Kortjes

Morele ambitie
      In Leuven hebben enkele studenten een ‘cirkel voor morele ambitie’ opgericht.  Ze volgen daarmee de oproep van Rutger Bregman ‘om de wereld drastisch te veranderen*.’ Dat doe je volgens Bregman het best door je niet voor ‘suffe jobs’ te engageren, maar door je ‘carrière te wijden aan de grote problemen van onze tijd, of het nu gaat over klimaatverandering of kindersterfte, belastingontduiking of de volgende pandemie.’ Dat is een mooie oproep van Bregman. Maar ik hoop dat hij niet vergeet dat veel van die altruïstische carrières – niet allemaal natuurlijk – gefinancierd zullen moeten worden door mensen die ‘suffe jobs’ uitoefenen. 

* Over Bregman, zie mijn longread hier.

Sokken kopen
     In zijn literair gepolijste bekentenissen op FB vertelt Pierre Plum vandaag dat hij geen weerstand kan bieden wanneer hij in Delhaize drie paar sokken in de aanbieding ziet: ‘drie mooie kleuren, beige, grijs en geel.’ Zijn vrouw zegt hem dan telkens dat hij thuis al een hondertal sokken heeft, maar hij neemt ze toch mee omdat ze zo voordeling zijn, en ook omdat hij zich niet wil laten bevoogden. Terzijde: mijn vrouw klaagt dat ik te weinig sokken koop.
     Maar sokken zijn inderdaad ideaal voor iemand die aan de koopziekte lijdt. Ze nemen weinig plaats in, en de aankoop voel je amper in je portemonnee. Toen ik nog een kind was, hadden we een poetsvrouw die aan de koopziekte leed. Op de vrijdagmarkt kocht ze iedere week een paar sokken voor mij als cadeau. Het waren sokken van slechte kwaliteit, dus waren ze snel versleten en kon ik altijd een paar nieuwe gebruiken.

1000 seconden
     Mijn ontbijt klaarmaken ’s morgens kost mij twintig minuten: 15 gram proteïnepoeder en 3 gram canderel mengen in 250 gram skyr, dan een appel versnipperen, daarna die snippers mengen in het geheel, en daarna nog eens 15 gram eiwitrijke granola door het geheel mengen. Als ik het ’s middags doe, kost het mij minder dan 10 minuten, maar ’s morgens kost het dus 20 minuten. Dat is meer dan 1000 seconden. In die tijdspanne maakte televisie-kok Herwig Van Hove een voorgerecht, een hoofdmaal en een dessert klaar, en hij werd daarbij nog om de haverklap afgeleid door Felice Damiano!

`Opluchting
     Gelezen bij de conservatieve filosoof Michael Oakeshott: ‘It is a blessed relief to gaze in a shop window and see nothing we want.’ Dat heb ik ‘s morgens bij het doorbladeren van de krant. Het is een opluchting als er niets in staat dat mij erg interesseert. 

De paus en de superbonus
      ‘Paus Leo XIV veroordeelde het feit dat één persoon meer dan 1.000 miljard dollar kan verwerven.’ Het gaat natuurlijk om Elon Musk. Kan iemand aan de Paus het systeem van aandelenopties eens uitleggen? Anders verwijs ik hem naar een stukje dat ik aan de kwestie heb gewijd*.

* Over de bonus van Musk, zie mijn stukje hier.

Tom Heremans over tv-serie All’s fair
      En weer heeft Tom Heremans mij met een vernieitgende recensie overhaald om naar een serie te kijken waar ik nog nooit van had gehoord: All’s Fair, of op toch minstens naar één aflevering te kijken*. Een van de makers van de reeks is Ryan Murphy, en Heremans schrijft:

 ‘Wat hij uitspookte met de reeks Monster (over seriemoordenaars Jeffrey Dahmer, de gebroeders Menendez en Ed Gein), grenst aan het onwelvoeglijke: zo uitzinnig smakeloos dat je er niet kunt van wegkijken.’

     Met de Dahmer-reeks ben ik na één aflevering gestopt, maar de Menendez-reeks vond ik prachtig. Ik heb die twee keer gezien, en ik kon er inderdaad niet van wegkijken.

* Over de verschillende smaak van Heremans en mij, zie mijn stukje hier. 

