Rousseau doet lastig

Rousseau doet lastig
      Ik heb te doen met Conner Rousseau. Die jongen bevindt zich in een lastig parket. In de komende jaren zal er hoe dan ook een besparingsprogramma in werking treden, al was het opgelegd door Europa, maar de verschillende partijen kijken anders tegen zo’n programma aan. De PS beseft de noodzaak van de besparingen, maar wil die liever door anderen laten doorvoeren. OpenVLD beseft de noodzaak ook, maar mist de slagkracht om mee te spelen. Vlaams Belang mág niet meespelen en kan dus onrealistische beloften doen waarbij belastingen dalen en uitgaven stijgen: de kosten kunnen dan doorgeschoven worden naar derden, zoals de Walen en de migranten. PVDA en Groen leven economisch in een alternatieve wereld waarin marxistische recepten dan wel degrowth de horizon uitmaken. Wat overblijft zijn de partijen die de verantwoordelijkheid willen opnemen: de Arizona-coalitie die in de maak is.
      Bij die Arizona-partijen is Vooruit de zwakste schakel. De partij is weliswaar onmisbaar - dat is haar grootste troef -, maar ze werpt als junior partner weinig zetels in de schaal en heeft tegelijk een electoraat dat om materiële en ideologische redenen tégen besparingen is. Daardoor komt Rousseau voor een dilemma te staan. Hij moet de indruk geven dat hij zijn huid duur wil verkopen, hij moet vaak in de pers komen met sterke verklaringen, maar als hij daarbij té hoge eisen stelt, riskeert hij de vernedering om die eisen weer te moeten inslikken. ’t Is dus een moeilijke keuze: als hij niet luid roept komt hij nú als een verrader over, als hij té luid roept komt hij láter als een stumper over.
     Rousseau kiest, begrijpelijkerwijs, voor vage woorden. ‘De lasten moeten eerlijk worden verdeeld [lees: over de verschillende electoraten].’ Dat betekent dat er niet alleen bespaard mag worden op uitkeringen en lonen, maar dat ook de inkomsten (en het bezit) van middenstanders, ondernemers en investeerders zwaarder moeten worden belast. Hij zal op dat gebied ongetwijfeld toegevingen kunnen bedingen, maar hij zal ook wel beseffen dat de marge voor die toegevingen niet zo groot is, en wel om drie redenen:

1. veel belastingen ‘op de rijken’ leveren minder voorspelbare bedragen op dan besparingen op uitgaven - waardoor de besparingen tóch even noodzakelijk blijven
2. belastingen op ondernemen en investeren remmen de economische groei af - waardoor weer meer besparingen nodig zijn, o.a. ten nadele van het socialistische electoraat
3. de verhoogde belastingen worden door het electoraat van andere partijen als een onmiddellijk nadeel ervaren - zie de reactie van Bouchez op de eerste ‘supernota’ van De Wever.

     In elk geval, als Rousseau blijft roepen, rijdt hij zich vast in het dilemma, moet hij uit de auto springen en gokken op een andere coalitie. Maar welke dan? Een zonder de N-VA? Dat lijkt haast onmogelijk. Een mét de PS? Dat zou een game changer zijn. Dan kan N-VA zich sociaal-economisch soepeler opstellen en in ruil daarvoor communautaire eisen stellen. Maar ’t is een onwaarschijnlijk scenario: Bouchez is noch geïnteresseerd in een sociaal-economisch soepele opstelling, noch in de Vlaamse communautaire eisen. En Europa zal hoe dan ook besparingen eisen of opleggen.

     Een laatste mogelijkheid is natuurlijk dat Rousseau ervoor kiest om af te wachten tot de niet te vermijden besparingsstorm is overgewaaid en ondertussen in de oppositie zijn maagdelijkheid te herwinnen.