Kortjes

 Subsidies voor de bedrijfswereld
       In de marge van de cultuursubsidies, wordt vaak door linkse FB’ers verwezen naar de subsidies voor de bedrijfswereld. Die subsidies bedragen 25 miljard per jaar, dat men daar eerst iets aan doet! Die reflex is begrijpelijk. De verleiding is groot om die subsidies te vergelijken met de belastingen die bedrijven betalen, want dat bedrag is van dezelfde ordergrootte: 23 miljard. Zou het niet veel beter zijn om zowel die subsidies als die belastingen af te schaffen?
      Dat zou inderdaad véél beter zijn. Maar zo’n operatie zou lijken op het vervangen van een vliegtuigmotor terwijl het vliegtuig in de lucht is. 

Bouchez en de koopkracht
     Georges-Louis Bouchez verzet zich tegen een indexsprong en een btw-verhoging omdat daardoor de koopkracht van de burgers zou verminderen. Maar die verminderde koopkracht is, geloof ik, een noodzakelijk onderdeel van de oplossing is. Als de staat die koopkracht kunstmatig hoog gehouden heeft door schulden te maken, komt er een moment dat de burgers wat minder moeten kopen om de gemaakte schulden af te betalen.
      Wat zijn de alternatieven? Meer mensen aan het werk? Zeker dat ook. De hoogste pensioenen afremmen? Uiteraard. De staat efficiënter laten werken? Dat moet zeker mogelijk zijn, en men probeert dat al lang, maar ik ben blij dat ik niet met dat karwei wordt opgescheept. De milieuvoorschriften afschaffen? Daar zal minstens een grote minderheid van de bevolking tegen zijn. De immigratie beperken? Ja, want de immigratie kost handenvol geld, en nee, want de immigratie beperken zal ook handenvol geld kosten. De legeruitgaven verminderen? Maar hier verlaten we het terrein van de economische redenering. 

Koopkracht en schuld
      Ik begrijp wel dat je de staatshuishoudkunde niet helemaal kunt vergelijken met de gewone huishoudkunde. Als ik een lening aanga, moet ik die terugbetalen aan de bank. Als een staat een lening aangaat, moet ze die terugbetalen aan de burgers, als het om een binnenlandse schuld gaat. Maar als ik het goed begrepen heb, moet de situatie in beide gevallen worden rechtgetrokken door minder te consumeren. In de staatshuishoudkunde is er onnatuurlijk veel geconsumeerd (dankzij de staatsschuld) - het is tijd om meer te investeren. Denk ik.

Yuval Harari en de Israël-boycot
     De Standaard (26/10) bevat enkele stukken over het Nederlands dat ‘verdwijnt als wetenschapstaal’. Ja, daar heb ik al van gehoord. Als mijn zoon een artikel schrijft voor een medisch tijdschrift, is dat altijd in het Engels. In het begin vroeg hij mij zelfs om dat Engels te verbeteren. ‘Zelfs op een congres over Franse vertaalwetenschap,’ lees ik, ‘is de voertaal Engels.’ Dat doet mij aan die keer dat Mary McCarthy een lezing gaf aan een Nederlandse universiteit over Franse literatuur, waarbij ze uitvoerig uit die literatuur citeerde. De luisteraars begrepen wel het Engels van McCarthy maar geen woord van haar Frans. Het schijnt aan haar gelegen te hebben.
     Ik lees die stukken zonder mij op te winden. Maar plots verslik ik mij in mijn koffie, de adem stokt in mijn keel, ik val van mijn stoel en mijn klomp breekt. Het gaat erover dat de Vlaamse overheid te veel het Nederlands oplegt als doceertaal, waardoor het moeilijk is om buitenlandse lesgevers aan te trekken. Maar Clerick toch, zul je zeggen, moet je je daarom in je koffie verslikken enzovoort? Je zult het begrijpen als ik de woorden aanhaal van Wim Vandenbusssche, hoogleraar Nederlandse taalkunde aan de VUB:

Alle politici en academici vallen in katzwijm voor Yuval Noah Harari. Maar mocht een Vlaamse universiteit hem ooit willen strikken, zou dat niet lukken door de taalregels. We moeten ons afvragen of we zoveel talent willen kwijtspelen.

     Pardon? Yuval Harari? Professor aan de Hebrew University of Jerusalem? De zelfverklaarde zionist en jood bovendien? De man die zijn kolonialistische overtuiging camoufleert met wat oppervlakkige kritiek op Benjamin Netanyahu – een beetje zoals Maarten Boudry dat doet? De man is zo geobsedeerd anti-Hamas dat zelfs Clerick hem uitgebreid citeerde op zijn weblog? Hebben ze daar aan de VUB nog nooit van de academische boycot gehoord?

De migratiekwestie framen
     In een uitgebreid interview schetst de Nederlandse auteur Marijn Kruk uit hoe de Nederlandse publieke opinie rechtser is gaan denken over migratiekwesties (DS 26/10). Hij beschrijft hoe rechtse stemmen stemmen zomaar in de kranten, op de televisie en op de sociale media aan bod komen. Je hoort er de nostalgie in doorklinken naar het cordon mediatique van vroeger toen ‘enge mensen van rechts’ niet moesten hopen op persaandacht. Kruk verwijt die rechtse stemmen dat ze de immigratiekwestie framen. Ze betrekken er de islam bij.
      Wellicht vindt  vanzichzelf dat hij de zaken neutraal formuleert. Eén leuk bijzinnetje: ‘Als je één miljoen arbeidsmigranten naar hier haalt …’ Ongeveer alles is hier een framing: het gaat om veel meer dan ‘één miljoen’, ze kwamen heus niet allemaal als ‘arbeidsmigranten’, en ze werden niet ‘naar hier gehaald’. 

Euroclear
      Ik heb de meer dan een uur durende persconferentie van Bart De Wever over Euroclear helemaal uitgekeken*. Het is leuk om te zien dat De Wever ook in zijn internationale rol zichzelf blijft. Het meest verfrissend is zijn realisme. De Wever vindt dat Europa financiële steun moet geven aan Oekraïne en dat de lidstaten daar eerlijk voor moeten uitkomen tegen hun burgers-belastingbetalers. De Russische tegoeden die bij het Belgische Euroclear in de kluis leggen – 200 miljard – blijven dan onaangeroerd, en kunnen later, bij een gunstig vredesbestand gebruikt worden voor de Oekraïense heropbouw. Dat laatste tenminste als Rusland met zo’n bepaling akkoord zou gaan, wat een realist als De Wever betwijfelt. Hij gaat niet uit van een scenario waarbij een zegevierend Oekraïens leger Moskou binnentrekt en Poetin harde voorwaarden dicteert.
     Maar De Wever is nóg realistischer. Hij weet dat zijn Europese collega’s zijn ideale oplossing niet zullen aanvaarden. ‘Het zijn politici. Ze willen dingen doen, en ze hebben daarvoor geld nodig. Ze weten dat het geld daar ligt, en ze zullen er niet vanaf kunnen blijven … Ze zullen een aantal advocaten duur betalen om rapport te schrijven waaruit blijkt dat alles wettelijk in orde is.’
     Van dat laatste voel ik een echo in het opiniestuk van Maria Repko van het Centrum voor Economische Strategie (DS 28/10): ‘Te lang hebben sommige EU-leiders geweigerd die activa in beslag te nemen, ondanks de goedkeuring van vooraanstaande economen.’ Ha, die vooraanstaande economen. Ze doen aan Boorman denken: ‘Sous le controle du gouvernement général, dat was nog eens een vondst geweest.’

* Voor de persconferentie van De Wever, zie het filmpje hier. 

De Istanbul-conventie
          Door de column van Maud Vanwalleghem (DS 28/10) weet ik nu dat ons land de Istanbul-conventie ondertekend heeft. Die conventie wil de rechten van vrouwen en de lgbtq-gemeenschap beschermen. Er schijnt een internationaal complot te bestaan tegen die conventie van reactionairen die tegen de gender-ideologie zijn, die de verkoop van anticonceptiemiddelen aan banden willen leggen en die fulimineren rtegen het eenzijdige hoederecht voor de vrouw. Van Walleghem besluit:

 Als ook hier de discussie over de Istanbul-conferentie opsteekt, weten we uit welke hoek de wind komt waaien. En dan houden we best de ogen open. Het echte gevaar schuilt niet in de zogenoemde ‘genderideologie’. Maar in onze afleiding van het geweld dat gepleegd wordt tegen miljoenen Europese vrouwen.