Controle op de tram
     Ik heb slechte ervaringen met opiniestukken die geschreven zijn door hetzij studenten, hetzij doctorandi, hetzij onderzoekers in de filosofie. Tom Hannes is zo’n onderzoeker, en wel aan de Technische Universiteit van Eindhoven. Hij heeft vernomen dat er strenger zal worden opgetreden tegen zwartrijders op de tram. Hij verwijst naar het VRT-radiojournaal en schrijft dat ‘na miljoenen controles 4 procent van de passagiers was betrapt zonder geldig vervoersbewijs.’ 
     Miljoenen controles… Die zin heeft iets grappigs, want na honderdduizend controles zou het aantal betrapte passagiers ook 4 procent geweest zijn. Hannes weet dat natuurlijk, en verduidelijkt in de volgende zin: ‘Miljoenen controles leveren een aardige steekproef op,’ maar het kwaad is dan geschied. Hij had die ‘miljoenen’ en die ‘4 procent’ niet in één zin naast elkaar mogen plaatsen.
     Ach, ik ben die jongen aan het jennen, want ik wil eigenlijk helemaal niet nadenken over zijn vraag ‘of die controles wel dienen om het het openbaar vervoer te verbeteren’ dan wel ‘om het conservatieve mensbeeld te verspreiden door wantrouwen te zaaien.’ Wel vind ik volgende redenering onwaardig voor een onderzoeker in de filosofie:

Ik weet niet hoe eerlijk of solidair het is om te fulmineren tegen 4 procent zwartrijders op De Lijn en te zwijgen over de ettelijke miljoenen overheidssubsidies die de verlieslatende luchthaven van Antwerpen dagelijks krijgt.

      Dat is het niveau van de tooghanger die een boete voor overdreven snelheid heeft gekregen. ‘Dat ze eerst eens iets doen aan …’

De beste mop
       Een collega van mijn vrouw is de kleindochter van Jef Houthuys. Die Houthuys was voorzitter van het ACV in de tijd dat die functie ongeveer op dezelfde hoogte stond als die van premier, en hij figureert in de beste mop die Humo ooit publiceerde. De tweede beste mop was ‘Tsjoe en Lai zijn overleden’, maar de beste mop was de commentaar bij een foto van Jef Houthuys en zijn collega van het ABVV, André Vanden Broucke. De twee vakbondsleiders hadden een overjas aan en een sjaal tegen de kou. Ze waren joviaal aan het kletsen, waarbij Vandenbroucke een guitig-belerende vinger omhoogstak. De commentaar luidde ongeveer: ‘Seppe en Dré zijn twee werkmakkers. ‘En als we nu eens de baas zijn zin gaven?’ zegt Steppe. Dré antwoordt olijk: ‘En als ik je nu eens je oog uitstak.’
     Ik wilde die mop aan mijn vrouw vertellen, vanwege die collega van haar, maar merkte dat ik de familienaam van de ABVV-man vergeten was. Ik heb dan maar aan Grok gevraagd wie de opvolger van Georges Debunne was. Dit was het antwoord:

De opvolger van Georges Debunne als algemeen secretaris van het ABVV (Algemeen Belgisch Vakverbond) was Louis Van Geyt niet — dat was de PVDA-voorzitter — maar Claudette Eyskens ook niet — nee, dat klopt niet. Laten we dit precies zetten: Feitelijk antwoord: Georges Debunne was algemeen secretaris van het ABVV van 1976 tot 1982. Zijn opvolger als algemeen secretaris was André Vanden Broucke.

      André Vanden Broucke! Op de valreep!

Lachen met Grok
     Toen ik het beeldfragment zag met Trump die opriep to walk down to the Capitol, bedacht ik plots dat Capitol (Capitool) en capital (hoofdstad) in het Engels op dezelfde manier worden uitgesproken. Toch? Ik legde het even voor aan Grok: 

In het Engels wordt ‘Capitol’ (het gebouw) uitgesproken als /’kæpɪtəl/, met een korte ‘i’-klank, terwijl ‘capital’ (hoofdstad) /’kæpɪtəl/  een ‘a’-klank heeft.

    Wie niet bekend is met de fonetische symbolen, moet wat beter toekijken om de grap te zien. 

