Genocide - het woord

     Herman van Goethem (DS 8/5) vindt het niet correct om de oorlog in Gaza een ‘genocide’ te noemen. Hij wil daarmee het grote aantal burgerslachtoffers onder de Palestijnen niet negeren. ‘Maar zijn oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid al niet erg genoeg als kwalificatie?’
     Zelf ben ik ouderwets in dat soort dingen. Het woord ‘genocide’ reserveer ik voor toestanden waarbij men een volledige etnische groep - Joden, Tutsi’s, Armeniërs - fysiek probeert uit te roeien. Als iemand het woord in een andere betekenis wil gebruiken voel ik ergernis in mij opkomen. Ik moet dan diep ademhalen en tot 10 tellen. 
     Daarna probeer ik te begrijpen wat die mensen eigenlijk willen duidelijk maken met die woordkeuze. Dat ze het grote aantal burgerslachtoffers heel erg vinden? Maar dat vindt iedereen, behalve misschien een deel van de Israëlische bevolking. Het moet dus nog iets anders zijn. Onder andere: 1) het grote aantal burgerslachtoffers in Gaza komt alléén door de militaire tactiek van het Israëlisch leger, en in geen enkel opzicht door de Hamas-strategie die erin bestaat zich onder de bevolking te verschuilen en ziekenhuizen en scholen als militaire basissen te gebruiken; en 2) het hele conflict is volledig de schuld van Israël en moet door eenzijdige Israëlische toegevingen worden opgelost.
     Dat zijn twee stellingen waar ik niet akkoord mee ga, maar die op een redelijke manier kunnen worden verdedigd. Maar het woord ‘genocide’? Als iemand mij morgen zegt: Ja, Hitler liet zes miljoen onschuldige Joden vermoorden, gebruikte daarvoor onder andere gaskamers, en is daardoor een van de grootste schurken van de wereldgeschiedenis, dan zal ik hem niet zwaar vallen als hij om een of andere excentrieke reden toch het woord ‘genocide’ niet wil gebruiken. Waarom ruzie maken over een woord als men het eens is over de feiten en de beoordeling ervan?
     Voor dat woord zelf zijn overigens andere definities mogelijk dan de traditionele die ik hierboven heb aangehaald. Genocide zou kunnen zijn: een militair conflict waarin men 1) onvoldoende inspanningen doet om burgerslachtoffers te vermijden; 2) een groot aantal burgerslachtoffers maakt om de vijand te demoraliseren en militair te verslaan. Als men de tweede definitie aanneemt, is het boven twijfel verheven dat Hiroshima en Nagasaki daar onder vallen; voor Gaza is het bewijsmateriaal dat ik soms lees veel minder overtuigend.