     Mocht er ooit zo’n discussie opsteken, dan zal ik mij gedeisd houden. Maar nu we hier onder ons zijn: ik ben tegen dat soort internationale conventies. Een democratisch land heeft die niet nodig om nationale wetgeving goed te keuren tegen vrouwenbesnijdenis en gedwongen huwelijken. Als je met internationale afspraken gaat werken, weet je nooit goed wat die vergaderingen afspreken. Voor je het weet staan er, naast de maatregelen die fatsoenlijke landen al lang genomen hebben, een hoop modieus geklets waar je later nog moeilijk van af geraakt.
      En dat maakt mij nog geen voorstander van geweld tegen miljoenen Europese vrouwen.

Björn Andresen (1955-2025)
     Ik kende zijn naam niet. Met zijn matrozenpakje op het strand van Venetië: mijn enige homoseksuele kalverliefde. 

Ive Marx en de Nederlandse verkiezingen
     Ive Marx is terecht verontwaardigd over de Nederlanders (DS 28/10). Hij wijst op de successen van het sociaal-economisch beleid die niet worden beloond door een tevreden bevolking. Die bevolking blijft koppig de makelaars in ontevredenheid volgen, mensen als Geert Wilders. Natuurlijk, Marx zwijgt in zijn column over de olifant in de kamer, maar daar heeft hij gelijk in. Elke column moet niet over dezelfde olifant gaan.
     Mijn gedachten gaan uit aan Bill Clinton. Ben je nu stupid als je zegt: it’s the economy of als je zegt it’s not the economy? En nadat ik aan Clinton gedacht heb, denk ik aan Gerard Walschap: ‘De mens, ge kunt gij daar niet aan uit.’ Zeker is dat stukjesschrijvers als Ive Marx en ik die mens niet kunnen dicteren waar hij zich over mag opwinden, noch wanneer hij tevreden moet zijn. 

AI en de ongelijkheid
     Linguïst Tim Van de Cruys legt uit dat je door AI kritisch te gebruiken, je taal kunt verbeteren (DS 28/10). De vraag die de journalist daarop stelt, illustreert hoe krachtig een cliché kan zijn: ‘Creëert dat geen ongelijkheid? AI maakt vooral diegenen met een goed ontwikkeld taalgevoel nog beter.’ 

AI nationaliseren
     Je kunt je in het leven verschillende soorten vragen stellen. Hoe maak ik een tuinhekje? Mag ik een lastige FB-er blokkeren? Wie ben ik en waar ga ik naartoe? En nu zien we met AI hetzelfde gebeuren. Mensen stellen verschillende vragen. Filosoof François Levrau vraagt zich af of we onze menselijkheid kunnen bewaren. Filosoof Lode Lauwaert vraagt zich af of die super-AI de mensheid niet zal gaan overheersen en commanderen*. En strategisch adviseur Olivier van Raemdonck (DS 27/10) vraagt zich af hoe we AI uit de handen van privé-bedrijven kunnen houden?
     Ook de antwoorden zijn verschillend. Levrau pleit voor morele zelfbeheersing bij het gebruik van AI, Lauwaert pleit voor een verbod op de ontwikkeling van super-AI, en Van Raemdonck pleit voor nationalisering en regelgeving. Het voordeel van die laatste oplossing is dat ze mógelijk is, althans op het niveau van de EU. Ik betwijfel of ze wenselijk is, en ik weet zeker dat Van Raemdonck de Verenigde Staten en China – die écht met AI bezig zijn – niét in zijn plan zal kunnen betrekken.  

* Zie mijn stukjes hier en hier.

AI en de MSM
     22 Europese openbare omroepen hebben een uitgebreid onderzoek gedaan naar de betrouwbaarheid van AI. In 45  procent van de gevallen schortte er iets aan de AI-antwoorden: foute of ontbrekende bronvermelding, onvolledige context, verouderde informatie, feitelijke fouten. En als we nu eens AI een onderzoek lieten doen naar de betrouwbaarheid van de 22 Europese openbare omroepen?  

De leugens van Trump
     Een lezer schrijft: ‘De grootste schade die Trump - tot heden - aanricht is de ondermijning van de concepten waarheid, feiten en rationaliteit. Cognitief staat alles op losse schroeven.’ De grootste ... ik ben geneigd om het daarmee eens te zijn. Hoogstens zou je kunnen zeggen dat veel mensen altijd al weinig belang hebben gehecht aan waarheid, feiten en rationaliteit – toch als het om dingen ging die buiten hun directe levenssfeer lagen. Maar elke achteruitgang op dit gebied valt te betreuren.