‘Ik ben de partij’
     ‘Ik ben de partij van het proletariaat,’ zegt Raoul Hedebouw in Het Laatste Nieuws. Wat is dat nu? Een aanval van hoogmoedswaanzin? Iets als ‘L’état c’est moi’ of ‘Ik ben de weg, de waarheid en het leven’? ‘Niemand komt door de partij, tenzij door Mij*’? Of spreekt Hedebouw hier zoals een advocaat die spreekt in naam van zijn cliënt? Ik herinner mij de eerste keer dat ik in een rechtzaal kwam voor een of ander activistisch vergrijp. Voor het mijn beurt was, werd een verkeersovertreding behandeld. Tot mijn verbazing vertelde de advocaat alles in de eerste persoon enkelvoud. ‘Ik kwam van rechts, en toen werd ik de weg afgesneden. Ik trapte nog op de rem …’ enzovoort.

     Maar het is iets anders. Hedebouw is noch Lodewijk XIV, noch Jezus van Nazareth, noch een advocaat die een cliënt verdedigt. Hij bedoelt natuurlijk ‘Wij zijn de partij van het proletariaat’, maar als een sluwe volksmenner weet hij dat het woord wij slecht valt bij het gehoor. Partijleden spraken indertijd altijd in de wij-vorm, en dat werkte op de zenuwen van iedereen. In mijn eerste jaar in Leuven had ik tijdelijk de partij verlaten. In het studentenrestaurant raakte ik aan de praat met Ch.D en A.B. ‘Je zegt dat je geen partijlid meer bent,’ zei Ch.D, ‘maar je begint nog altijd elke zin met wij.’
     ‘Ik ben de partij van het proletariaat,’ dat is veel persoonlijker, directer en eigenlijk sympathieker. Je moet er de nodige aplomb voor hebben om het te kunnen zeggen. Maar aplomb, dat heeft Hedebouw genoeg.

* Die laatste werd mij aangereikt door lezer J.S. 

Twee oude slogans
     In een stuk in Knack buigen Dimitri Van Den Meerssche, Koen Bogaert en Gert Van Hecken zich ook over de Gaza-versus-Soedan kwestie. De activistische professoren verdedigen hun activisme met een mengeling van redeneringen en slogans. Twee van die slogans herkende ik. Er bestaat blijkbaar een begrip Global Palestine. Dat is de slogan van Che Guevara in een nieuw jasje: Eén, twee, vele Vietnams. Ik vind Global Palestine eigenlijk wervender want korter, vager, mystieker én in het Engels.
      De tweede slogan die ik herkende was dat ‘solidariteit een werkwoord is dat zich niet laat begrenzen.’ Ik heb die slogan in een wat eenvoudiger vorm voor het eerst gebruikt in november 1973 toen ik mijn medestudenten van de sociale hogeschool in Kortrijk opriep om solidair te zijn met een actie van Griekse studenten in Athene. De Kortrijkse studenten moesten staken wánt ‘solidariteit kende geen grenzen.’ Tja, als je een megafoon in handen hebt, moet je toch iéts zeggen. Ik kreeg overigens veel bijval en iedereen trok de straat op. Priester-student N.B was op de manifestaties de luidste roeper. De linkse professor S.L. vond de staking, die enkele dagen duurde, een ‘kindertuin’. Dat belette mij niet om hem het Amada-blad te verkopen. ‘Dat boekje van jullie is tegelijk veel te simplistisch,’ zei hij, en tegelijk veel te ingewikkeld.’
     In mijn Leuvense tijd heb ik de slogan van solidariteit-kent-geen-grenzen nog een paar keer gebruikt om tot actie op te roepen. Maar toen was ik al een beetje beschaamd vanwege het cliché.  

Verbod op vet, suiker en alcohol
    Men kan uitgebreid zeuren over additieven en bewaarmiddelen, maar de grootse fout die we dieetgewijs kunnen maken is het niet respecteren van de hoeveelheden: te weinig vezels en vitamines, te veel vet en suikers. Maar we hebben wel vet en suikers nodig. We kunnen niet zonder. Als we dus het consumentengedrag willen sturen wordt dat een heel ingewikkelde zaak, met de keukenweegschaal erbij. Het zou makkelijker zijn als we een ingrediënt konden vinden dat we helemaal niet nodig hebben en dat alléén schadelijk is. 
     Dat ingrediënt bestaat: alcohol. Als De Standaard en Frank Vanden Broucke dáár iets aan willen doen, kunnen ze misschien de Amerikaanse drooglegging (1920-1933) als voorbeeld nemen. Uit films krijg je de indruk dat dat een prettige tijd was. Er werd naar het schijnt meer gefeest dan in gelijk welke andere periode van de geschiedenis. Maar mét alcohol natuurlijk.