‘De Duitse Nationale Veiligheidsraad heeft beslist,’ schrijft Koen Vidal, ‘dat de partij Alternative fur Deutschland (AfD) ‘rechts-extremistisch’ is. Het woord ‘beslist’ is goed gekozen. Zoiets kun je misschien wel ‘vaststellen’, maar alleen nadat je ‘beslist’ hebt welke criteria je zult gebruiken.
‘De evaluatie nam maanden in beslag en gebeurde op basis van een rapport van 1.100 bladzijden,’ schrijft Vidal nog. Dat maakt op mij niet veel indruk, omdat je de conclusie ook na enkele dagen kunt trekken en in een rapport van 5 bladzijden kunt neerschrijven. Het politieke programma en de propaganda van AfD, zegt de Veiligheidsraad, zijn niet in overeenstemming met de Duitse Grondwet. Dat is best mogelijk. Juristen kunnen daarover heel lang discussiëren, maar zelf denk ik alleen: et alors. Waarom zou een partij niet mogen aansturen op een verandering van de Grondwet?
Het is goed dat er een Grondwet is om de democratie in toom te houden. Een meerderheid van 50 % + 1 moet niet de macht krijgen om zomaar om het even wat te beslissen. Daarom bestaat er ook in Duitsland een regel dat je een Grondwetswijzing pas kunt doorvoeren met een tweederde meerderheid zowel in het Parlement als in de Raad van de deelstaten. Tot voor kort stond er in de Grondwet bijvoorbeeld een regel dat het begrotingstekort maximaal 0,35 % van het BBP mocht bedragen. Die regel heeft men nu afgeschaft met een tweederde meerderheid.
Vidal schrijft dat AfD zich aan de ‘grondwettelijke spelregels’ moet houden. Dat is waar. De partij moet zich ook aan de wettelijke spelregels houden. Maar niets belet een partij om te ijveren voor de verandering van die spelregels. Kan op die manier de liberale democratie worden afgeschaft? Zeker. Maar als tweederde van de burgers, en tweederde van de verkozenen, vinden dat dat noodzakelijk is, dan ben je op de grenzen van het systeem gebotst, en kun je je als liberaal-democraat alleen nog terugtrekken in je tuin of je studeerkamer, of in het ondergronds verzet.
Ondertussen is de kans klein dat AfD een tweederde meerderheid behaalt om de Grondwet te hervormen zoals ze dat zou willen. De kans is groter dat de andere partijen samen beslissen om AfD te verbieden. Daar is geloof ik zelfs geen grondwetsherziening voor nodig. Een gewone meerderheid volstaat, en een beslissing van het Constitutioneel Hof. Dat lijkt mij eerlijk gezegd een groter en reëler gevaar voor de democratie.
Ben ik nu niet vergeten aan het begin van mijn stukje aan te geven dat ik niet de minste sympathie voel voor de AfD – ook al omdat ik die partij zo slecht ken?
*
Koen Vidal beweerde in zijn commentaar ook dat AfD aan electorale doping doet door in haar propaganda eisen te stellen die strijdig zijn met de Duitse Grondwet. Ik heb lang geaarzeld of ik daarover iets moest zeggen. Ik doe het nu toch. Beste Koen, álle politieke partijen doen aan electorale doping want ze beloven allemáál zaken waarvan ze weten dat ze om een of andere reden niet realiseerbaar zijn. En ten tweede: die doping bestaat er dus in om programmapunten naar voren te schuiven waar een deel van het electoraat om vraagt. Is daar in een democratie iets mis mee?
Je kunt nu zeggen dat AfD in tegenstelling tot andere partijen geen morele remmingen kent en dat de partij onfatsoenlijke eisen naar voren te schuift. Dan is het aan de politieke rivalen van AfD en aan commentaarschrijvers om het electoraat te overtuigen van wat fatsoenlijk is en wat niet. Ik vind dat de PVDA ook onfatsoenlijke eisen heeft. Ik ben zelfs bereid die eisen als electorale doping te beschouwen. Maar ik zie daar geen argument in om die partij van staatswege te discrimineren.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten