij zich probeerde voor te stellen als slachtoffer.’
      Ondertussen is Spacey vrijgesproken voor de klacht in kwestie, iets wat ik zowel gehoopt als verwacht had. Er waren, dacht ik, misschien avances geweest, maar er was niets ‘gebeurd’. Wel lopen er momenteel nog andere klachten tegen Spacey, over zaken die wel ‘gebeurd’ zouden zijn.

Glenda Jackson (1936-2023)
Glenda Jackson en laat ons zeggen Vanessa Redgrave zijn filmsterren van mijn generatie, zoals Greta Garbo en Marlene Dietrich filmsterren van mijn vaders generatie zijn. Die filmsterren zijn ongeveer twintig jaar ouder dan jezelf, ze trekken je aandacht als je vijftien bent, en ze blijven je interesseren voor de rest van je leven.
      Women in Love (1969) is de eerste film met Jackson die ik heb gezien. Die film heeft toen veel indruk op mij gemaakt, maar toen ik hem een jaar of tien geleden opnieuw heb gezien, vond ik hem erg vervelend. Welke van die Jackson-films zou ik vandaag nog eens opnieuw willen zien? Hedda (1975) misschien, want ik hou van toneelverfilmingen. A Touch of Class (1973) en House Calls (1978) zouden zeker op mijn lijstje staan. De romantische komedies van die tijd waren beter dan die van nu. 

Levenslustig schoonzusje*
 Het schoonzusje van mijn grootmoeder was een energiek, levenslustig meisje. Ze had dat van haar moeder. Tijdens de Eerste Wereldoorlog was ze gedurende korte tijd de minnares van Oberleutnant Joachim von Ribbentrop die tot het bezettingsleger behoorde. Later, tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam die liaison haar goed van pas. Duitse officieren hadden een oogje laten vallen op het mooie herenhuis dat ze met haar gezin betrok. Ze wilden daar wat graag zelf hun intrek nemen. Maar dat was zonder schoonzus gerekend. Al wat ze moest doen was even de naam van haar ‘gute Freund Von Ribbentrop’ laten vallen en de officieren waren weer weg. Er waren nog andere herenhuizen in Menen, en alles was beter dan het Oostfront.

Naast de kwestie
Als ik achteraf nog eens denk aan ‘actuele’ stukjes die ik geschreven heb, merk ik dat ze vaak naast de kwestie zijn, of toch naast de hoofdkwestie. Hoe gaat dat? Ik lees een stuk van Tom Naegels over de Reuzegommers. Naegels vindt dat de pers de namen van die studenten moet publiceren. Ik heb daar geen mening over maar het verbaast mij dat juist Naegels dat standpunt inneemt. Zijn argumentatie is zwak. Ik schrijf daar dus een stukje over. Maar als je mij nu vraagt wat er in dat stukje staat, dan weet ik dat niet meer. Naegels was vóór het publiceren van namen en ik had daar geen standpunt over. Waar had ik dan eigenlijk wel een standpunt over?

Jeugdtrainers
Het komt wel eens voor, neem ik aan, dat een vrouw verliefd wordt op een reisleider, of op haar vioolleraar, haar ski-instructeur, haar tenniscoach,  en als ze rijk is, op haar chauffeur. Je kunt zulke relaties gemakkelijk in een film of een roman verwerken. Nu we toch in clichés grossieren, hoe zit dat met voetbalmamma’s en jeugdtrainers? Kunnen scenaristen en romanschrijvers daar iets mee beginnen?

Wetenschappelijk
Ik gebruik nu, op doktersvoorschrift, een douchegel die mij van mijn droge huid en bijhorende jeuk moet afhelpen. ‘Klinisch getest op 43 personen,’ staat er op het etiket. Ik veronderstel dat er een consensus is tussen de twee onderzoekers die de klinische tests hebben uitgevoerd.

Biologisch kind
Bij uitdrukkingen als ‘biologische vader’, ‘biologische moeder’ en laatst ergens ‘biologisch kind’ moet ik altijd even aan de supermarkt denken,  waar immers ook een afdeling is met producten die ‘biologisch’ zijn gekweekt, helemaal ‘organisch’ zijn samengesteld, ‘natuurlijke vezels’ bevatten, en vrij zijn van ‘chemische’ stoffen. Onder vrienden schep ik graag op dat ik nooit zulke producten koop, maar eigenlijk is dat niet waar. De havervlokken die ik dagelijks eet, ’s morgens en ’s middags, zijn ‘100 % biologisch’. Ik heb ooit andere havervlokken geprobeerd, maar die waren niet zo lekker. 

Recht op antwoord
Onlangs verscheen in De Morgen een recht op antwoord van Tijl De Bie over de corona-berichtgeving van Joël De Ceulaer. Het was een mooi en zakelijk antwoord. Het mooiste en zakelijkste vond ik het echter het naschrift van de redactie. ‘De wet verplicht ons om dit recht van antwoord te publiceren, omdat het beantwoordt aan de formele eisen die de wet bepaalt. Dat betekent niet dat de krant het eens is met dit recht van antwoord, noch dat onze journalist in de fout ging met zijn analyse van de pandemie.’
      Zo hoort het. Ik herinner mij uit de jaren zeventig de manier waarop het ‘recht op antwoord’ werd toegepast in Humo. Willy Courteaux, als ‘man in het venster’, schreef een naschrift dat twee keer zo lang was als het recht op antwoord zelf. Willy Courteaux wist alles beter. Ook zijn vragen in interviews waren vaak heel wat langer dan de antwoorden van de geïnterviewde. Ik herinner mij zijn interview met de toenmalige Navo-baas Alexander Haig. Courteaux legde de generaal precies uit hoe de Navo-strategie er wél moest uitzien.

Griekenland als wieg van de bakermat
Veel van mijn lezers kennen ongetwijfeld de mockumentary Cunk on Earth. Ik ben altijd te laat met die dingen. De actrice Diana Morgan kruipt in de huid van Philomena Cunk en interviewt allerlei geleerden over de geschiedenis van de mensheid. Ze vertoont daarbij met opzet een gebrek aan elementaire kennis en interesse en ze gebruikt het soort onhandige formuleringen die ik bij mijn leerlingen zo verfrissend vond. Ze spreekt van een ‘bacus’ als ze een ‘abacus’ bedoelt, spreekt het woord ‘bible’ uit als ‘bibl’ en vertelt over ‘Greece, the country, not the musical, where the birth of civilisation was born.’
     Die laatste verhaspeling is moeilijk te vertalen. De ondertitels gaven ‘waar het begin van de beschaving begon.’ Dat is misschien nog de beste vertaling . Ook mogelijk: ‘Waar de wieg van de beschaving zich ontwikkelde,’ of: ‘Waar de bakermat van de beschaving haar oorsprong vond,’ of nog ‘Waar de bron van de beschaving tot bloei kwam.’ Ja maar, vraagt de lezer is af, waarom niet gewoon vertalen met: ‘Waar de geboorte van de beschaving geboren werd’? Nee, dat gaat niet, maar ik weet niet waarom.

* De zus van de man van haar zus, is dat eigenlijk een schoonzus?